Drempelruimte, expositie op de ramen van het Nederlands Fotomuseum

Drempelruimte, expositie op de ramen van het Nederlands Fotomuseum

In een tijd van veel binnen zitten, is het maken van een avondwandeling letterlijk een verademing. Met Drempelruimte, de expositie op de ramen van het Nederlands Fotomuseum, maken we dit magisch. Nadat de zon ondergaat komen de projecten van interdisciplinaire kunstenaars Baha Görkem Yalim, Soyun Park en Tyler en Sebastian Koudijzer op de ramen tot leven en verrijken onze blik op de wereld.

Drempelruimte loopt vooruit op de tentoonstelling Eregalerij van de Nederlandse fotografie. Letterlijk op de drempel van het museum, voordat het museum binnengetreden wordt, presenteren de drie kunstenaars hun blik en visie op het concept van de Eregalerij. Wat telt als een foto en wat niet? Wat zijn de grenzen tussen fotografie en videokunst? Wat is ‘Nederlandse fotografie’ precies? 

Soyun Park geeft in samenwerking met Inwoo Jung een platform aan digitale amateurfoto’s die niet opgenomen zijn in de Eregalerij. Tyler en Sebastian Koudijzer verkennen de samenwerking tussen fotografie en dichtkunst en Baha Görkem Yalim bevraagt het medium fotografie door middel van videokunst. Samen nemen de kunstenaars de ramen van het museum over om hun kritische artistieke visie te geven op de Eregalerij van de Nederlandse fotografie

Studenten van de Master Film & Photographic Studies aan de Universiteit Leiden traden op als de curatoren van de tentoonstelling. Deze groep studenten bestaat uit Anne Bousema, Conal Gilliand, Noemí Pascual Herrero, Minke van der Maas, Fiepke van Niel en Lili Wallis. 

De tentoonstelling Drempelruimte maakt deel uit van Nacht in / Dag uit, een project van het Nederlands Fotomuseum waarbij fotoprojecten geprojecteerd worden op de ramen van het museum vanaf zonsondergang tot zonsopgang. 

Soyun Park | In The Middle of Attention

In het videowerk In The Middle of Attention onderzoekt Soyun Park wat een foto betekenisvol maakt voor de geschiedenis van de Nederlandse fotografie. Ze doorzocht verschillende hashtags op Instagram, waaronder #dutchphotography, om zo een enorme verzameling van Nederlandse foto’s aan te leggen. De werkwijze van de kunstenaar resulteert in twee verschillende lagen van het cureren van fotografie. Op een eerste wijze wordt een grote hoeveelheid afbeeldingen door Park gedownload via een hashtag filter, waardoor een autonome vorm van cureren van de Instagram gebruikers wordt omarmd door de kunstenaar. Op een tweede wijze organiseert en transformeert Park vervolgens deze afbeeldingen zelf naar een bewegende presentatie, waarin haar eigen creatieve en experimentele vorm van cureren naar voren komt aan de hand van de hashtags. De enorme collectie aan foto’s gebruikt de kunstenaar om zo op een humoristische manier het eindeloze aantal afbeeldingen waar wij op dagelijkse basis mee geconfronteerd worden te omarmen als een onderdeel van de geschiedenis van de Nederlandse fotografie. 

Park gebruikt de stroom van afbeeldingen in haar werk om een kritische houding aan te nemen. De vraag wat een bepaalde foto een ‘betere’ foto dan een andere maakt komt uit deze kritische houding naar voren. Soms kan een foto van groot historisch belang een visueel relatief minder sterke foto zijn. Wat is daarnaast de definitie van een ‘Nederlandse’ foto? Valt Park, wonend en werkend in Nederland maar oorspronkelijk van Zuid-Koreaanse afkomst, onder de criteria van ‘Nederlands’ kunstenaar? 

De titel In The Middle of Attention refereert op ironische wijze aan de manier waarop Park een schijnwerper plaatst op alle fotografie die niet deel uit kon maken van de Eregalerij. Voor In the Middle of Attention gaat Park bovendien een samenwerking aan met geluidskunstenaar Inwoo Jung. Jung maakt een live soundtrack bij de videoinstallatie van Park die tegelijkertijd met het werk op de ramen via de QR code te beluisteren is.

