De moestuin van landgoed Grootstal in Malden
Landgoed Grootstal is al honderd jaar een particulier landgoed ‘in bedrijf’. Het landhuis is al drie generaties het kloppend hart, met daar om heen de tuinen, de boomgaard, een dassenbosje en het akkerland.
Landgoed Grootstal is gesticht op historische grond, van origine een middeleeuwse boerderij "Groote Stal". Het echtpaar de Bruijn - van Roggen stichtte er begin 20e eeuw een 'buiten', in de nabijheid van grote stad Nijmegen.
Een landgoed creëren
De buitenplaats werd in 1917 verkocht aan Mr MCTM baron van Hövell tot Westerflier (1887-1956). Hij legde de basis voor het landgoed door omliggende gronden via talloze kleine transacties geduldig aaneen te smeden en in cultuur te brengen.
Op dit moment wordt het landgoed bestierd door een heel team mensen onder leiding van kleindochter Kien van Hövell, Ricardo Cano Mateo, een Spaanse bioloog die Boerderij Bodemzicht coördineert en Anne van Leeuwen, uit de kunstgeschiedenis afkomstig en ook actief op Bodemzicht.
Landgoed Grootstal kent drie onderdelen: het landgoed, de zelfoogst moestuin Het heerlijke land en Bodemzicht. Er is een gemeenschappelijke filosofie: ‘Op weg naar een duurzame landbouw!’
Zelfoogst moestuin Het heerlijke land
De groente wordt op natuurlijke wijze geteeld, zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen maar mét aandacht voor de mens, de bodem en het milieu. Je kunt vrijwillig en vrijblijvend meewerken op de tuin.
Als deelnemer koop je een aandeel in de oogst van het seizoen. De tuinder is daarmee verzekerd van de afzet en kan investeren in onder meer de zaden en het plantgoed, maar ook compost en gereedschap, om jouw groenten te telen.
De tuinders spannen zich in dat de deelnemers per week gemiddeld 5 tot 6 soorten groente kunnen oogsten. Zo krijgen zij van mei tot en met november verse groenten direct van het land. Aan het eind van het jaar evalueren de tuinders en de deelnemers het afgelopen oogstseizoen en bepalen ze samen wat er het volgend seizoen geteeld zal worden. Naast oogsten kun je als deelnemer meedoen aan activiteiten en genieten van de landelijke sfeer en het contact met andere deelnemers.
Bodemzicht
Bodemzicht is een ‘regeneratieve demonstratieboerderij’. Regeneratieve landbouw groeit op levende bodem, vangt CO2 af, bouwt gemeenschappen, vermeerdert de biodiversiteit en zorgt voor een eerlijk inkomen voor de boer. Samen met Stichting Bodemzicht wordt gewerkt aan een kanteling van het perspectief in de Nederlandse landbouw.
Bodemzicht formuleert het aldus: “Waar duurzaamheid vaak gaat over het verminderen van een negatieve impact, gaat regeneratie over het maken van een positieve impact. We boeren voor ecologische én sociale én economische winst. Zo schoffelen we niet in de moestuin en gebruiken we geen pesticiden, wat leidt tot meer bodemleven, leuker werk in de tuin, smaakvolle groenten en hogere productie per m2.”
Kien van Hövell: “We werken niet meer tegen de natuur, maar met de natuur. De natuur doet het beter en slimmer. We weten nu meer over het bodemleven, ook een heleboel niet. Die hele autobaan onder de grond met interacties van mycelium, de paddenstoelen, de uitwisseling van nutriënten tussen de gewassen. Dat is nieuwe wetenschap. Daar zit Bodemzicht heel erg op.”
Het woonhuis van het landgoed
Het huis werd begin 20e eeuw gebouwd. Opa van Hövell, de baron, kocht het in 1917 en creëerde beetje bij beetje, alsof hij een postzegelverzameling opbouwde, het landgoed. Hij was gecharmeerd van het huis, een samenstelling van allerlei neo-stijlen en trapgevels. Nu woont er zijn kleindochter, Kien, en die heeft een hele nieuwe draai aan opa’s filosofie gegeven vanuit uitdagingen als klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en boerencrisis.
Daarbij werkt ze samen met wetenschappers, met name van de nabijgelegen Radboud Universiteit. Jan Jonker, hoogleraar Duurzaamheid, kwam met het idee van de meervoudige waardecreatie, een waarde creëren niet alleen voor jezelf, maar ook voor je omgeving. Dat past zij toe, met een heel team om zich heen en vele vrijwilligers.
Luister ook naar de podcast van sKBL, met daarin een interview van Josephine Rombouts met bezoekster Evelien de Haan van de zelfoogst moestuin, en Kien van Hövell van het landgoed en van Bodemzicht.
https://www.skbl.nl/10-grootstal-in-malden-gelderland/
https://www.landgoedgrootstal.nl/
https://www.hetheerlijkeland.nl/
https://www.bodemzicht.nl/
