Hendrick de Cock
De Cock werd op 12 april 1801 geboren in Veendam. Zijn familie was vrij welgesteld, waardoor hij theologie kon gaan studeren in Groningen. Hij rondde zijn studie binnen vier jaar af. Daarna trouwde hij in 1824 met Frouwe Venema uit Wildervank. Uit dit huwelijk worden zeven kinderen geboren van wie er twee jong overlijden.
Afscheiding
De Cock werd predikant in achtereenvolgens Eppenhuizen (vanaf 1824), Noordlaren (vanaf 1827) en Ulrum (vanaf 1829. Hij onderscheidde zich niet van de meeste predikanten in die dagen, maar in Ulrum leidden gesprekken met zijn eenvoudige, piëtistisch ingestelde kerkgangers hem tot een andere opvatting. Na grondige herlezing van de Bijbel kwam hij tot het inzicht dat de kerk ver van de oude gereformeerde leer was afgeweken. Hij verwierp de nadruk op de opvoedende kracht van het evangelie, en gaf de erfzonde een nadrukkelijke plaats in zijn preken. Hier handelde hij ook naar.
Dit was voor het regionale kerkbestuur reden om hem op 19 december 1833 te schorsen. Een half jaar later (mei 1834) werd hij zelfs afgezet. De synode gunde De Cock twee maanden later nog de mogelijkheid terug te komen van zijn eerder geuite twijfels. Hij hield echter voet bij stuk en scheidde zich in oktober 1834 met het overgrote deel van zijn gemeente af van de hervormde kerk. De kerkvoogden, notabelen die het gebouw en andere kerkelijke goederen beheerden, hielden zich echter afzijdig. De Cock en zijn volgelingen probeerden zich vervolgens van het kerkgebouw meester te maken waarna de overheid militairen naar Ulrum stuurde om de lieve vrede te handhaven. De Cock verdween wegens ordeverstoring drie maanden in de gevangenis, zijn vrouwen en kinderen werden de pastorie uitgezet.
Voortzetting
Na zijn vrijlating zette De Cock zijn werk echter met dezelfde gedrevenheid voort. Hij vestigde zich in 1835 in Smilde, vanwaar hij werkte voor de afgescheiden gemeenten in Groningen en Drenthe. In het hele land sloten gelovigen zich bij de Afgescheidenen aan. Ook binnen het nieuwe kerkgenootschap braken al snel twisten uit, waarbij De Cock ook betrokken was. Na een ernstige longziekte overleed hij op 41-jarige leeftijd in Groningen. Hij werd begraven op de Zuiderbegraafplaats in Groningen. Na het overlijden en de bijzetting van zijn vrouw in 1889 werd in 1891 een monument op het graf opgericht.
