Kiesrecht en Kogels

Parijs 1903. In de bruisende wijk Montmartre maken talloze kunstenaars en filosofen naam tijdens de Belle Epoque.  De ontwikkelingen gaan sneller dan ooit. De wereld aanschouwt de eerste bewegende beelden en twee Amerikaanse broers bedenken de vliegmachine. Niets wijst op de komende bloedigste jaren ooit.

In het eerste decennium van de twintigste eeuw leek alles nog rozengeur en maneschijn. De industrialisering zorgde ervoor dat miljoenen mensen uit de armoede ontsnapten. Er reden auto’s en fietsen door verlichte  straten. De kunstwereld bloeide als nooit tevoren. Grote kunstenaars als Picasso, Gaugain en Matisse maakte furore in het snelgroeiende Parijs, dat het middelpunt van de culturele wereld vormde.

Lachend de oorlog in

Zelfs toen in de zomer van 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, trokken miljoenen jonge mannen vol van optimisme richting de slagvelden. Iedereen dacht dat de oorlog rond kerst zou zijn uitgevochten, waarna men het oude leventje weer op zou pakken. De verwoestende oorlog duurde echter vier lange jaren en maakte een einde aan al het optimisme. Miljoenen jonge mannen vonden de dood in de gehaktmolen van artillerie, mitrailleurs en gifgasaanvallen.

Na de Eerste Wereldoorlog bleek dat de oude wereld nooit meer terug zou keren. De koningen, keizers en tsaren hadden plaatsgemaakt voor nationalistische, communistische en fascistische burgerregeringen. In Duitsland had een gefrustreerde veteraan een eigen beweging opgezet, die hij de Nationaal-Socialistisch Duitse Arbeiderspartij noemde, of nazi-partij. Voordat deze Adolf Hitler Europa opnieuw verwoestte, beleefde zijn Duitsland gedurende de jaren twintig eerst nog een opleving.

Herleving en crisis

Berlijn werd nu het Parijs van de zogenoemde “Goldener Zwanziger” (Gouden Jaren ’20).  Na enige crisisjaren tussen 1918 en 1923, ontwaakte de Duitse hoofdstad en ontwikkelde zich tot een vrijzinnige plaats waar menig kunstenaar, schrijver, acteur en regisseur  naam konden maken. Ondertussen was in de meeste landen het algemeen kiesrecht ingevoerd. Vanaf 1929 pakten echter donkere wolken zich samen boven Duitsland en Europa. De Duitse Weimarrepubliek werd in1929 hard getroffen door de beurskrach van New York  en kreeg te maken met omvangrijke werkloosheid en armoede. Ondertussen vochten de vele politieke partijen en groeperingen elkaar de tent uit. In dit klimaat wist Adolf Hitler de positie van kanselier te verkrijgen en in korte tijd de absolute macht naar zich toe te trekken.

De weg naar verwoesting

Terwijl in de rest van de Westerse wereld de economische depressie nog om zich heen greep, wist Hitler nazi-Duitsland binnen enkele jaren uit het slop te trekken. Door bijvoorbeeld autosnelwegen aan te leggen, groeide de werkgelegenheid in rap tempo. Het was echter de militaire industrie die ervoor zorgde dat de werkloosheid zelfs bijna werd uitgebannen in Duitsland. Ondertussen voerden de nazi’s een politiek van repressie, haat en geweld. Politieke tegenstanders werden opgesloten in de eerste concentratiekampen en de Joden werd het leven onmogelijk gemaakt. Hiernaast draaide Hitler alle maatregelen die het Verdrag van Versailles had opgelegd terug en begon hij stukje bij beetje grondgebied te annexeren. Toen de nazi’s in 1939 ook Polen binnenvielen was voor de Engelsen en de Fransen de maat vol en verklaarden ze Duitsland de oorlog.

Het optimisme waarmee de partijen in 1914 nog ten strijde trokken, werd nu ingeruild voor een klimaat van angst en pessimisme. Door de nieuwe Blitzkriegtactieken veroverden de Duitsers binnen drie jaar een gebied dat reikte van Leningrad in het koude noorden tot aan de hitte van de Sahara in het zuiden. Na 1942 keerde het tij echter voor de Duitsers. Zeker toen de Verenigde Staten op het toneel kwamen na de aanval op Pearl Harbor in 1941.

Na zes jaar kwam er een einde aan de meest verwoestende en bloedige oorlog uit de menselijke geschiedenis. Tientallen milljoenen mensen kwamen om in concentatiekampen, krijgsgevangenkampen, gebombardeerde steden en bebloede slagvelden. Gelukkig zou de periode na de Tweede Wereldoorlog gekenmerkt worden door grote bloei en welvaart.

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0