Inleiding
Op de hoek van Prinsengracht en Leidsestraat in 1914-1915 gerealiseerd bedrijfsgebouw, in oorsprong met winkels en kantoren, gebouwd naar zakelijk-expressionistisch ontwerp van B.J. Ouëndag in opdracht van de N.V. Levensverzekeringsmaatschappij 'De Nederlanden'. Op het dak verscheen na de naamuitbreiding, 'De Nederlanden van 1870', een grote lichtreclame (' 1870'). De winkels werden verpacht aan een hoeden- en pettenfirma. In 1921 werd de kelder, beganegrond en eerste verdieping veranderd in een oestersalon. Van 1970 tot 1994 was hier het prestigieuze restaurant Dikker & Thijs gevestigd. Recent (XXd) zijn moderne dakkapellen en omheining toegevoegd.
Omschrijving
Op een nagenoeg rechthoekige plattegrond opgetrokken hoekpand met afgeschuinde hoek bestaande uit vijf bouwlagen onder een afgeknot schilddak met shingles. Het gehele pand is onderkelderd. Het gebouw heeft een gewapend betonskelet en telt vier traveeën aan de zijde van de Prinsengracht en vier aan de Leidsestraat.
De beganegrond- en tussenverdieping zijn voorzien van grote etalageramen tussen zware zwartkleurige natuurstenen rustica pilasters. De vensters op de tussenverdieping zijn door roeden onderverdeeld en voorzien van glas-in-lood ruitjes als bovenlichten. De oorspronkelijke entree in de afgeschuinde hoek is verplaatst. Daarvoor in de plaats is een groot etalageraam gekomen. De overgang van de tussenverdieping naar de derde bouwlaag wordt gevormd door een breed natuurstenen fries. De bovenbouw bestaat uit donkerkleurige baksteen met natuursteen voor de vensteromlijstingen. De derde en vierde bouwlaag zijn - met uitzondering van de laatste travee aan de Prinsengracht - voorzien van halfronde erkers tussen gemetselde pilasters op natuurstenen basementen. De in de erkers geplaatste en door houten roeden onderverdeelde ramen worden van elkaar gescheiden door natuurstenen stijlen.
De vijfde bouwlaag is alleen in de afgeschuinde hoek voorzien van een erker. De overige diepgelegen vensters zijn uitgevoerd als fenetres-a-terre achter een gemetselde, aan de bovenzijde opengewerkte borstwering. De per drie gekoppelde ramen worden van elkaar gescheiden door zware bakstenen pilasters met natuurstenen - in een abstracte vorm gebeeldhouwde - kapitelen. De natuurstenen uitkragende daklijst is aan de onderzijde voorzien van klossen.
Boven de daklijst in de afgeschuinde hoek een natuurstenen gebeeldhouwde vogel (phoenix?) tussen een gemetselde opstand.
Waardering
Voormalig winkel/kantoorpand van algemeen belang vanwege architectuur- historische waarde en van cultuurhistorisch waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling.
