In 1631 werd tussen Haarlem en Amsterdam de Haarlemmertrekvaart aangelegd, met ernaast een ‘jaagpad’. In en rond 1674 verrezen langs de Haarlemmerweg drie molens: 'Molen de Bloem', ‘de 1100 Roe’ en ‘de 1200 Roe’.
Een Roede is een oude lengtemaat en is 3,767 meter. De naam van de molens is gebaseerd op de afstand tot de Haarlemmerpoort.
d’Eenhonderd Roe
De 1100 Roe, een achtkante ‘bovenkruier’, ook d’Eenhonderd Roe genoemd, was een bekend begrip langs de Haarlemmerweg. Er stond een herberg met die naam. Het eerste station van Amsterdam werd in 1839 hier tegenover gebouwd, Station d’Eenhonderd Roe. De 1100 Roe voerde water af uit de Sloter- en Middelveldse gecombineerde polders.
De 1200 Roe stond ca. 400 meter ten westen van ‘de 100 Roe’. De molens werden gebouwd voor de bemaling van de polders onder Sloten. Het waren oorspronkelijk twee aan elkaar grenzende, maar geheel gescheiden en zelfstandige polders.
Molen ‘de 1200 Roe’ staat nog steeds op zijn oude plek. Hij is van 1977-’79 geheel gerestaureerd. Hoewel hij nog wel kan draaien, is het nu een woning. De 1100 Roe is verplaatst naar Sportpark Ookmeer. Daar regelt de molen nog steeds de waterhoogte. Twee gemalen hebben zijn oude taak in de polder overgenomen, een aan de Burgemeester Eliasstraat en een bij de Akersluis bij de Ringvaart van Sloten.
Polders gecombineerd
Zoals gezegd werden de molens werden op het eind van de 17e eeuw gebouwd voor de bemaling van de Sloterbinnen- en Middelveldse gecombineerde (1673) polders. Van de grootste, de Sloterbinnenpolder, is bekend dat daar al eind 16e eeuw getracht werd tot een algehele omdijking te komen. Het zou tot 1628 duren eer de ring van deze polder geheel gesloten was.
Het noordelijke deel van beide polders grensde voordien aan de zuidelijke IJdijk, maar werd nu afgesneden. De gecombineerde polders hadden eigen molens nodig, en dat werden er drie. In 1872 werd ‘de 100 Roe’, die uitmaalde op de Haarlemmertrekvaart, Rijnlands boezem ’vervijzeld’. Dat betekende dat de schepraderen van de molen werden vervangen door vijzels die meer water konden verplaatsen.
Afbeeldingen: 1) 1100 Roe, foto Verheij/Mapionet, 2) 1100 Roe, wikimedia, 3) 1100 Roe, panoramio.com, 4) 1200 Roe, tripadvisor, 5 -7) 1200 Roe, Molendatabase
Bronnen:
https://www.agv.nl/recreatie/watererfgoed/molens/molens-1100-en-1200-roe/
https://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=633
https://geheugenvanwest.amsterdam/page/855/de-voorgeschiedenis-van-geuzenveld
http://dorpsraadslotenoudosdorp.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=179&Itemid=89
