De Adelsbibliotheek van Kasteel Duivenvoorde

Kasteel Duivenvoorde te Voorschoten heeft een bijzondere boekverzameling bestaande uit ruim 10.000 boekdelen, ondergebracht in de oude bibliotheek in mahoniehouten kasten welke zijn bespannen met fijnmazig kippengaas tegen de muizen.  

De twee oudste boeken dateren uit de vijftiende eeuw. Dit zijn unieke Getijdenboeken, religieuze handschriften, geschreven op perkament en met veelkleurige miniaturen en bladgoud versierd. Omdat het klimaat binnen het kasteel niet constant te houden is en de conservering daardoor niet optimaal kan zijn, zijn deze werken in bruikleen ondergebracht bij de Koninklijke Bibliotheek.  

Topstukken van de collectie  

De eigenaren van Duivenvoorde hebben altijd grote belangstelling gehad voor het verzamelen van bijzondere boeken. Topstukken zijn de werken van Maria Sybilla Merian over de Surinaamse planten en vlinders en het werk van Marc Catesby met de beschrijving van planten en dieren; beide uit de eerste helft achttiende eeuw. De handgekleurde Atlas van het Hoogheemraadschap Rijnland uit de zeventiende eeuw is een zeldzaam exemplaar in Nederland en toont aan dat de adellijke bewoners bestuurders waren van het waterschap. 

In de collectie bevinden zich ook een aantal zeldzame Bijbels die ooit op de familiebanken in de Dorpskerk in Voorschoten hebben gelegen. Er was grote belangstelling voor genealogie waarvan de folianten uniform gebonden zijn in rood marokijnleer en bestempeld met bladgoud. Verder kent de bibliotheekverzameling bijzondere gedrukte en geschreven reisverslagen, kinderboeken en dichtwerken onder andere van Constantijn Huygens, waarin een in zijn eigen hand geschreven gedichtje uit 1684 is te vinden. Vrouwelijke bewoners uit de negentiende eeuw lieten modeboeken na, waaruit ze hun japonnen konden kiezen.  

De natuurhistorische collectie  

Het zwaartepunt in de collectie zijn de natuurhistorische boeken die door de kasteeleigenaar gebruikt zijn om het landgoed te beheren; zestiende-eeuwse werken over fruitbomen, bloemen, insecten, vogels, vlinders en tuinarchitectuur. Daarnaast een grote collectie kruidenboeken uit de zestiende tot en met de achttiende eeuw waarin geneeskrachtige kruiden beschreven en afgebeeld staan.  

Bijzonder is dat er twee eigenhandig geschreven reisjournalen bewaard zijn gebleven uit de achttiende eeuw. Een voorouder, Johan Steengracht, maakte een reis naar Engeland in 1769 en een naar Frankrijk in 1772. Van deze reizen hield hij een dagboek bij. Uniek is dat hij beide handschriften voorzag van meer dan 100 stuks uit Engeland en ruim 60 uit Frankrijk ter plekke gekochte gravures.  

Adelsbibliotheek 

De huidige bibliotheek op Duivenvoorde is een mooi voorbeeld van een adellijke bibliotheek, een van de weinigen die nog in Nederland zijn overgebleven. Daarom kan zij met recht een adelsbibliotheek genoemd worden. Uit deze collectie is een keuze gemaakt van 160 boeken die representatief zijn voor de bewoners van Duivenvoorde. Hieruit zijn ongeveer 500 foto’s gemaakt van de meest opmerkelijke afbeeldingen van vogels, insecten, planten, boekbanden, atlassen, mode, architectuur etc. Deze zijn vanaf deze zomer online te bekijken op www.kasteelduivenvoorde.nl.   

Reageren