Tyler en Sebastian Koudijzer | Door roeien en ruiten

Door roeien en ruiten is een project van de broers Tyler en Sebastian Koudijzer waarin fotografie en dichtkunst in nauwe relatie tot elkaar staan. Het project is een vervolg op het eerdere project ‘JAMPA’, waarin zij foto’s uit het archief van het Nederlands Fotomuseum selecteerden en vervolgens op krachtige wijze samen brachten met woorden. De beelden waar de broers naar op zoek gingen in combinatie met hun eigen woordkunst geven het verhaal weer van de weg van hun voorouders van Java, via Suriname, naar Nederland. In het archief vonden de kunstenaars voor het project Javaanse tradities en gebruiken die in hun omgeving steeds minder voorkomen. Bovendien vonden de broers door het project een verloren familiestuk en ontstond er een nieuw gevoel van verbondenheid, zowel met elkaar als met hun achtergrond en cultuur. 

In Door roeien en ruiten is wederom zichtbaar hoe het werk een sterke verbinding toont tussen beelden en woorden. Ditmaal onderzoeken de kunstenaars een krachtige relatie tussen beeld en woordkunst door een interactie tussen zelfgeschreven tekst en eigen gemaakte beelden, waarbij laatstgenoemde een grens illustreert tussen stilstaand en bewegend fotografisch beeld. Met nostalgische trots verkennen de broers in het werk de oude Javaanse levenswijze Kejawen, wat ze voorheen slechts kenden als ‘De Stille Kracht’. Geïnspireerd op de verfilming van het gelijknamige boek, geschreven door Louis Couperus (1900), schijnen zij een alternatief licht op de daarin voorkomende badkamer-scène. 

Op een bijzondere manier bevragen en onderzoeken de gebroeders Koudijzer de vergeten geschiedenis en trauma’s van de Surinaams Javaanse gemeenschap in Nederland. Een belangrijke project voor de Nederlandse fotografie, waarbij de kracht van het project juist in de samenwerking van fotografisch beeld en woorden tot uiting komt.

Baha Görkem Yalim | Grey Immanence

Grey Immanence is een video installatie geïnspireerd door de 30 seconde durende scène in Bela Tarr’s laatste film Turin Horse (2011). In de desbetreffende scène aan het einde van de film is te zien hoe het licht in een lamp dooft tot er niks anders dan een zwart beeld overblijft. Yalim filmt voor Grey Immanence een nieuwe creatie van het betreffende moment, waarin de scène wordt voorgesteld met een langere tijdsduur en gepresenteerd wordt in een loop. Een metafysische interesse van de kunstenaar en de focus van het kunstwerk worden bepaald door de essentie van film en fotografie als media: licht. Vanuit deze focus wordt in Grey Immanence het punt onderzocht waarop het fictieve van de lamp overgaat in werkelijkheid. De lamp in de film functioneert als een echte lamp door de relatie die het medium heeft met licht en tijdsduur. De weergave van de lamp wordt door Yalim in een nieuwe context als een ‘slow video’ weergegeven die constant in een loop verschijnt en op sommige momenten wel een stilstaande foto op zichzelf lijkt. Het werk raakt daarmee een kwestie van ‘licht’ als essentie en bindende factor van fotografie en film. De vraag ‘Wat kan worden beschouwd als een foto en wat niet?’ is in het bijzonder interessant in deze context. 

Het werk komt het beste tot zijn recht wanneer de zon ondergaat, doordat het donker van de nacht bijdraagt aan de letterlijke functie van de lamp als bron van licht en het object exact de functie krijgt waarvoor het gemaakt is. De titel van het werk van Yalim refereert in hetzelfde opzicht met ‘immanentie’ naar de staat waarin iets inherent of exclusief bestaat binnen de structuur waartoe het behoort. De functie van de lamp als lamp op zichzelf, maar ook op een andere level ‘licht’ als de essentie van het medium fotografie en het medium film. 

In relatie tot het concept van de Eregalerij is de kunstenaar bovendien geïnteresseerd in het metaforische gebruik van de lamp in de film van Tarr om een einde aan te duiden. De olielamp in het werk van Yalim functioneert als een subtiel commentaar op een lineair samengestelde geschiedenis in een concept als een eregalerij, waarin vooruitgang en verbetering in techniek gevierd worden aan de hand van een chronologische orde en geschiedenis wordt bewonderd vanuit een ‘betere’ toekomst. De metafoor voor een einde verkrijgt een nieuwe betekenis voor de kunstenaar in de realiteit van vandaag, met een meervoudigheid aan crisissen zoals een wereldwijde pandemie, economisch verval, laatkapitalistische uitbuiting, klimaatverandering en een vluchtelingencrisis. Letterlijk op de drempel van binnen en buiten het museum ziet Yalim de lamp als zowel een signaal voor gevaar, als een thuisbasis voor uitgesloten kunstenaars (en mensen in het algemeen), gelijk aan de functie van een vuurtoren.

https://www.nederlandsfotomuseum.nl/  

Datum:
21 januari 2021 / 18 maart 2021
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0