Kasteel Moersbergen in Driebergen

De voormalige ridderhofstad Moersbergen is gelegen aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug, aan de rand van het ontginningsgebied, ten noorden van de Gooyersdijk. De oudste vermelding van het kasteel dateert uit 1435.

In 1707 werd het kasteel verkocht aan Cornelis de Boodt. Op een kaart van de landmeter Justus van Broekhuijzen uit datzelfde jaar zien we het kasteel liggen aan het eind van een lange, met vele rijen bomen beplante toegangslaan. Het gebouw werd omgeven door water en door vierkante tuinen en boomgaarden.

Neogotische stijl

De toegangslaan is omstreeks 1760 verlengd tot aan de weg Doorn-Driebergen. Toen werden ook vijvers gegraven, bos aangeplant en siertuinen aangelegd. In 1743 ging Moersbergen over in handen van de schoonzoon van De Boodt: Johan Daniel d’Alblaing. Het kasteel en een deel van de gronden zouden tot 1897 in handen van deze familie blijven.

In de negentiende eeuw vonden omstreeks 1825 en vanaf 1860 grote verbouwingen aan het kasteel plaats, de laatste keer in neogotische stijl. Mogelijk is de Utrechtse architect S.A. van Lunteren bij deze laatste verbouwing betrokken geweest. In ieder geval werd in deze tijd ook de omgeving van het huis in landschapsstijl verfraaid en werden de grachten vergraven tot een landschappelijke waterpartij.

Landgoed bebost

In het bos rondom het huis werden twee zichtassen uitgespaard. Achter het huis werd een open weide met boomcoulissen gecreëerd, evenals een weiland met een opgeworpen heuvel en een wandeling. De oude siertuinen maakten plaats voor glooiende weiden met bloemperken.

In het begin van de negentiende eeuw werd het landgoed bebost, voornamelijk met beuk, Europese lariks en wymouthden. Dit gebeurde op zeer deskundige wijze, zodat het bos van Moersbergen nu een van de fraaiste in de omgeving is.

Duiventoren

In 1927 is het kasteel gerestaureerd in de zogenaamde ‘Hollandse renaissancestijl’, dat wil zeggen in de vorm en het uiterlijk waarin het zich in de achttiende eeuw bevond. Hierbij zou men dan ook voor het park een reconstructie in classicistische stijl verwachten, maar zover is men toch niet gegaan.

De omgeving markeert het overgangsgebied tussen de voedselarme Utrechtse Heuvelrug en de voedselrijke kleigrond van het Kromme-Rijngebied en kent een grote variatie in bodemtypen. Op het landgoed staat een rechthoekige duiventoren. Sinds 1962 is de Stichting Het Utrechts Landschap de eigenaar van Moersbergen.