Amedeo Modigliani

Amedeo Modigliani

Veel van zijn belangrijke werken bevinden zich in musea, waaronder het Metropolitan Museum of Art, New York, bij de Barnes Stichting, Philadelphia, bij Tate Modern, Londen en het Centre Pompidou, Parijs. Hij leefde maar kort, maar in die korte tijd had hij een geweldige productie.

In juni 2010 wordt Modigliani's Tête, een kalkstenen beeldhouwwerk van een vrouwenhoofd, het op twee na duurste beeldhouwwerk ooit verkocht (43 miljoen dollar). Zijn schilderij uit 1917, ‘Nu Couché (Sur Le Côté Gauche)’, wordt in 2018 verkocht voor 157 miljoen dollar, een ander schilderij in de Nu Couché serie uit 1917/’18 is drie jaar eerder verkocht voor 170 miljoen dollar.

Surrealistische stijl

Amedeo Clemente Modigliani is een Italiaanse schilder en beeldhouwer die voornamelijk in Frankrijk werkte. Hij staat bekend om zijn portretten en naakten in een moderne stijl die wordt gekenmerkt door een surrealistische verlenging van gezichten, nekken en lichamen. Dat vond men raar. Aanvankelijk ging het publiek aan zijn kunst voorbij. Maar dat veranderde, helaas voor de artiest, pas na zijn overlijden. 

Livorno

Modigliani brengt zijn jeugd door in Italië, waar hij de kunst van de oudheid en de renaissance bestudeert. Hij stamt uit een Sefardische joodse familie in Livorno, een havenstad. Livorno was de thuisbasis van een grote joodse gemeenschap. Zijn over-overgrootvader van moederskant, Solomon Garsin, was in de 18e eeuw als vluchteling naar Livorno geëmigreerd.

Eugénie Garsin, zijn moeder, geboren en getogen in Marseille, stamde uit een intellectuele familie van Sefardische afkomst die generaties lang langs de Middellandse Zeekust had gewoond. Haar voorouders waren autoriteiten op het gebied van heilige Joodse teksten en hadden een school voor Talmoedstudies gesticht. Daarnaast was de familie bancair actief met leningen, met behalve in Livorno kantoren in Marseille, Tunis en Londen.

Italiaans-joodse familie

Zijn vader, Flaminio, was een lid van een Italiaans-joodse familie van succesvolle zakenlieden. Hoewel  cultureel niet zo ontwikkeld als de Garsins, wisten de Modigliani’s hoe ze moesten investeren en hoe ze ondernemingen tot bloei konden brengen. In 1883 keerde evenwel het fortuin. Een economische neergang in de metaalprijs liet de Modigliani's failliet gaan. 

Ineenstorting

Amedeo Modigliani was het vierde kind, zijn geboorte viel samen met de rampzalige financiële ineenstorting van de zakelijke belangen van zijn vader. Amedeo's geboorte redde het gezin evenwel  van de ondergang. Volgens een oude wet konden schuldeisers geen beslag leggen op het bed van een zwangere vrouw of een moeder met een pasgeboren kind. De gerechtsdeurwaarders drongen het huis van de familie binnen net toen Eugénie ging bevallen. De familie beschermde hun meest waardevolle bezittingen door ze op haar lichaam te stapelen.

Een tijdje later gebruikte de altijd vindingrijke moeder van Modigliani haar sociale contacten om een school op te richten en samen met haar twee zussen maakte ze van de school een succes.

Verwend kind

Zijn moeder speelde in veel opzichten een belangrijke rol in zijn vermogen om kunst als een roeping na te streven. Toen hij 11 jaar oud was, had ze in haar dagboek genoteerd: "Het karakter van het kind is nog zo ongevormd dat ik niet kan zeggen wat ik ervan vind. Hij gedraagt ​​zich als een verwend kind, maar het ontbreekt hem niet aan intelligentie. We zullen afwachten wat er in deze pop zit. Misschien een kunstenaar?"

