Inleiding
DIRECTEURSWONING, gebouwd in 1859 in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Tevens zijn van belang de symmetrische aanleg van de oprijlaan, de groenbeplanting (met 'overtuin', tuinaanleg doorlopend aan overzijde van het kanaal) en de twee gietijzeren lantaarns uit 1855 van Corn. Nolet, Schiedam. Het gebouw heet in de volksmond 'Klein Soestdijk'.
Het interieur is voor de bescherming van ondergeschikt belang. Omschrijving
Evenwijdig en markant aan de Kolonievaart gelegen royaal woonhuis met vleugels gebouwd in een statige en functionele stijl. Opgetrokken op een rechthoekig grondplan en gedekt door een met pannen belegd afgeknot schilddak met vier hoekschoorstenen met kappen; geprofileerde daklijst met gietijzeren goot. Gepleisterde voor- en zijgevels met plint, regelmatig ingedeeld door lichtgetoogde 6-ruits schuiframen met persiennes en geprofileerde lijst. Boven de gedeeltelijk gewijzigde ingangspartij met paneeldeur met houten omlijsting en bovenlicht bevindt zich een dakkajuit. Achtergevel met bakstenen opbouw; erker met openslaande deuren; keldervenster met diefijzers. Zijaanbouw met gietijzeren goot op klossen. De rechterzijvleugel is omstreeks 1915 uitgebreid met een gang en erker; de linkervleugel diende als koetshuis met stal en heeft staldeuren en halfronde vensters.
Waardering
De woning markeert de omslag naar een grotere bemoeienis van de overheid met de Rijkswerkinrichting; zij is daardoor een essentieel onderdeel van het uitzonderlijk waardevolle gebied Veenhuizen. Bovendien is het gebouw van architectonisch, typologisch en stedebouwkundig van belang. Gaaf en voor Veenhuizen uniek.
Woonhuizen. De directeurswoning Klein Soestdijk (Hoofdweg 118) kwam tot stand in 1859 - het jaar van de overdracht van de kolonie Veenhuizen aan het rijk - naar plannen van J.F. Metzelaar. Het is een sober, wit gepleisterd, neoclassicistisch middenganghuis met hoger opgetrokken middenpartij en flankerende, lagere zijvleugels. Het pand ligt in een symmetrische aangelegde tuin met een overtuin aan de overzijde van de Kolonievaart. J.F. Metzelaar ontwierp ook de andere huizen die in de periode na de overdracht werden gebouwd. Rond 1860 ontstonden twee andere directiewoningen: de middenganghuizen Stoomweg 2 en Oude Norgerweg 7. Rond 1875 opgetrokken zijn: de koetsierswoning Hoofdweg 122, de woning Hoofdweg 142 en de schaapherderswoning Hoofdweg 166. Het zijn alle diepe panden, uitgevoerd met neorenaissance-details. Uit circa 1880 stammen Hoofdweg 52 en het wit gepleisterde dubbele huis Hoofdweg 162-164, dat is gebouwd als sluiswachterswoning bij de sluis in de Kolonievaart.
