Pieter Laurens Mol – Nachtvlucht, Een ode aan de duisternis | Stedelijk Museum Breda
Pieter Laurens Mol – Nachtvlucht, Een ode aan de duisternis | Stedelijk Museum Breda
Speels, poëtisch en gelaagd. Zo valt het oeuvre te omschrijven van de in Breda geboren kunstenaar Pieter Laurens Mol. De tentoonstelling Nachtvlucht laat een selectie van zijn werk zien vanaf 1965 tot nu. Voor het eerst in 30 jaar is zo’n groot aantal werken van deze gerenommeerde kunstenaar tegelijkertijd in één tentoonstelling te zien. Het thema van de tentoonstelling Nachtvlucht is de kleur zwart en de uiteenlopende betekenissen van de duisternis.
Een zonsondergang geschilderd met explosieve ingrediënten als salpeter en zwavel. In het werk The Black Sun Sets komt de agressieve kant van het duister naar voren. Maar bij beeldend kunstenaar Pieter Laurens Mol (1946, Breda) staan de kleur zwart en het duister voor veel meer dan alleen vernietiging en dood. Al sinds zijn jeugd is hij gefascineerd door de symbolische en de wetenschappelijke betekenissen van duisternis, zoals deze bijvoorbeeld terugkomen in de melancholie of astronomie. Zwarte gaten koppelt hij aan de zwaarmoedige lading van de Spaanse woorden confusión en pesimismo. De ‘o’s’ op de teksttekening Studie Voor Zwarte Gaten zijn uitgesneden. De zwaartekracht van de begrippen is zó groot dat de ‘o’s in een zwart gat weggezogen worden. Het werk toont de uitgesproken poëtische en lyrische kant van Mols kunst.
Van diep zwart naar de geboorte van kleur
Nachtvlucht is ingedeeld in zes thematische ensembles met namen als Nachtbraker, Hellevaart en Stille Smart. In de tentoonstelling word je meegenomen in zowel de destructie als de schoonheid van het duister. Het laatste ensemble, getiteld Geboorte van de Kleur, gaat over de hergeboorte die op het donker volgt. Voor het werk The Total Amount vult Mol tientallen bakjes met pure pigmenten: ‘Om je ogen te planten in dit zuivere poeder uit de natuur voelt als een omarming, een prachtig intieme en intense ervaring.’ Hoog boven de kleurenbakjes hangt een fotonegatief van de kunstenaar zelf aan de muur. Hulpeloos bungelend aan een kraanwerker kan de eenzame schilder zo in één blik al het prachtige materiaal overzien dat tot zijn beschikking staat. Het idee dat hij schoonheid geboren kan laten worden zodra hij er mee aan de slag gaat vormt een hoopvolle gedachte. Voor Mol zelf is het een tekenend werk uit de tentoonstelling. Hij onderzoekt op welke wijze de mens onderdeel is van een groter geheel en hoe hij zich daartoe kan verhouden.
Oude en nieuwe bronnen
Naast astronomie laat Mol zich inspireren door alchemie, natuurwetenschappen, mythologie, vaderlandse geschiedenis en oude kunst. Hierover zegt hij: ‘Een oud Egyptisch beeld kan dezelfde emotie oproepen als een stuk dat enkele minuten geleden is gemaakt. De enige echte tijd is het nu en ik breng er dingen uit het verleden en de toekomst naartoe.’ Net zo veelzijdig als zijn bronnen zijn de vormen waarin hij zich uitdrukt. Dat kunnen installaties, sculpturen of objecten zijn. Maar ook fotowerken, schilderijen, tekeningen en grafiek behoren tot de soms nooit eerder tentoongestelde werken.
Internationale erkenning
Mol start zijn carrière in zijn geboorteplaats Breda. Van daaruit groeit hij uit tot een van de meest vooraanstaande kunstenaars van zijn generatie. Als een van de weinigen van zijn leeftijdsgenoten maakt hij de stap naar het buitenland. De afgelopen vijftig jaar is zijn werk tentoongesteld bij toonaangevende instellingen wereldwijd, zoals het Van Abbemuseum in Eindhoven, de Kunsthalle Basel, Centre d’Art Contemporain Genève, Neue Nationalgalerie in Berlijn, Contemporary Arts Museum Houston, Museum of Modern Art in New York en Heide Museum of Modern Art in Melbourne. Daarnaast is Mols werk opgenomen in diverse publieke- en privécollecties.
Ontdek Breda door de ogen van Pieter Laurens Mol
Voor Mol zijn de geschiedenis van Noord-Brabant en kunstenaars afkomstig uit deze regio een bron van inspiratie. De stad is, zeker in de beginperiode van zijn kunstenaarschap, een inspiratiebron. Tijdens de tentoonstellingsperiode van Nachtvlucht wordt deze verbinding met de stad benadrukt. Zo wordt in de Grote Kerk Breda werk van hem getoond waarin de kerk een prominente rol heeft. Gelijktijdig met Nachtvlucht is er een tentoonstelling in de stad te bezoeken die in samenwerking met Stichting KOP ontwikkeld is en waarvoor vier jonge kunstenaars zijn uitgenodigd nieuw werk te maken voor de publieke ruimte dat geïnspireerd is op het oeuvre van Mol en de thematiek van Nachtvlucht.
