Inleiding:
Voormalig KANTOORPAND van de (inmiddels gesloopte) Rotterdamsche cementsteenfabriek Van Waning & Co, in 1898 gebouwd in Overgangsarchitectuur naar ontwerp van J.I. van Waning. De opdrachtgever was de N.V. Rotterdamsche Cementsteenfabriek, v/h van Waning & co. (vanaf 1909 N.V. Koninklijke Rotterdamsche Betonijzermaatschappij, v/h Van Waning & Co.)
Omschrijving:
Kantoorpand van twee bouwlagen en een kapverdieping op een rechthoekige plattegrond opgetrokken in rode verblendsteen met rijk gebruik van eigen fabrikaat cementsteen voor plint, vensterlateien, negblokken, hoek-en sluitstenen, balkon, puntgevel en decoratie. Het pand heeft deels een met pannen bedekt zadeldak en deels een met schubvormige leien bedekt afgeplat mansardedak. De deuren en de vensters zijn van hout.
Op de begane grond rechts, onder een uitkragend balkon met waterspuwers, het ingangsportaal met twee deuren voorzien van eenvoudige drieledige bovenlichten. Links hiervan drie (schuif)vensters eveneens met drieledige bovenlichten onder ijzeren lateien met rozetten. Op de eerste verdieping boven de ingang een rond uitgebouwd balkon met een decoratieve koepelvormige bekroning, waarin rondom de tekst: VAN WANING & CO (in kleine kapitalen) en eronder, in grote kapitalen, FABRIEK staat te lezen. Links van het balkon twee rechthoekige schuifvensters met drieledige bovenlichten en bakstenen boogstrekken. Hier staat boven in de gevel in cementsteen de tekst ROTTERDAMSCHE CEMENTSTEEN. In de puntgevel een door een halfzuil gekoppeld rechthoekig venster met geheel rondom een iets risalerende vensteromlijsting. In de nok het gekleurde wapen van Koningin Regentes Emma. Op de schouderstukken van de puntgevel cementstenen leeuwtjes met schild. Onder de linker leeuw bevindt zich nog een sierornament. Ter hoogte van het wapen is de puntgevel bezet met dierfiguren. De noordelijke zijgevel is grotendeels beschilderd (zwarte belettering op een witte achtergrond) met de latere naam van de fabriek: n.v Koninklijke Rotterdamsche Betonijzermij. v/h Van Waning en Co.
Waardering:
Laat negentiende-eeuws kantoorpand van de Koninklijke Rotterdamsche betonijzermaatschappij Van Waning van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde, en tevens van bijzondere bouwhistorische waarde als herinnering aan de vroegste fase van betontoepassing in Nederland.
Overige bedrijfsgebouwen. Een neoclassicistisch ontwerp van J.M. van Binsbergen en J.C. Bellingwout is het voorm. hoofdkantoor van de Nieuwe Rotterdamse Courant (Witte de Withstraat 65; 1874). Het drielaagse drukkerij- en ververijgebouw van de voorm. Kralingsche Katoenmaatschappij (Honingerdijk 9) - gesticht in 1720 - kwam tot stand na brand in 1882 naar plannen van C. de Maas en C. Bruynzeel. In rijke neorenaissance-stijl uitgevoerd is de voorm. margarine- en kaasfabriek ‘J. Laming & Sons’ (Maaskade 119-121) , gebouwd in 1889-'95 naar plannen van J.P. Stok. In 1919 betrok de distilleerderij Hulstkamp & Zn. & Molijn het pand. In 1891 gebouwd, met drie topgevels in neorenaissance-stijl, is de margarinefabriek ‘Van den Bergh’ (Nassaukade 3) . Deze fabriek ging in 1930 op in Unilever. Dwars over het oude gebouw heeft men in 2003 het hoofdkantoor van Unilever Bestfoods gebouwd. Van de Rotterdamse Cementsteenfabriek ‘Van Waning & Co.’ (Nijverheidstraat 53) resteert alleen het door J.I. van Waning in 1898 ontworpen kantoorgebouw, dat werd uitgevoerd met in eigen productie vervaardigde kunstzandsteen-onderdelen. Jugendstil-elementen vertoont het bedrijfspand van Kaufmann's Huidenhandel (Westzeedijk 521-523; 1910) en expressionistische details zijn zichtbaar bij de door W. Kromhout ontworpen drukkerij en uitgeverij ‘Wyt’ (P. de Hoochweg 111; 1923-'25). Kromhout ontwierp in zakelijk-expressionistische stijl ook diverse uitbreidingen voor de in 1873 te Rotterdam gestichte Heinekens bierbrouwerij (Crooswijksesingel 50) . Van het in 1968 gesloten bedrijf resteren de hoge ziederij (Brouwhuis; 1923) aan de singel en het kantoorgebouw (1932; beeldhouwwerk W. Vos). Een functionalistisch ontwerp van J.H. van den Broek is de voorm. fabriek van Tollens & Co. schoonmaakartikelen (Overschieseweg 35; 1941-'43). Een opmerkelijk voorbeeld van wederopbouwarchitectuur is het voorm. gebouw van de Rotterdamse Citrusveiling (Marconistraat 25; 1955, H.A. Maaskant). Op de verdieping bevindt zich een overkragende gebogen veilingzaal.
