Tuin- en parkontwerp van Huis Rhederoord

Het huis Rhederoord ligt ten westen van kasteel Middachten aan de noordzijde van de IJssel. In 1743 tekende Jacob Marot, zoon van Daniel Marot, een ontwerp voor Rhederoord. Hierop ligt het huis centraal in een volgens assenkruizen opgezet ontwerp, waarbij vanuit het huis diverse diagonale zichtlanen zijn geprojecteerd. Als gevolg van deze diagonalen ontstonden driehoekige boomgaarden, hakhoutbossen en moestuinen, die alle in een streng symmetrische aanleg worden gevat. De vruchtbomen in deze boomgaarden waren zowel in kruisverband als in vierkantsverband geplant, zodat er vele zichtassen werden gecreëerd. In enkele uithoeken van de aanleg, buiten het symmetrische gedeelte, werd geëxperimenteerd met de eerste kronkelwegen in bosketten.

Men noemde deze vooraankondiging van de landschapsstijl 'wildbossen'. Ook op een ontwerp voor het Engelsche Bosch op Rhederoord uit 1770, gemaakt door J.G. Berger, zijn bossen te onderscheiden, die doorsneden worden door lanen die op één punt te zamen komen en ook door met de passer getrokken kronkelpaden. Dit bos is te beschouwen als een kruising tussen een sterrenbos en een 'wildbos'.

Op de zogenaamde 'Hottingerkaart' uit 1783 is het huis afgebeeld met een toegangslaan vanaf de IJssel. De laan vormde de symmetrie-as van de aanleg, met achter het huis aan beide zijden twee sterrenbossen. Het huis lag op het snijpunt van twee diagonale paden die de sterrenbossen doorsneden.

De werkelijke landschappelijke aanleg kwam omstreeks 1797 tot stand door J.P. Posth. Uit dit jaar is een ontwerp van zijn hand bekend voor het landschappelijke deel met een hermitage, de 'Kluys' genaamd. Posth ontwierp vele gebogen lanen, afgezet door bomen, en smallere paden, die afwisselende wandelingen over een stuk heide en door hakhoutbossen mogelijk maakten. Als romantische elementen voegde hij hier een bosket met de kluizenaarshut aan toe.

De tuinarchitect H. van Lunteren werkte omstreeks 1840 op Rhederoord. Op zijn tekening (hier afgebeeld) van de situatie rond het huis zijn de oorspronkelijke diagonale zichtlijnen achter het huis, uit het ontwerp van Marot, nog te zien. Van Lunteren maakte zowel voor als achter het huis weidse uitzichten naar de IJssel en naar de heuvels van de Veluwezoom. Dit zicht in de richting van de IJssel werd in 1868 door de tuinarchitect C.E.A. Petzold gedeeltelijk beplant met bomen en heesterpartijen. Tevens legde hij, achter het huis, een min of meer symmetrische wandeling aan naar de heuveltop. Van zijn hand is een compleet beplantingsplan met bomen en heesters bewaard gebleven. Als overgang van het huis naar de landschappelijke aanleg ontwierp Leonard Springer in 1912 een aantal bloembedden direct achter het huis. 

Rhederoord is thans een onderdeel van het Nationaal Park Veluwezoom. Bekende punten zijn de Rouwenberg en de Burmania-allee. Achter het huis ligt nog steeds een terrassenaanleg met balustrade, vanwaar een goed uitzicht is op de zeer fraaie landschappelijke aanleg. Volgens nazaat H.L. Weekhout, Glenning Valley, Australië, werkte zijn 'voorvader' Gerrit Weekhout, op Rhederoord van 1772 tot 1776 als hakmeester en tuinman (brief 27-05-'98).

Bron: ‘ .

Meer informatie en downloaden van de fietsroute Gelders Arcadië:

Tags

Reageren