Op stap met Napoleon: de 'coulissen van Parijs' kleuren Oranje (deel 4)

Willem I en het Koninkrijk der Nederlanden

Met de Gazette van Gend en de mémoires van graaf de Chateaubriand in de hand, schetst Joeri Mertens in deze blogreeks een beeld van Vlaanderen dat in 1815 de coulissen van Parijs vormde. Vandaag deel vier, over de troonsbestijging van Willem I en zijn monumentale erfenis.

Stichting van het koninkrijk der Nederlanden

De Napoleontische dreiging versnelt de uitvoering van de beslissingen van het Congres van Wenen (september 1814 – 9 juni 1815). De Lage Landen worden samengevoegd om een bufferstaat tegen Frankrijk te vormen.

Door de oorlogsdreiging aanvaardt Willem I van Nassau de troon van het Koninkrijk der Nederlanden op 16 maart 1815 zonder daarbij de sluiting van het Congres van Wenen af te wachten, zoals zijn bedoeling was.

Volgens de berichten in de Gazette van Gend verhinderde de terugkeer van Napoleon en de daarmee gepaard gaande oorlogsdreiging de feestelijkheden bij de intredes van het nieuwe vorstenpaar in de Belgische steden niet. Op 31 maart kwam de nieuwe vorst aan in Brussel. De aanvaarding van Willem I werd er op 7 april luisterrijk gevierd in aanwezigheid van de graven d’Artois, de prince de Condé, de hertog van Wellington en zowel Russische, Pruisische als Engelse generaals.

Erfgoed

In de 15 jaar dat het Koninkrijk der Nederlanden bestond, zette Willem I zich in voor de economische ontwikkeling van het land. Zo werd in 1815 door hem het Willemsdok in Antwerpen aan de stad geschonken en in Gent werd het kanaal Gent-Terneuzen gegraven.

Hij lag eveneens aan de basis van de oprichting in 1816 van de Gentse rijksuniversiteit. Gent, dat duidelijk militair onderbeschermd was, kreeg een nieuwe "Hollandse Citadel" die later weer omgevormd werd tot het Citadelpark. De ingangspoort en enkele kazematten van de citadel bleven bewaard in het park. U las er al meer over in het artikel over de Wellingtonbarrière.

De nieuwe grondwet introduceerde de vrijheid van geloof. De Gazette van Gend meldde dan ook dat er op 14 mei 1815 een eerste protestantse dienst in het Gentse stadhuis werd gehouden. Niet voor niets is er dan ook een Koning Willemdreef in het van oudsher protestantse Horebeke.

Bronnen

Gazette van Gend, en annoncen ofte waerschouwinges-blad, met autorisatie van zyne majesteyt den koning van de Nederlanden, 1815. (stadsarchief Gent)

De Chateaubriand, Mémoires d’Outretombe , http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre?O=NUMM-101350&M=tdm