Panorama Nederland
Van 7 t/m 25 januari 2019 is de tentoonstelling Panorama Nederland te zien in het Atrium Den Haag. Panorama Nederland laat een toekomstperspectief zien voor de ruimtelijke inrichting van Nederland.
Het verbeeldt hoe de grote maatschappelijke vraagstukken van nu, de sleutel kunnen zijn voor welkome, structurele verbeteringen van ons land. Dit is uitgevoerd een 360-graden panorama, met een doorsnede van acht meter, waar bezoekers zelf in kunnen stappen. Zo kan iedereen een blik werpen op een schoner, hechter en rijker Nederland in de toekomst. Panorama Nederland schetst een optimistisch toekomstbeeld. Een toekomst waarnaar je kunt verlangen.
Lancering
Het College van Rijksadviseurs heeft op 6 december Panorama Nederland gepresenteerd: een toekomstperspectief voor de ruimtelijke inrichting van Nederland. In dit panorama verbeeldt het College hoe de grote maatschappelijke vraagstukken van nu, de komende decennia de sleutel kunnen zijn voor welkome, structurele verbeteringen van ons land. Panorama Nederland bestaat uit een fysiek panorama, waarbij de bezoeker zelf een blik kan werpen op een schoner, hechter en rijker Nederland, en een publicatie waarin de keuzes en principes om daar te komen worden toegelicht.
Nederland staat voor een aantal complexe vraagstukken. De klimaatverandering, de vergrijzende samenleving, de overstap naar hernieuwbare energie, het nijpende tekort aan woningen en de harde grenzen in de landbouw waar we tegen aanlopen. Stuk voor stuk opgaven waarvan we allemaal de gevolgen zullen ervaren, in ons landschap en in onze levensstijl.
Optimistisch
Het College van Rijksadviseurs, dat bestaat uit Rijksbouwmeester Floris Alkemade en de Rijksadviseurs voor de Fysieke Leefomgeving Berno Strootman en Daan Zandbelt, schetst met Panorama Nederland een optimistisch en aantrekkelijk toekomstbeeld. Een Nederland, dat voor iedereen uiterst herkenbaar blijft, maar dat toch op allerlei terreinen fundamenteel anders werkt: de manier waarop we reizen, de manier waarop we voedsel produceren, de manier waarop we bouwen en de manier waarop we energie opwekken.
“Zelden is er een generatie geweest die aan de slag moet met zulke verstrekkende en relevante maatschappelijke opgaven”, aldus rijksbouwmeester Floris Alkemade, voorzitter van het College van Rijksadviseurs. “De urgentie van deze opgaven leidt tot onrust en onzekerheid in de samenleving, terwijl optimisme en verlangen een veel krachtiger motor is voor verandering. Met Panorama Nederland tonen we een Nederland dat, dankzij alle veranderingen, rijker schoner en hechter is geworden. Een Nederland waarnaar je kunt verlangen.”
Door andere bril kijken
Met Panorama Nederland doet het College van Rijksadviseurs een oproep aan bestuurders in Nederland om met een andere bril te kijken naar de ruimtelijke en maatschappelijk opgaven waar Nederland voor staat. Geen enkele opgave staat op zichzelf. Door opgaven te combineren kan maatschappelijke meerwaarde ontstaan. Durf te kiezen voor kwaliteit en voor de lange termijn. Panorama Nederland bevat een oproep aan het Rijk om regie te nemen. Het is input op het gesprek over de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) die momenteel door het Rijk wordt ontwikkeld.
Het College stelt in Panorama Nederland dat het oude mobiliteitsdenken, met een focus op capaciteitsvergroting en piekbelasting, niet langer aansluit aan op de uitdagingen van de verstedelijking. Ten onrechte worden stedelijke ontwikkeling en mobiliteit vaak beschouwd als aparte disciplines. Rijksadviseur Daan Zandbelt: “De focus zou moeten liggen op het verhogen van de individuele keuzemogelijkheden dichtbij huis. In Panorama Nederland passen we het mobiliteitsnetwerk zo aan dat we mínder hoeven te reizen, in plaats van steeds meer of nóg verder. Zo houden we tijd over voor elkaar en de dingen die we echt belangrijk vinden. Dit doen we bijvoorbeeld door nieuwbouw te concentreren in bestaand bebouwd gebied op loop- en fietsafstand van werkgelegenheid, voorzieningen, scholen en zorg.”
Voedselproductie
Rijksadviseur Berno Strootman: “De huidige intensieve wijze van voedselproductie is niet langer houdbaar en gaat ten koste van het landschap, de bodemkwaliteit, de biodiversiteit, het milieu en de volksgezondheid. Boeren zelf profiteren evenmin van deze bedrijfsvoering. Het is hoog tijd voor een New Deal tussen boer en maatschappij, waarin boeren een eerlijk inkomen verdienen in ruil voor een bijdrage aan een mooi landschap, duurzaamheid en circulariteit.” In Panorama Nederland bepalen de gewenste kwaliteiten van het landschap de randvoorwaarden voor de productieruimte voor landbouw. In het landelijk gebied wordt alleen nog grondgebonden geboerd. Footloose landbouw, zoals intensieve veehouderij en glastuinbouw, is verplaatst naar ‘bedrijventerreinen nieuwe stijl’ (agroparken) op een slimme plek, bijvoorbeeld nabij hoofdinfrastructuur en mainports.
De komende maanden is Panorama Nederland op verschillende plekken in het land te zien, zoals het Atrium Den Haag van 7 t/m 25 januari. Zodat bestuurders, betrokkenen en inwoners van Nederland zich kunnen laten inspireren door het panorama om samen te werken aan een schoner, hechter en rijker Nederland.
College van Rijksadviseurs
Het College van Rijksadviseurs adviseert het Rijk over ruimtelijke kwaliteit. Over de urgente thema’s van nu: van transformatie, mobiliteit en de stad, tot de impact van de energietransitie. Panorama Nederland is een initiatief van het College van Rijksadviseurs in nauwe samenwerking met Stichting Deltametropool en West8. Vanaf 6 december is de publicatie van Panorama Nederland te downloaden op www.panorama-nederland.nl. Ook de speciaal ontwikkelde app Panorama Nederland is vanaf dat moment beschikbaar in de App Store en de Google Play Store.
