Ulay en Marina Abramovic

We hadden het gisteren over Ulay en de Polaroids. Ulay voerde halverwege de jaren zeventig met Marina Abramovic fysiek en psychologisch radicale performances uit. Ulay richtte zich in de jaren tachtig na het einde van hun artistieke en liefdesrelatie weer op de Polaroids, maar Abramovic ging door. We herinneren ons de performancekunst van Abramovic in het Museum of Modern Art in New York in 2010.

Van 14  maart tot 31 mei 2010 wijdde het Museum of Modern Art een retrospectief aan het werk van Abramovic met de titel ‘Marina Abramovic: The Artist is Present’. Het was het eerste retrospectief in het MoMA dat volledig in het teken stond van de performancekunst , en – met meer dan 850.000 bezoekers – een van de succesvolste tentoonstellingen in de geschiedenis van het museum.

In de ogen kijken

Abramovic voerde een nieuwe performance uit. Voor deze performance, die net als de tentoonstelling ongeveer drie maanden duurde, zat Abramovic gedurende de openingstijden van het MoMA in stilte op een stoel in het atrium van het museum. Bezoekers konden op een stoel tegenover Abramovic plaatsnemen om haar in stilte recht in de ogen te kijken. Ze konden dit doen zo lang als ze wilden.

Op de eerste dag van de performance schoof Ulay aan bij Abramovic. Het resulteerde in een emotioneel moment, gevolgd door applaus. Zie het filmpje.

Abramovic woonde lange tijd in Amsterdam. In 2003 was er een tentoonstelling van haar werk in het kader van ’20 jaar World Wide Video festival’. De tentoonstelling vond plaats in het Nederlands Instituut voor Mediakunst. Ik schreef daar in 2003 het volgende over:

Een slang om je nek, het verslinden van een ui en de mambo

Een solopresentatie van het werk van Marina Abramovic was te zien in het Nederlands Instituut voor Mediakunst. Abramovic hoort inmiddels tot de absolute top van de internationale kunstwereld. Eind 2002 nam zij tegelijkertijd deel aan drie tentoonstellingen in New York, waaronder het Guggenheim en PS1.

Het draait bij Abramovic om energie en de uitwisseling van haar energie met het publiek. In haar eerste jaren als kunstenaar is ze op zoek naar de fysieke en geestelijke grenzen van haar lichaam. In ‘Portrait Gallery’ worden op zestien monitoren zestien performances getoond, waarin zij haar hoofd als uitgangspunt neemt.

In de eerste performance , ‘Art must be Beautiful, Artist must be Beautiful’, kamt ze tot bloedens toe haar haren, onder het uitroepen van de titel van de performance.

In ‘Dragon Heads’ wordt haar hoofd omstrengeld door een wurgslang en in ‘Onion’ verslindt ze een rauwe ui, terwijl ze zich beklaagt over allerlei zaken, bijvoorbeeld dat ze zoveel moet wachten als ze reist, dat haar neus te groot is en dat ze altijd op de verkeerde man valt.

At the Waterfall

Eind jaren negentig verandert haar werk. Ze is minder met zichzelf en de tergende en uitputtende performances met Ulay bezig, maar ook met de buitenwereld. Zo filmt ze in een Tibetaans klooster in Zuid-India 106 zingende monniken en nonnen en maakt er de installatie ‘At the Waterfall’ van. Liggend in een ouderwetse ligstoel van hout en textiel liet ik het gezang en de beelden over me heen heenkomen – inderdaad, als een waterval.

In ‘Mambo’ is de publieksparticipatie van een andere orde. Abramovic gaf in 2002 een performance in een leegstaande psychiatrische instelling in Italië. Zij danste de Mambo op een stalen platform op schoenen met magneten eronder. De performance duurde drie uur, waarbij de muziek telkens herhaald werd.

Als de bezoekers haar wilden zien moesten zij ook schoenen met magneten aantrekken en op een stalen plaat naar haar toelopen op een afstand van 100 meter. Op het NIM in Amsterdam was de stalen plaat vervangen door een stalen dansvloertje. De magneetschoenen stonden gereed. Het was moeilijk afscheid te nemen van een aanstekelijk dansende Abramovic in een zwierige rode jurk. Als vanouds leverde ze een uitputtingsslag met zichzelf.

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1