De erfenis van Theo Niekus

De erfenis van Theo Niekus

Theo Niekus was een bekende Amsterdamse straatfotograaf. Hij schoot zijn foto’s in het gebied tussen Centraal Station en de Dam. Met name de stoep voor het Victoria Hotel, op de hoek van het Damrak en de Prins Hendrikkade was een geliefde plek voor Theo Niekus.

Hij zocht naar bijzondere details van het voorbij stromende publiek - lopend, fietsend, op de bromfiets of de scooter – en schoot daarbij ‘vanuit de buik’. De meeste foto’s zijn daardoor niet echt gekaderd, vaak een beetje scheef. Maar dat is de charme van zijn foto’s.

Van schilder naar fotograaf

Theo Niekus is in 2019 overleden. Hij werd 63 jaar. Hij kwam oorspronkelijk uit Den Haag, ging daar naar de MTS voor Fotografie, vervolgens naar de AKI in Enschede (een jaar), de Lutman Academie, de Rietveld Academie (schilderen) en het European Film College in Denemarken.

De eerste jaren van zijn werkend leven was hij schilder. Hij maakte zijn schilderijen in een atelier in de Nieuwmarktbuurt in Amsterdam. Dat was eenzaam werken. Om meer in contact met de mensen te komen ging Niekus fotograferen. 

Encyclopedie van het menselijk handelen

Dat deed hij niet alleen in Amsterdam, maar over de hele wereld. Uiteindelijk vond hij zijn favoriete gebied: het Damrak. In de Encyclopedie van het menselijk handelen zijn de foto’s geordend in honderd handelingen die mensen op straat zoal uitvoeren. Van kijken naar een etalage, tot botsen, struikelen, rennen en slapen. In het boek Damrak (2005) zijn z’n foto’s op het Damrak te zien.

In 2012 verhuisde Niekus van de Nieuwmarktbuurt naar het idyllische Schellingwoude. Hij ging daar samenwonen met zijn partner Jocelyne Moreau, ook fotografe. Ze had een eigen stijl die totaal niet op die van Theo leek, maar dat stond de onderlinge band niet in de weg.

Atelier voor talentvolle fotografen

Niekus wilde dat zijn werk na zijn dood een inspiratie zou vormen voor toekomstige straatfotografen. Zijn fotoarchief zou in beheer van een stichting komen en zijn huis in Schellingwoude moest een gast-atelier worden waar talentvolle fotografen in rust konden werken. Daarvoor had hij een testament opgesteld.

Wat gebeurde er echter? In 2019 stierf Niekus onverwacht aan een hartstilstand, kort voordat het testament bij de notaris officieel ondertekend zou worden. De uiterste wil van Theo was daarmee niet formeel bij testament vastgelegd. Moreau wenst de uiterste wil van Theo alsnog zoveel mogelijk realiseren en voert daarover een juridische strijd die tot op heden loopt.

De familie wenst de uiterste wil van Theo niet te volgen en wil haar eigen rechten laten gelden op huis en het door Theo nagelaten werk. Het hoger beroep in de zaak zal nog tot volgend jaar voortduren. Het huis in Schellingwoude is inmiddels verkocht.

Stichting Theo Niekus

Moreau werkte op meer fronten. Ze richtte in 2021 de stichting Theo Niekus op, onder andere om de Tweede Kamer een petitie aan te bieden om het erfrecht te verruimen. Om daar aandacht voor te vragen waren er door de hele stad posters te zien met de tekst ‘Theo draait zich om in zijn urn’.

Het wachten is op de uitslag van het hoger beroep en de reactie van de Tweede Kamer op de petitie.

Foto met een werk van Theo Niekus en Theo Niekus zelf, foto Bas Vroege (Paradox)

https://www.stichtingtheoniekus.nl/

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0