Stadhouderlijke Rijschool, koetshuis

Horizontal tabs

Beschrijving

Koetshuis der voormalige Stadhouderlijke Rijschool met pilasters en wapens boven de inrit. Ernaast mooi gebeeldhouwde poortomlijsting 1679-1680.

Het Stadhouderlijk Hof (Hofplein 29) is ontstaan uit een huis, dat in 1564 werd gebouwd voor Boudewijn van Loo, rentmeester van koning Philips II. De Staten van Friesland kochten dit zogeheten Rolkemahuis in 1587 als residentie voor de eerste Friese stadhouder, Willem Lodewijk graaf van Nassau-Dietz. Vervolgens werd het in 1603 aan de westzijde uitgebreid door samenvoeging met het aangrenzende, eveneens midden-16de-eeuwse Dekemahuis. Hierdoor ontstond een U-vormig complex dat door latere stadhouders werd verbouwd en uitgebreid. Na verbouwingen in 1661, 1683 en circa 1695 volgde in 1709 een verbouwing naar plannen van Daniël Marot. Bij een verbouwing in 1734 ter gelegenheid van het huwelijk van stadhouder Willem Carel Hendrik Friso (Willem IV) met Anna van Hannover verrees een achtervleugel met balzaal en hofkapel. Het in 1747 door de stadhouderlijke familie verlaten complex onderging tussen 1789 en 1795 een verbouwing naar plannen van P.W. Schonck, waarbij de gevels werden versoberd. Koning Willem I kocht het complex in 1814 om te dienen als paleis. Het huidige uiterlijk is grotendeels het resultaat van de verbouwing in 1880-'81 toen het paleis werd veranderd in een ambtswoning voor de commissaris van de koningin. Naar plannen van H.R. Stoett werden de gevels verder versoberd en bepleisterd. Het middelste bouwblok vergrootte men naar voren, ten koste van een deel van het voorplein. In 1971 is het complex verkocht aan de gemeente Leeuwarden. Nu dient het als hotel. Na alle veranderingen herinneren uitwendig alleen de natuurstenen poortomlijstingen van het oude poortgebouw aan de oostzijde - waarvan de achterste poort Leeuwarden, Princessehof met een sluitsteen gedateerd 1565 - nog duidelijk aan de oudste bouwfase. De binnenzijde van de voorste poortomlijsting heeft een latei met renaissanceversiering. Inwendig heeft het gebouw een oude kelder en enkele samengestelde balklagen uit de vroegste periode. In een van de kamers bevindt zich een geschilderd wandfries uit het tweede kwart van de 17de eeuw. Het trappenhuis en de Nassauzaal zijn nog grotendeels behouden elementen van de verbouwing uit 1709. Verder bevat het interieur veel 19de-eeuwse interieuronderdelen. Niet ver van het Stadhouderlijk hof ligt het restant van de voorm. Stadhouderlijke Rijschool en Stallen (Grote Kerkstraat 17) , waarvan de geschiedenis teruggaat tot het begin van de 17de eeuw. De oorspronkelijke stallen werden vernieuwd en vergroot met een rijschool in 1679-'82. Het complex, dat zich ook langs de Doelestraat uitstrekte, is na de verkoop in 1803 in fasen verbouwd en verkleind. Het belangrijkste restant is de in 1938-'39 onder leiding van gemeentearchitect J. Zuidema min of meer in oude trant herbouwde classicistische voorgevel, waarin de natuurstenen elementen uit 1680 opnieuw zijn gebruikt, zoals de dorische pilasters die de poort flankeren en het hoofdgestel, dat is voorzien van gekroonde wapenschilden met de wapens van Friesland en Nassau. Rechts naast het pand staat een rijk versierd classicistisch poortje met romano-pilasters (1680).

Adres

Grote Kerkstraat 17
8911 DZ Leeuwarden

Openingstijden

Website

Facilities

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0