Berkenrode: koetshuis

Omschrijving onderdeel 8: KOETSHUIS

Voormalig koetshuis op het complex historische buitenplaats Berkenrode. Op de kaart van de parkaanleg van 1847 staat ter plaatse van dit voormalige koetshuis eveneens een gebouw aangegeven. Dit gebouw lijkt zich te bevinden op de plaats van de zuidelijke bijgebouwen op het voorplein van het voormalige kasteel. Wellicht herbergt het voormalige koetshuis nog restanten hiervan. Overigens is het gebouw t.b.v. de huidige bestemming als woonhuis zeer ingrijpend gewijzigd (XX). Het exterieur vertoont vooral aan de oostzijde en noordzijde nog kenmerken van het oorspronkelijke gebouw. Dit duidt, gezien de getoogde vensters en geblokte hoeklisenen op een datering rond 1850, hoewel een steen in de zijgevel van de stal als bouwjaar 1903 aangeeft. Mogelijk betreft dit een verbouwing of uitbreiding. Het gebouw is voorts één bouwlaag hoog gedekt met een samengesteld pannengedekt zadeldak. Het geheel is gepleisterd.

Waardering

Het voormalige koetshuis is van algemeen belang vanwege:

- zijn (oorspronkelijke) functionele betekenis voor de buitenplaats;

- vanwege zijn situering ter plaatse van de voormalige 18de-eeuwse bouwhuizen en de mogelijke restanten hiervan.

Berkenrode (Herenweg 133). Dit U-vormige en gepleisterde tweelaagse buitenhuis werd in de 18de eeuw gebouwd en was oorspronkelijk het huis van de buitenplaats Westerduin. Bij de samenvoeging met de buitenplaats Berkenrode in 1797 liet de familie Van Wickevoort Crommelin het huis Westerduin verbouwen en het van oorsprong middeleeuwse huis Berkenrode slopen. De parkaanleg in vroege landschapsstijl kwam na 1797 tot stand. De gepleisterde achtzijdige tuinkoepel (Herenweg 127) dateert uit 1802 (verplaatst 1928) en staat naast een toegangshek met door vazen bekroonde gemetselde pijlers. Een als badhuis bekend staand gecementeerde gebouwtje (bij Herenweg 131) wordt bekroond door 18de-eeuwse borstbeelden van allegorische vrouwenfiguren. Het park bevat verschillende 18de-eeuwse tuinbeelden en een grafteken voor een paard (1858). Een 18de-eeuwse gemetselde boogbrug met siervazen leidt naar het gedeelte van het park waar het oude huis Berkenrode stond. De 18de-eeuwse en later wit gepleisterde dienstgebouwen Herenweg 119-121 (voorm. stallen) en 123-125 behoorden oorspronkelijk ook tot het oude Berkenrode.