Menno, Baron van Coehoorn

In 1657 trad de uit Friesland afkomstige Menno in militaire dienst. Hij begon zijn carrière bij de infanterie. In 1673 was Van Coehoorn als kapitein aanwezig bij het Beleg van Maastricht. Hier kwam Van Coehoorn voor het eerst in aanraking met Sébastien le Prestre, beter bekend als Vauban naar de adelijke titel die hem later geschonken werd. Vauban was één van de grootste militaire genieën van zijn tijd. Slechts twee keer kwamen beide heren met elkaar in aanraking, maar de naam Van Coehoorn zou voor altijd met die van Vauban geassocieerd worden. Van Coehoorn was betrokken bij het Beleg van Grave, in Noord-Brabant, dat ingenomen was door de Fransen in 1672. Met veel geweld wisten de Nederlandse troepen de vesting weer te heroveren. Tijdens de belegering werd voor het eerst de Coehoornmortier ingezet, een door Van Coehoorn ontworpen mortier dat door twee mannen te dragen was. Het bleek een populaire uitvonding die bijdroeg aan Van Coehoorn's bekendheid.

Vanaf 1680 begon Menno's ster langzaam te rijzen. In 1682 publiceerde hij zijn eerste werk over vestingbouwkunde, Versterckinge des Vijfhoecks Met alle sijne Buyten-Wercken. Drie jaar later werd dat gevolgd door zijn belangrijkste werk, Nieuwe vestingbouw, Op een natte of lage Horisont, dat een internationaal succes werd. Van Coehoorn had veel nieuwe ideeën, die korte metten maakten met het Oudnederlands Vestingstelsel. Hij had grote kritiek op de fortificaties rond Naarden, die naar zijn mening achterhaald waren. Van Coehoorn vond het belangrijk zijn verdedigingswerken aan het terrein aan te passen, in plaats van andersom. Hij maakte creatief gebruik van water om delen van een vesting te overstromen. Verassing was erg belangrijk; de aanvaller mocht nooit weten wat hem om de volgende bocht of door de volgende poort te wachten stond.

Als generaal-majoor van de infanterie onder Willem III, trok Van Coehoorn ten strijde in de Negenjarige Oorlog waarin een geallieerd Europa tegenover Lodewijk XIV stond. In 1689 was hij het meesterbrein achter de aanvallen op de vestingen van Keizersweer en Bonn. De belangrijkste slag voor Van Coehoorn speelde zich drie jaar later af, toen hij de stad Namen moest verdedigen vanuit een door hem zelf ontworpen fort en tegen niemand minder dan Vauban. Van Coehoorn hield 37 dagen stand tegen het Franse genie, geen kleine prestatie. Door zijn moed en standvastigheid zou hij zelfs op audiëntie zijn geweest bij Lodewijk XIV, die zijn leger bij Namen persoonlijk aanvoerde.

Van Coehoorn verdedigde in 1694 Hoei in België, pas in 1695 kon hij wraak nemen op Vauban. Vauban had namelijk het fort in Namen herbouwd naar eigen inzicht na de overwinning van 1692. Binnen twee maanden had Van Coehoorn Vauban's fort overwonnen. De belegering kostte veel levens aan beide kanten. Dit was kenmerkend voor Van Coehoorn's techniek in belegeringen. Waar Vauban liever gestaag de verdedigingen van een vesting afbrak en zoveel mogelijk manschappen spaarde, stuurde Van Coehoorn grote hoeveelheden troepen op vestingen af: sneller maar ook veel dodelijker. Voor zijn militaire verdiensten ontving Van Coehoorn meerdere adelijke titels. De laatste jaren van zijn leven was Van Coehoorn in dienst van John Churchill, hertog van Marlborough, de leider van de geallieerde troepen tijdens de Spaanse Successieoorlog. Hier kon Van Coehoorn zijn inmiddels internationaal bekende talenten laten zien in bijvoorbeeld de belegering van Bonn in 1703, een jaar voor zijn dood.

Tijdens zijn vele jaren van actieve oorlogsvoering bleef Van Coehoorn ook vestingswerken ontwikkelen. In heel Nederland ontwierp hij forten, vestingsteden en verdedigingslinies. Zo zijn de verdedigingswerken van Zwolle, Nijmegen, Coevorden, Grave en Breda van zijn hand, net als verschillende verdedigingslinies zoals de Helperlinie ten zuiden van Groningen. De vestingswerken rondom Bergen op Zoom, met hun grillige lijnen en dramatische hoogteverschillen, vormden zijn meestwerk en golden lange tijd als de sterkste vesting van Nederland. Helaas voor de moderne bezoeker zijn ze in de tweede helft van de 19e eeuw grotendeels gesloopt.

Ook Van Coehoorn zelf heeft zijn meesterwerk nooit af kunnen zien. Hij stierf in 1704 aan een beroerte. In de kleine, sobere Vaste Burcktkerk in het Friese Wijckel pronkt nog steeds zijn barokke praalgraf, naar ontwerp van Daniël Marot.

 

Bijnaam / pseudoniem:
De Nederlandse Vauban
Functie / titel:
Militair, vestingbouwkundige
Plaats geboorte:
Britsum
Plaats sterven:
Den Haag
Sekse:
Man
Persoonscategorie:

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0