Een van de huizen die jaarlijks voor dichters worden opengesteld is dat van Jan en Ineke Bons. Sterker nog, de kern van het festival ‘Dichter aan Huis’ is daar ooit gelegd.
Ferry Simonis van Dichter aan Huis vindt het een van de leukste huizen, niet in de laatste plaats omdat het huis is omgetoverd tot een waar kikkermuseum. Reden genoeg om er een kijkje te nemen. Alhoewel het museum alleen op de eerste zondag van de maand is geopend, maakte directrice Ineke Bons graag een uitzondering voor De Cultuurbarbaar.
Alles door elkaar
Als je het statige herenhuis aan de Haagse Frederik Hendriklaan betreedt, wordt je al meteen geconfronteerd met kikkers: boven, onder, in de hal, op de trap. Kom je de woonkamer binnen, dan zie je op de tafels, sofa’s, op, naast en in de kasten honderden kikkers en in vitrines in de achterkamer nog eens honderden.
Een wonderlijke mengeling curiosa. ‘Kunst en kitsch, alles door elkaar’, zegt Ineke. Op de schoorsteenmantel staat een bronzen beeld van een kikker als danseres. ‘Geïnspireerd door Degas’, verklaart mijn gastvrouw. En het grote schaakspel op de salontafel met de in fraaie kikkervorm gebeeldhouwde schaakstukken valt ook op.
Sees Vlag
‘Zo’n dertig jaar geleden van beeldend kunstenaar Peter Harskamp gekocht. Hij vroeg mij nog laatst: ‘Heb je dat schaakspel nog steeds?’ Het was een van zijn beginwerken. Nu vindt hij het maar niets, kleuterwerk. Tegenwoordig maakt hij de prachtigste schilderijen.’ Ineke kan het weten, want zij is secretaris van de Vrienden van het Haags Gemeentemuseum, haar man en zij zijn ook jarenlang lid van Pulchri en de Haagse Kunstkring.
Ook hangen er in het huis tientallen schilderijen van bekende Haagse kunstenaars als Sees Vlag, waaronder portretten van haarzelf en echtgenoot Jan. Maar wat de kikkerverzameling betreft: ‘Onze collectie beslaat nu zo’n 5500 items die met kikkers te maken hebben.’
Marché aux Puces
Hoe kom je er op? Ineke: ‘Ik verzamelde vroeger van alles, allerlei frutseltjes, beeldjes, curiosa, noem maar op. Jan raadde mij toen aan mij op een onderwerp te concentreren en daar alles van te verzamelen. Dat werden dus kikkers.’ Ineke ging veelvuldig op reis om haar collectie uit te breiden. Zo ging ze naar allerlei vlooienmarkten in Amsterdam, Londen en Parijs, zoals de Marché aux Puces, een waar Mekka voor verzamelaars.
‘Kijk, een heel bijzondere.’ Ineke toont mij een beeldje van een kikker als Buddha, uit Thailand. ‘Nummer 3430 van de collectie’, blijkens het stickertje aan de onderkant. Ineke: ‘Maar ook hebben we allerlei boeken over kikkers, ook kinderboeken zoals van Max Velthuijs, postzegels en wenskaarten. En sprookjes uit China en Japan, die over kikkers gaan.’
Uit de hele wereld
Het was nooit de bedoeling een museum te worden. Zelfs nu kun je het geen officieel museum noemen, omdat het maar een keer per maand is opengesteld voor publiek. Negen jaar geleden liep Ineke door de Hoogstraat en haar oog viel op een zwart bord met daarop een groene kikker. Ze liet er de tekst ‘Kikkermuseum’ op zetten. ‘Erg grappig, omdat ik al zoveel kikkers had. Leek mij wel toepasselijk!’ Ze bevestigde het aan de deur met als resultaat dat heel veel passanten aanbelden. Pas toen is het idee ontstaan om het huis elke eerste zondag van de maand open te stellen voor publiek.
‘Mensen uit alle delen van de wereld komen hier’, zegt Ineke. ‘Wij zijn geen officieel museum, maar wel bij de VVV bekend. Ze komen uit China, Mexico, Amerika, je kunt het zo gek niet bedenken. We weten dat omdat iedere bezoeker iets in ons gastenboek kan schrijven.’
Flabbergasted
Jan vult zijn echtgenote aan. ‘We zijn ook al bij herhaling op televisie geweest. Kranten, tijdschriften, tv, aan publiciteit geen gebrek. We hoefden daar eigenlijk zelf niet veel voor te doen. Zelfs The Daily Telegraph heeft melding gemaakt van ons museum.’
Ineke: ‘Een Londense vriendin is ook kikkerverzamelaarster en kwam toen hiernaar toe. Ze was helemaal flabbergasted toen ze de collectie hier zag. Ze is daarna nog meer kikkers gaan verzamelen, ook hele dure. Haar collectie beslaat nu zo’n 11.000 kikkers! Maar we zien het niet als rivaliteit, hoor. Gewoon leuk, als iemand zo bezeten van iets kan zijn.’
Peter Berger
In deze kikkerrijke omgeving is dus het evenement Dichter aan Huis ontstaan? Jan Bons: ‘Ik ben zelf al van jongs af aan geïnteresseerd in poëzie. Op een gegeven moment hebben we avondjes voor vrienden georganiseerd, waar wij voor elkaar gedichten voordroegen. Dat liep goed. Toen ontstond de gedachte om eens een heuse dichter uit te nodigen.’
‘De eerste keren kwam er af en toe een amateurdichter en zo is geleidelijk de stichting Dichter aan Huis gegroeid. Ik ben oprichter en was voorzitter van de stichting. Ik organiseerde het festival aanvankelijk met Ton Haak. We hadden ook adviseurs die veel met literatuur van doen hadden zoals Peter van Zonneveld, hoofddocent literatuurwetenschappen in Leiden, en Wiel Kusters, hoogleraar te Maastricht, ook Vestdijkkenner.’
Volwassen festival
‘Ik weet nog dat Peter Berger, toenmalig Hoofd Letteren bij het ministerie van – toen nog – WVC, er voor gezorgd heeft dat wij voor de eerste keer subsidie kregen. We kregen vervolgens ook subsidie van de gemeente Den Haag en de Vlaamse Gemeenschap. Ik had een softwarebedrijf en heb uit de verkoop daarvan wat geld overgehouden. Zo was ik ook in staat om garant te staan, mocht de subsidiëring niet lukken. Inmiddels is het festival volwassen geworden.’
‘En Ferry Simonis is een goede organisator en belangenbehartiger. Hij is een volhouder, een terriër!’
Kikkermuseum
Frederik Hendriklaan 38
2582 BD Den Haag
De Cultuurbarbaar, jaargang 12, nr. 3, juli 2002
