Karel de Grote

Karel de Grote was als koning van de Franken één van de belangrijkste vorsten uit de Middeleeuwen. Hij veroverde grote delen van Europa en zwengelde een culturele renaissance aan. Geen wonder dat zijn heerschappij een enorme stempel drukte op de Europese geschiedenis.

Over de jeugd van Karel is weinig bekend. Hij werd geboren als zoon van Pepijn de Korte, grondlegger van de Karolingische dynastie, en Bertrada van Laon. Na de dood van zijn vader in 768, moest Karel de troon delen met zijn broer Carloman. De relatie tussen beide broers was niet al te best en Karel deed er alles aan om zich te omringen met zijn eigen bondgenoten aan het hof om zo Carloman langzaam uit te sluiten. In 769 wist Karel eigenhandig een opstand te onderdrukken en trouwde hij om politieke redenen met de Longobardische prinses Desiderata. Het huwelijk zou nog geen twee jaar stand houden. Om politieke dan wel amoureuze redenen viel Karel als een blok voor de 13-jarige Hildegard, dochter van de machtige graaf Gerold van de Vinzgau. Desiderata werd verstoten en keerde terug naar haar vader die, vernederd en woedend, meteen zijn trouw beloofde aan Carloman. Het begon er slecht uit te zien voor Karel, ware het niet dat Carloman plotseling stierf in 771. Zijn opvolger werd buitenspel gezet en Karel besteeg de troon als alleenheerser van het Frankische Rijk.

Koning op doortocht

Als Koning van de Franken trok Karel vaak rond door zijn rijk. Hij voerde gedurende zijn jaren als koning zo'n 50 oorlogen over heel Europa. Het Frankische koninkrijk werd flink uitgebreid naar het noorden, oosten en zuiden. Nadat Desiderius, vader van de gekrenkte Desiderata, delen van Noord-Italië bezette die Karel's vader aan de paus had geschonken trok Karel naar het zuiden. In 774 werd Desiderius na een aantal veldtochten verdreven en het gebied kwam bij het Frankische Rijk. Toch zou Lombardije gedurende Karel's heerschappij altijd een opstandige regio blijven en de koning moest meermaals terug om opstanden neer te slaan.

Ondertussen dat Karel op Italiaans avontuur ging begonnen de Saksen te roeren in het noorden. Vanaf 772 tot 804 vonden de zogenaamde Saksenoorlogen plaats, een reeks van expedities en veldslagen tussen de Saksen en Karel de Grote in het huidige noorden van Duitsland en oosten van Nederland. Karel trad zeer hard op tegen het polytheïstische geloof van de Saksen en het volk werd uiteindelijk met veel geweld en dwang bekeerd. Een dieptepunt is het Bloedbad van Verden in 782, waar 4500 Saksische heidenen werden onthoofd op orders van Karel, nadat hun koning Widukind enkele kerken had aangevallen. Een eerste omslag kwam toen Widukind zich liet dopen en trouw zwoer aan Karel in 785. Maar ook daarna bleven de opstanden aanhouden. Pas twee decennia later kwam de regio tot rust.

Exotische buren

In deze periode mengde zich Karel zich ook steeds verder in het islamitische, intern verdeelde Spanje. Een aantal islamitische heersers uit het noorden van Spanje vroegen hem in 777 om hulp tegen de machtige Emir van Cordoba. Tot aan zijn dood bleef Karel betrokken bij conflicten in het noorden van Spanje, nadat hij zijn 3-jarige zoon tot koning van Auitanië (Zuid-Frankrijk) had gemaakt in 781. Toch was er ook positief contact met islamitische heersers. Van de legendarische kalief Harun Al Rashid kreeg Karel een witte olifant toegezonden met de naam Abul-Abbas.

Aan de andere kant van het rijk werd Beieren ingelijfd rond 788, nadat Karel de lokale hertog beschuldige van verraad en verdragsbreuk. De hertog, Tassilo, koos eieren voor zijn geld, deed afstand van zijn titel en werd opgesloten in een klooster.

Nieuwsgierige keizer

Geen rust voor de machtigste koning van Europa. Paus Leo III werd in 799 verdreven en vluchtte naar het hof van Karel. Beide heren sloten een deal en de paus trok met Frankische escort-troepen en een koninklijke zegening terug naar Rome om zijn oude plek weer in te nemen. Een jaar later werd hij gevolgd door Karel zelf. Op eerste Kerstdag in het jaar 800 werd Karel door de paus gekroond tot Keizer van de Romeinen, de eerste die de titel in het westen droeg sinds de val van het Romeinse Rijk meer dan drie eeuwen daarvoor. Een dergelijke claim, goedgekeurd door de paus, bracht een enorme status met zich mee en bevestigde Karel's positie in Europa.

Dat was niet de enige interesse in het Oude Rome die Karel had. Op zijn reizen door Italië had hij vele indrukwekkende Romeinse ruïnes gezien en kwam hij in contact met de exotische hofcultuur van het Byzantijnse Rijk. Terug in het noorden wierp zich ook op als beschermheer van kunst en cultuur. Onder zijn heerschappij kwam cultuur tot bloei. De periode wordt ook wel de Karolingische renaissance genoemd. Latijnse teksten uit de Oudheid werden massaal gekopieerd. Karel was geintereseerd in de wetenschap, vooral sterrenkunde en rekenkunde. Het Merovingisch schrift werd vereenvoudigd en overal in het rijk werden nieuwe onderwijsinstellingen opgericht. Dit alles terwijl Karel zelf amper zijn eigen naam kon schrijven. Karel was ook op architectonisch vlak erg actief en liet een heel aantal paltsen, oftwel paleizen, bouwen in zijn rijk. Één daarvan zou in Nijmegen hebben gestaan. Van al die paltsen is alleen nog die in Aken min of meer intact. De hofkapel werd namelijk later deel van de Dom van Aken, die nog steeds staat.

Karel de Grote stierf op 28 januari 814, in zijn paleis te Aken. Naar Frankisch gebruik had het koninkrijk verdeeld moeten worden onder zijn zoons Carloman (later hernoemd als Pepijn), Lodewijk en Karel. Karel en Carloman waren al voor hun vader gestorven, zodat het gehele Frankische Rijk in handen van Lodewijk viel. Karel werd begraven in een herbruikte Romeinse sarcofaag, in zijn hofkapel te Aken. Hier ligt zijn lichaam nog steeds. Hij liet zo'n diepe indruk achter op zijn tijdgenoten, dat hij vrijwel onmiddelijk als heilige werd vereerd. De katholieke kerk heeft die titel nooit officieel toegekend.

Bijnaam / pseudoniem:
Vader van Europa
Functie / titel:
Koning van de Franken en keizer van de Romeinen
Plaats sterven:
Aken
Sekse:
Man

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0