Geld stinkt niet

Op 17 november in het jaar 9 wordt de latere keizer Vespasianus geboren in een dorpje net buiten Rome. De keizer gaat de geschiedenis in met de spreuk ‘Pecunia non olet’, oftewel ‘geld stinkt niet’.

Vespasianus wordt keizer van Rome in het jaar 69. Hij heeft de pech dat de staat bij zijn aantreden vrijwel bankroet is. Nero, keizer van het Romeinse Rijk totdat hij zelfmoord pleegde in 68, laat de staatskas nagenoeg leeg achter.

Belasting op urine

Veel van het geld is nodig voor de opbouw van Rome dat voor een groot deel verwoest was na een brand in 64. Tevens is het geld gebruikt voor de bouw van een enorm paleis voor Nero midden in het centrum van de stad. De machtsstrijd die uitbreekt na de plotselinge dood van nero doet het laatste beetje geld van Rome uit de staatskas verdwijnen.

Vespasianus’eerste taak als hij aan de macht komt is de staatskas weer vullen. Dit doet hij onder andere door belasting te heffen op alles waar een mens belastingen op kan heffen. De meest merkwaardige belasting die hij heft is op urine. Deze belasting wordt opgelegd aan eigenaars van publieke pispotten en latrines waarin voorbijgangers plassen en waarin de buurtbewoners hun pispot legen. De grote kruiken urine die op elke straathoek in Rome staan, worden onder meer gebruikt om wollen en lederen kleding te reinigen.

Vespasiani

Als Vespasianus’ zoon Titus zich laatdunkend uitlaat over de bron van de belasting, laat zijn vader hem aan een munt ruiken en zegt: ‘Pecunia non olet’, oftewel ‘Geld stinkt niet’. Met deze spreuk bedoelt hij dat het niet uitmaakt hoe je aan je geld komt.

Tijdens zijn tienjarige heerschappij zorgt Vespasianus ervoor dat het Romeinse Rijk zowel politiek als financieel stabiel wordt. Dit heeft hij onder andere kunnen bewerkstelligen door de belasting op urine. Deze maatregel heeft ervoor gezorgd dat Vespasianus’ naam tegenwoordig nog steeds verbonden is met plas. Openbare toiletten in Frankrijk heten vandaag de dag nog altijd Vespasienne en in Italië spreekt men van Vespasiani.