Historisch Museum Haarlem

Bij de stadspoorten, de markten en in winkelstraten ontstonden logementen, tapperijen, cafés en restaurants.
De stad zat als een spin in een web van toegangswegen uit alle windrichtingen, voor verkeer en vervoer per paard-en-wagen, trekschuit, trein en auto. Bij de haltes van de trekschuit, de tram en bij het treinstation, vestigden zich hotels, koffiehuizen, cafés en lunchrooms. Dankzij al die routes ontstonden uitspanningen en herbergen. Ze bedienden niet alleen het  doorgaand verkeer, maar ook de stadsbewoners voor een dagje Leiden of verpozing in duinen en strand. De vele tapperijen in de Haarlemmerhout bedienden vanaf begin 16e eeuw deze gevarieerde klantenkring.
Tegenwoordig stimuleren het veelsoortige winkelbestand, de economische bedrijvigheid en het aantrekkelijke culturele aanbod in Haarlem de groei en bloei van het caféwezen.