Viviane Sassen, ‘Venus & Mercury’ in Huis Marseille

Acht jaar na haar zeer succesvolle en veelgeprezen expositie In and Out of Fashion keert Viviane Sassen terug in Huis Marseille met de monumentale tentoonstelling Venus & Mercury, die alle zalen en ook de tuin van het museum in beslag zal nemen.

Deze tentoonstelling ontstond in Versailles, waar Sassen nieuw werk creëerde geïnspireerd door diverse geschiedenissen rond de Franse hofhouding in de zeventiende en achttiende eeuw. Zij verweefde deze verhalen tot een melancholisch narratief doordrenkt van erotiek, macht, intrige, ziekte, verval en dood. Speciaal voor Huis Marseille maakte Sassen een aantal nieuwe installaties, waaronder een gebaseerd op de bewonersgeschiedenis van het Amsterdamse grachtenpand.

‘Venus’ verwijst naar lust en liefde en ‘Mercury’ naar kwik

Er liggen vele fascinerende verhalen ten grondslag aan de tentoonstelling Venus & Mercury in Huis Marseille. Deze zijn onder andere geïnspireerd door de levens van Marie-Antoinette, koninklijke maîtresses, gifmengers en waarzegsters en door de erotische en ziektegeschiedenissen die zich in de zeventiende en achttiende eeuw rond de Franse hofhouding voltrokken. ‘Venus’ verwijst naar de godin van de liefde en lust, ‘Mercury’ naar kwik, het middel waarmee men vroeger geslachtsziektes probeerde te genezen. Elke zaal vertelt een afzonderlijk verhaal; samen vormen ze een aaneenschakeling van bijzondere geschiedenissen, die vergezeld gaan van poëtische teksten van Marjolijn van Heemstra. Een aantal daarvan wordt door actrice Tilda Swinton voorgedragen in een voice-over bij een hypnotiserende video-installatie. Naast multimedia-installaties zullen er met verf en collagetechnieken bewerkte unica, posters en los in de ruimte staande monumentale werken te zien zijn.

Een zwarte bastaarddochter, een witte ‘chemise’, en andere verhalen uit de geschiedenis van het Franse hof

Een vermeende zwarte bastaarddochter van de koningin van Frankrijk – Louise Marie-Thérèse, die in 1664 geboren werd – is een van de illustere figuren uit de geschiedenis van het Franse hof die Viviane Sassen inspireerden tot het maken van een aantal unieke werken die met inkt en verf bewerkt zijn en in de Tuinzaal van Huis Marseille hangen.

Een andere inspiratie is de witte, informele hemdjurk waarin koningin Marie-Antoinette in de achttiende eeuw geschilderd werd door Elisabeth Vigée-Le Brun, en die enorme ophef veroorzaakte omdat hij schandalig zou zijn. Die jurk vormt de inspiratie voor Sassens installatie White Linen in de Bovenzaal. Nog enkele andere zalen in Huis Marseille zijn ook geïnspireerd door voorvallen uit het enerverende leven van de jonge koningin die uiteindelijk haar hoofd verloor onder het mes van de guillotine. Maar deze en andere verhalen worden nieuw en bijzonder door de interpretatie die Viviane Sassen ervan geeft. In haar handen krijgt een vleugel de vorm van een guillotine en worden brieven uit de geheime correspondentie van de koningin gepresenteerd als vurige objecten, omdat de foto’s beschilderd zijn met uitwaaierende kleuren die de verborgen passie tussen de koningin en haar vermeende minnaar symboliseren.

Verhalen die zich verstrengelen

Ook de geschiedenis van Huis Marseille – een grachtenpand dat gebouwd werd in 1665 – speelt zich deels af in de zeventiende en achttiende eeuw, een periode die parallel loopt aan de turbulente geschiedenissen aan het hof van Versailles. In het narratief van de tentoonstelling Venus & Mercury laat Viviane Sassen zich inspireren door het gebouw van het museum en zijn rijke historie en verstrengelt haar werk zich als van nature met het huis. In de Rode Stijlkamer van Huis Marseille is een achttiende-eeuwse plafondschildering te bewonderen, gemaakt door de schilder Johannes Voorhout. Het is een mythologische voorstelling van Venus – godin van de liefde – die wordt voorgesteld aan Mercurius, de god van de handel. In vroeger tijden werd mercurium, kwikzilver, gebruikt om syfilis te behandelen. Sassens foto’s van neusprotheses voor de lijders aan deze ziekte vinden in deze zaal een logische plek en worden gezien in een nieuw licht.

De eeuwige jeugd

Met foto’s van tieners, die immers van alle tijden zijn, brengt Viviane Sassen in het eeuwenoude hof een hedendaagse sfeer terug. In de stijlkamers van het paleis van Versailles fotografeerde Sassen de uit het stadje Versailles afkomstige meisjes Charline, Blanche en Leila. De onderstroom van lust en erotiek die door de tentoonstelling Venus & Mercury spoelt, neemt hiermee een nieuwe, frisse en multiculturele wending. In het werk van Viviane Sassen vermengen de motieven van het ingevlochten nephaar van Charline en Leila zich visueel met de tierlantijnen van de vergulde boiserie in het paleis van Versailles, en hun hedendaagse spijkerjacks vormen een contrast met de antieke bekleding op de meubels van het paleis. In de tentoonstelling Venus & Mercury wordt tevens een zaal gewijd aan de geschiedenis van Julia Valckenier (1680–1717), die aan de Keizersgracht 401 woonde, maar op jeugdige leeftijd in een tuchthuis terechtkwam vanwege haar ‘liederlijke gedrag’. Deze en andere bewonersgeschiedenissen werden door Caroline Hanken beschreven in Een huis genaamd Marseille (2019), de bron waarop een aantal door Viviane Sassen in Venus & Mercury verbeelde geschiedenissen in de museumzalen is gebaseerd.

Viviane Sassen (1972, Amsterdam) is een internationaal toonaangevende kunstenaar die behalve om haar autonome fotografie ook bekendstaat om haar opdrachtwerk in de modewereld. In 2007 kreeg Sassen de Prix de Rome toegekend en in 2011 de Infinity Award van het International Center of Photography in New York. De afgelopen jaren exposeerde zij onder meer in de 55e Biënnale van Venetië (2013), museum The Hepworth Wakefield in Yorkshire, Engeland, het Haus der Photographie in de Deichtorhallen in Hamburg, het Museum of Contemporary Photography in Chicago, het Institute of Contemporary Arts in Londen en het Fotomuseum Winterthur. Sassens werk was opgenomen in de groepstentoonstelling Visible / Invisible die van 4 mei tot en met 20 oktober 2019 in het Grand Trianon in Versailles te zien was, en die de kiem vormde van Venus & Mercury.

Vanwege de meest recente richtlijnen van de regering met betrekking tot het coronavirus is het museum tot en met 6 april 2020 gesloten.

https://huismarseille.nl/   

Datum:
14 maart 2020 / 31 mei 2020
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0