Grigori Orlov

Graaf Grigori Grigorevitsj Orlov (1734-1783) was de favoriet van Keizerin Catharina de Grote van Rusland. Hij leidde de coup die Catharina’s echtgenoot, Peter III van Rusland, ten val bracht, waarna Catharina als keizerin werd geïnstalleerd. Een aantal jaren regeerde Catharina samen met hem. Herhaaldelijke ontrouw aan Catharina en de vijandschap van andere adviseurs leidden tot zijn uitstoting uit het machtscentrum.  

Grigori Orlov was de zoon van Grigori Orlov, gouverneur van Groot Novgorod. Hij werd opgeleid in het cadettenkorps van Sint-Petersburg en begon zijn militaire loopbaan in de Zevenjarige Oorlog. Hij raakte gewond bij Zorndorf. Toen nog Groothertogin Catherina Aleksejevna kreeg hem in het oog toen hij in de hoofdstad zijn dienst als artillerie-officier uitoefende. Hij werd de leider van de samenzwering die resulteerde in de onttroning en dood van haar echtgenoot, Keizer Peter III in 1762.

Complot

Grigori werkte nauw samen met zijn broer Aleksei. Nadat Peter III gearresteerd en verbannen was, werd hij drie weken later gewurgd door de officieren die hem bewaakten. Onder hen – naar algemeen wordt aangenomen – Aleksei Orlov.

Na deze gebeurtenis verhief Keizerin Catharina hem tot de rang van graaf en benoemde hem tot adjudant-generaal, directeur-generaal van de ingenieurs en eerstverantwoordelijke bestuurder. Ze hadden twee kinderen, ongewettigd, Yelizateva en Aleksei, geboren in 1761 en 1762. Aleksei werd vernoemd naar het plaatsje Bobriki, het was het begin van het adellijk geslacht van de Graven Bobrinsky. Orlov’s invloed was op zijn toppunt toen er een complot werd ontdekt, het Khitrovo complot, om de hele familie Orlov te vermoorden. De Keizerin overwoog een moment om met Grigori Orlov te trouwen, maar ze zag er van af na adviezen van een andere adviseur, Nikita Panin.

Lijfeigenen

Orlov had niets van een staatsman. Hij beschikte wel over een snelle humor, wist actuele gebeurtenissen naar waarde te schatten en was een nuttige en sympathieke adviseur in de eerste periode van Catharina’s bewind. Met veel enthousiasme probeerde hij als voorzitter van de Vrije Economische Samenleving de situatie van de lijfeigenen aan te pakken. In de Grote Commissie van 1767 uitte hij zich met duidelijke plannen.  

Hij was een van de eerste propagandisten van het Slavofiele idee christenen uit de Ottomaanse overheersing te bevrijden. In 1771 ging hij als Russisch gevolmachtigde naar de Vredesconferentie van Focsani, maar veel succes had hij niet.

De Orlov Diamant

Terwijl hij daar was, probeerden zijn vijanden, onder aanvoering van Panin, een breuk tussen Catharina en Orlov te bewerkstelligen. Ze vertelden de Keizerin dat Orlov zijn dertienjarige neef had verleid. Het had resultaat. Catharina ruilde Grigori Orlov in voor een jonge knappe officier, Alexander Vasilchikov.

Om Catharina’s genegenheid weer terug te winnen, gaf Grigori de Keizerin een cadeau, een van de grootste diamanten van de wereld. De diamant staat sindsdien bekend als de Orlov Diamant. Maar toen hij het Marmeren Paleis van Sint Petersburg betrad – zonder toestemming – zag hij dat er een nieuwe rivaal, jonger ook, rondliep: Grigori Potemkin. In 1774 ruilde Catharina Vasilchikov in voor Potemkin. Orlov had geen kans meer en vertrok voor een aantal jaren naar het buitenland. In 1777 trouwde hij op 43-jarige leeftijd met zijn 18-jarige nicht Catharina Zinovjev. Ze kregen geen kinderen. Catharina Zinovjev stierf op 22-jarige leeftijd aan tuberculose.

Bedroefd

In 1783 was Orlov weer terug in Rusland, maar enkele maanden later stierf hij in Moskou. Hij leed aan een psychische ziekte, een vorm van dementie waarschijnlijk waardoor hij mentaal helemaal instortte. Na zijn dood schreef Catharina: “Alhoewel ik me al voorbereidde op deze droevige gebeurtenis, heeft het me ten diepste aangegrepen. Mensen kunnen me proberen te troosten, Ik kan alle gebruikelijke dingen zeggen die men zegt op zo’n moment, maar ik kan alleen maar huilen. Ik lijd enorm.”

Afbeelding: Grigori Orlov geschilderd door Stefano Torelli

Functie / titel:
adjudant-generaal van Catharina de Grote
Plaats geboorte:
Novgorod
Plaats sterven:
Otradnoye / Moskva
Sekse:
Man
Woonplaatsen:
Novgorod, Sint-Petersburg, Otradnoye / Moskva

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 2