Beaufort 21 | Belgische kust

Beaufort 21 is doordrongen van het maatschappelijk momentum. Nu de limieten van het ecosysteem in zicht zijn, worden we steeds meer geconfronteerd met onze begrenzingen als mens. Het heersende beeld met de mens aan de top van de piramide geldt niet meer en een nieuwe houding ten opzichte van de natuur dringt zich op.

Langs de kust, in confrontatie met een stijgende zeespiegel, komt de verhouding van mens tot de natuur het best tot uiting. Terwijl de hoogbouw langs kust de vraag opwerpt ‘hoe heeft de mens de kust veranderd’, draait Beaufort de rollen om en wordt de vraag: ‘hoe heeft de kust de menselijke geschiedenis veranderd?’. Dit perspectief van bescheiden invloed lijkt beter geschikt na een jaar van wereldwijde pandemie. Tijdens Beaufort 21 gaan de kunstwerken in dialoog met hun omgeving en werpen ze een nieuwe blik op bekende locaties, waarbij vooral de natuurlijke geschiedenis naar de voorgrond komt.

Flaumaz

De geschiedenis van de gehele grotere regio is nauw vervlochten met de Noordzee. Zo is het getij aanwezig in de naam ‘Vlaanderen’, afgeleid van het Germaanse ‘flaumaz’, dat 'overstroming' betekent omdat het kustgebied tussen de 3e en 8e eeuw tweemaal per dag overstroomde. Het tweetalig graafschap Vlaanderen kreeg zo haar naam toegewezen vanuit het oogpunt van de zee. Daarnaast is de ontwikkeling van Brugge en later Antwerpen tot wereldsteden vooral te danken aan de maritieme handel. Vanuit Noorwegen, de Baltische staten of Italië bracht de Noordzee ons niet alleen kennis en welvaart, maar ook kunstvormen uit de Renaissance die de Vlaamse kunstenaars verder ontwikkelden.

Tegelijkertijd is de Noordzee één van de meest onvoorspelbare zeeën ter wereld. Ze ontstond ‘slechts’ 8000 jaar geleden, nadat het rivierenlandschap Doggerland overspoeld werd door een tsunami. Haar grillige karakter is voor altijd gebeiteld in de naam ‘Oostende’, het ‘Oostelijk uiteinde’ van het schiereiland Testerep, dat in de 14e eeuw tijdens een zware storm gedeeltelijk door de zee werd opgeslokt.

Tot de zeebodem

In lijn met deze focus wordt tijdens Beaufort 21 de openbare ruimte uitgebreid tot de zeebodem. Restanten van schepen die tijdens stormen en oorlogen naar de bodem van de oceaan zonken, worden sinds kort erkend als cultureel erfgoed. Naar analogie met de heroïsche oorlogsmonumenten aan land, vormen deze scheepswrakken nieuwe gedenktekens onder water, die andere verhalen van de mensheid aan de kust vertellen. Ze onthullen elementen uit onze geschiedenis die doorgaans weinig aan bod komen en brengen een juister, vollediger verslag. Denk maar aan De Paardenmarkt, een onderzees munitiestort uit de Eerste Wereldoorlog dat een toxische dreiging vormt voor ons ecosysteem en parallellen vertoont met de donkerste periodes uit de koloniale geschiedenis.

De triënnale voor hedendaagse kunst aan zee streeft ernaar de huidige tijd historisch te benaderen. Onze blik op het verleden is doordrongen van eenzijdige denkbeelden en ouderwetse ideeën. Een zienswijze waar echter vele stemmen ontbreken en de mens zichzelf oppermachtig waant. De kunstwerken laten uitgewiste stemmen wél aan het woord, met aandacht voor alles dat leeft, en binnen een bewustwording van de kwetsbaarheid van de mens in het ecosysteem. De sculpturen van Beaufort 21 vormen op die manier gedenktekens van een andere aard, beter passend bij het huidige tijdperk.

Kunstenaars:

• Laure Provost • Michael Rakowitz • Heidi Voet • Els Dietvorst • Goshka Macuga • Maarten Vanden Eynde • Oliver Laric • Raphaela Vogel • Rosa Barba • Monokino • Nicolas Lamas • Rossella Biscotti • Maen Florin • Jimmie Durham • Marguerite Humeau • Timur S-Qin • Sammy Baloji • Adrian Villar Rojas • Jeremy Deller • Ruben Bellinkx • Ari Benjamin Meyers • Die Verdammte Spielerei • Saadane Afif • Nel Aerts • Gert Verhoeven