Vrijdag Zindag #96
Vrijdag Zindag #96
Kennis
Soms vraag ik me af wat ik nog weet van wat ik ooit geleerd heb toen ik schoolging. Ik zou grandioos zakken als ik weer eindexamen zou moeten doen.
De levensloop is een zeef waar nogal wat uitvalt. Veel kennis is letterlijk niet meer van toepassing. Wie een gespecialiseerde opleiding volgt of een bepaald beroep kiest, versmalt het eigen perspectief. Kennis is macht, zegt de uitdrukking, maar macht beperkt de speelruimte, en voorkomt aldus de ontdekking van nieuwe kennis. Macht zeeft mee.
Of gaat het niet zozeer om kennis, maar leer je jezelf een manier van kijken, denken en zijn aan? Je verkrijgt een levensstijl die je in alle wisselvalligheden van een mensenleven begeleidt.
Maar hoe zit dat dan met religieuze kennis?
Religie omvat kennis, maar is sowieso een levensstijl. Godsdienstige opvoeding reikt kennis en gedrag aan, en zeeft al vanaf het begin. Elke religie kiest bepaalde betekenissen uit de vele mogelijkheden en vult een specifiek repertoire. Zo'n wereldbeeld, met een geheel eigen taalgebruik, levert passende metaforen. Machtsvormen beheren het geselecteerde perspectief. Religie kleurt ervaringen, groepsvorming, waarden, geloofsvoorstellingen en rituelen.
Recent zeeft de wetenschap sterk mee, waardoor het religieuze wereldbeeld aangetast wordt. Evolutie vervangt schepping. Wonderen worden gereedschap voor vertellers van zingevingsverhalen. Heilige schrift wordt literatuur. De dood is het definitieve einde.
Zowel geloofsopbouw als -afbraak bepaalt ieders levenskunst. Buiten de kerken beheren steeds meer mensen hun eigen levensbeschouwelijke repertoire. Nieuwe kennis dient zich aan. Net als bij de profane loopbaan treedt in de levensbeschouwelijke carrière specialisatie op, van orthodox religieus tot even orthodox atheïstisch, plus heel veel daartussen. Dat brede spectrum biedt de mogelijkheid om met wereldbeelden te spelen, als zinvolle mogelijkheden. Al spelend vinden kennis en levensstijl elkaar terug.
Als het wereldbeeld te koud en te rationeel dreigt te worden, kan het zelfs gebeuren dat een religieus perspectief, hoe onbewezen ook, soelaas biedt.
HAIKU
o die horizon
ik wil er achter kijken
maar ze loopt steeds weg
DIALOOGJE (zie ook afbeelding 2)
A Weten is zweten.
B Kennis is stennis.
A Heb je niets beters?
B Knapperds zijn knoeiers?
Vrijdag Zindag’ nodigt wekelijks uit tot zingeving. In vier vaste onderdelen – druppel-column, haiku, dialoogje en zinnebeeld – komt een weekthema aan de orde. De onderwerpen komen direct of indirect uit de driehoek Levensbeschouwing – Macht – Spel.
Vaste lezers ontvangen bij verschijnen een mailtje met info over de inhoud. Aan- en afmelding via ‘Contact’. Reacties zijn welkom via de reactieruimte onderaan ‘Vrijdag Zindag’.
Reageren
- Login of registreer om te kunnen reageren
