Het Nationaal Orgelmuseum

Horizontal tabs

Beschrijving

Het Nationaal Orgelmuseum

Het Nationaal Orgelmuseum is ondergebracht in een middeleeuws stadskasteel in Elburg, dat ooit gebouwd werd voor de hertog van Gelre. Aan de hand van een unieke collectie (bespeelbare) orgels en orgelonderdelen, orgelmaquettes en prachtige orgelfoto’s wordt de ontwikkeling getoond van het Nederlandse pijporgel vanaf de Middeleeuwen tot heden.

Verder is er een museumwinkel met een uitgebreide collectie orgelprentbriefkaarten, cd’s, langspeelplaten en bladmuziek voor orgel.

Geschiedenis

Het pijporgel behoort, met de wind- en de watermolen, tot de vroegste, nog bestaande voorbeelden van mechanische overbrenging in Europa. Het oudst bewaard gebleven orgel in Nederland dateert uit 1479 en werd gebouwd voor de Nicolaikerk in Utrecht. De kas ervan hangt op het moment in de Abdij- of Koorkerk in Middelburg. Sinds de 16de eeuw is het Nederlandse orgel een belangrijk exportproduct. Het is onder meer te vinden in Duitsland, Portugal, Brazilië, Denemarken, Noorwegen, Japan en Zuid-Korea.

Het is dan ook terecht, aldus het Orgelmuseum, dat in 1977 de toenmalige hoofdorganist van de Grote- of Sint Nicolaaskerk te Elburg, Maarten Seijbel, een orgelmuseum oprichtte.

Rozemarijnsteeg

Na tijdelijk onderdak in Museum Elburg bracht de voortdurende uitbreiding van de collectie de verhuizing met zich mee naar een locatie in de Rozemarijnsteeg in het middeleeuwse centrum. Hier zetelde het museum enkele tientallen jaren, tot het uit zijn voegen barstte. In 2011 kwam een fusie tot stand met de Stichting Het Gelders Huisorgel, die een onderkomen zocht voor het Leeflangorgel van architect Gert Boon uit Hoog Buurlo.

Mede dankzij zijn nalatenschap kon het museum zich in 2013 vestigen in het Elburgse stadskasteel uit 1394, het ‘Arent thoe Boecophuis’. Dit voormalige stadhuis werd ingericht naar ontwerp van huisstijladviseur Dirk Pieter Terpstra en adviezen van Eelco Elzenga, voormalig conservator en adjunct-directeur van paleis Het Loo. De Apeldoornse architect Ronald Plug verbouwde het pakhuis op de binnenplaats tot een passende behuizing voor het Boon-Leeflangorgel met zijn moderne kas.

Op het moment worden plannen uitgewerkt om de binnenplaats te overkappen voor een nieuwe ontvangst/entreehal met museumwinkel.

De collectie is te raadplegen via de volgende link: Collectie.

De bibliotheek is te raadplegen middels de link: Bibliotheek.

Collectie

De collectie omvat orgelmakersgereedschap, orgelmaquettes, kabinetorgels, huisorgels, harmoniums, koraalboeken en orgelpostzegels. Aan de hand van reeksen orgelafbeeldingen wordt de ontwikkeling van het Nederlandse orgel zichtbaar gemaakt. Op dit punt is ook een uitgebreide orgelbibliotheek en orgeldocumentatie te raadplegen. Verder kan een aantal orgels door (kundige) museumbezoekers worden bespeeld.

De rondgang begint in de kelders, waar onder de gewelven diverse demonstratiemodellen staan opgesteld en een orgelwerkplaats is nagebouwd. Boven zijn vier zalen gewijd aan de ontwikkeling van het Nederlandse orgel, achtereenvolgens in de 15de en 16de eeuw, de 17de en 18de eeuw, de 19de eeuw, en de 20ste eeuw tot heden. Ook wordt er aandacht besteed aan Nederlandse orgelbouwers en organisten. Een apart vertrek is gewijd aan Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621), organist van de Oude Kerk te Amsterdam en een van de beroemdste Nederlandse componisten. Daar is ook een kastenwand ingericht met een unieke collectie historische koraalboeken.

Achter de cortenstalen gevel van de Gert Boonzaal op de binnenplaats – ooit stadsboerderij, stadsgevangenis, brandweerkazerne en pakhuis – bevindt zich het grote Leeflangorgel in de kleurige structuralistische kas van Gert Boon (1921-2009). Behalve als concertzaal functioneert de Gert Boonzaal ook als tentoonstellingsruimte.

https://www.nationaalorgelmuseum.nl/

Adres

Van Kinsbergenstraat 5
8081 CL Elburg

Openingstijden

Museum, bibliotheek en cd/grammofoonplatencollectie zijn toegankelijk van donderdag tot en met zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur. Dit betreft een ‘winteropenstelling’.

Vanaf de voorjaarsvakantie van 2021 (half februari) is het museum open van dinsdag tot en met zaterdag.

Het museum is gesloten op nationale feestdagen.

Telefoonnummer

0525 684 220

Facilities

  •  
  •  
  •  
  •  

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0