Florence en Venetië

Modigliani studeert van 1898 tot 1900 op de kunstacademie van Guglielmo Micheli, de schildermeester van Livorno.  De studie is doordrenkt van de stijlen en thema's van de 19e-eeuwse Italiaanse kunst. Ook de Macchiaioli beïnvloeden hem. De Macchiaioli schilderden landschappen in een nieuwe stijl en reageerden hiermee tegen de burgerlijke stijl van de academische genreschilders.  

In 1902 schrijft hij zich in bij de Scuola Libera di Nudo van de Accademia di Belle Arti in Florence. Een jaar later verhuist hij naar Venetië, waar hij zich inschrijft bij de Regia Accademia ed Istituto di Belle Arti. In Venetië rookt hij voor het eerst hasj en maakt hij – beïnvloed door de ideeën van Nietzsche -  kennis met de louche kant van de stad.

Les Chants de Maldoror

Als jonge jongen is hij al blootgesteld aan erudiete filosofische literatuur onder de hoede van Isaco Garsin, zijn grootvader van moederskant. Hij blijft lezen, niet alleen Nietzsche, maar Baudelaire, Carducci, Comte de Lautréamont en anderen. Hij ontwikkelt de overtuiging dat de enige weg naar echte creativiteit die van het verzet en de wanorde is. Les Chants de Maldoror van Lautréamont is zijn favoriete boek, hij kent hele passages uit zijn hoofd. Het is ook het favoriete boek van de surrealisten in Parijs.

Parijs

In 1906 verhuist Modigliani naar Parijs, het middelpunt van de avant-garde. Zijn aankomst valt samen met de komst van twee andere buitenlanders die ook hun stempel op de kunstwereld zullen drukken: Gino Severini en Juan Gris. In Montmartre huurt hij een atelier. Is hij aanvankelijk nog keurig gekleed, binnen een jaar transformeert hij zich tot een prins der zwervers. Niet alleen verwijdert hij alle attributen van zijn burgerlijk verleden uit zijn atelier, hij vernietigt praktisch al zijn vroege werk: ‘kinderlijke kerstballen, die ik maakte toen ik nog een vuile bourgeois was’.

Unieke stijl

Hij was constant aan het schetsen en maakt wel honderd tekeningen per dag. Veel van zijn werken zijn echter verloren gegaan - door hem vernietigd als inferieur, achtergelaten bij zijn frequente adreswijzigingen, of gegeven aan vriendinnen die ze niet hebben bewaard. Aanvankelijk is hij beïnvloed door Henri de Toulouse-Lautrec, maar rond 1907 raakt hij gefascineerd door het werk van Paul Cézanne. Uiteindelijk ontwikkelt hij zijn eigen unieke stijl.

Hij maakt een serie gestileerde portretten van kunstenaars en vrienden in Montparnasse: Chaïm Soutine, Moïse Kisling, Pablo Picasso, Diego Rivera, Marie "Marevna" Vorobyev-Stebeslka, Juan Gris, Max Jacob, Jacques Lipchitz, Blaise Cendrars en Jean Cocteau.  

Drank en drugs

Zijn gebruik van drank en drugs neemt toe. De symptomen van zijn tuberculose  - waar hij al sinds zijn zestiende aan leed – verergeren. Op zoek naar acceptatie zoekt hij het gezelschap van kunstenaars als Utrillo en Soutine. Hij blijft doorwerken. In 1912 worden vier van zijn sculpturen samen met werk van de kubisten tentoongesteld op de Salon d'Automne. In 1916 maakt hij een van zijn mooiste liggende naakten: Nu Couché au coussin Bleu.  

Modigliani, die in zijn leven maar één solotentoonstelling heeft, geeft op het eind van zijn leven zijn werk weg in ruil voor maaltijden in restaurants.

In 1920 sterft hij in Parijs, 35 jaar oud en berooid. Hij wordt de belichaming van de tragische kunstenaar en creëert een postume legende die bijna net zo groot is als die van Vincent van Gogh.

Functie / titel:
kunstenaar
Geboorte- en sterfdatum:
12 juli 1884 / 24 januari 1920
Plaats geboorte:
Livorno
Plaats sterven:
Parijs
Sekse:
Man
Woonplaatsen:
Livorno, Florence, Venetië, Parijs

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0