Fort Uitermeer is een fort in de buurt van Weesp. Het is opgenomen in de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Het fort diende ter bescherming van de doorgangen over land tussen het Naardermeer en de Vecht. De belangrijkste twee landdoorgangen waren de spoorlijn van Amersfoort naar Amsterdam en de weg van Hilversum naar Weesp. Daarnaast beschermde het fort de sluis waarmee het gebied onder water kon worden gezet.
Bouwgeschiedenis
Op de plaats van het huidige fort werd rond 1589 een schans aangelegd ter verdediging van Weesp. Deze werd later deel van de (Oude) Hollandse Waterlinie. In 1673 werd de schans verbouwd tot fort. Dit vanwege het feit dat hier ook de sluis, die het land tussen de Vecht en de Vesting Naarden onder water zou moeten zetten, verdedigd moest worden.
Het fort raakte in de Franse tijd in verval. Daar kwam pas een einde aan in 1845, toen op deze plaats een torenfort werd gebouwd. In 1913 werd het toegevoegd aan de Stelling van Amsterdam.
In de jaren dertig van de twintigste eeuw werden in de omgeving van het fort enkele schuilplaatsen en bunkers aangelegd. Mocht het tot een vijandelijke aanval komen, dan konden de verdedigers hier schuilen. De frontlinie bereikte Fort Uitermeer echter niet. In de Tweede Wereldoorlog werd het door de bezetter gebruikt als opslag.
Op 25 januari 1951 werd het fort ontheven van haar functie als verdedigingswerk. Het werd nog wel gebrukt als opslag voor munitie. Halverwege de jaren vijftig werd het fort deels opgeblazen. Enkel de muren van het torenfort bleven staan.
Uitermeer in de tegenwoordige tijd
Van het oorspronkelijke fort resteren nog een toren (gerestaureerd in 2007) en een kanonremise. De kanonremise wordt bewoond door vleermuizen. Er zijn grootse plannen om het gebied opnieuw interessant te maken voor verschillende bezoekers, waar een initiatiefgroep druk mee bezig is. Vlak naast het fort is al een restaurant gevestigd: Restaurant Uit & Meer. Het fort is van een afstand te bezichtigen, door eromheen te wandelen of te varen.
