Omschrijving
De één verdieping hoge LOCOMOTIEVENLOODS (Ambachtelijk-traditionele stijl, 1877) op halfronde plattegrond bestaat uit twaalf segmenten opgetrokken in bruine baksteen op een hardstenen trasraam. Elk segment wordt gedekt door een zadeldak waarop donkere en niet-originele oranje pannen; houten gootlijst; strakke houten windveren; twee gemetselde schoorstenen. De gevels worden geleed door getoogde staande vensters met ijzeren roedenverdeling onder segmentboog met hardstenen onderdorpel; gemetselde hoekpilasters.
Aan de voorzijde (zuidgevel) twaalf topgevels, in elk een uitgespaard gevelveld onder keperboog afgezet met een rollaag. In tien topgevels verhoogde opgeklampte dubbele houten deuren waarachter de oorspronkelijke segmentbogen met sluitsteen. In de uitgespaarde gevelvelden van de meest linker en rechter topgevel nieuw metselwerk.
In de westgevel vier rechthoekige uitgespaarde gevelvelden. In de twee centrale gevelvelden een staand getoogd venster. In het linker gevelveld een dichtgemetseld getoogd venster en een niet-originele deur. In het rechter gevelveld een niet-origineel venster.
Aan de achterzijde (noordgevel) twaalf topgevels, in elk een uitgespaard gevelveld onder keperboog afgezet met een rollaag. In elk gevelveld twee staande getoogde vensters, waarvan enkele zijn dichtgemetseld.
In de oostgevel vier rechthoekige uitgespaarde gevelvelden. In drie gevelvelden een staand getoogd venster waarvoor niet-origineel beschot. In het rechter gevelveld een dichtgemetselde deur (oorspronkelijk opgeklampte houten deur met getoogd tienruits bovenlicht).
In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de houten kapspanten, gedragen door zeshoekige gietijzeren kolommen.
Waardering
Locomotievenloods van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:
- als voorbeeld van een locomotievenloods uit 1877 in de provincie Groningen
- vanwege de opvallende vormgeving
- vanwege de redelijk hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur
- vanwege de opvallende ligging in een industrieel gebied ten noorden van de oude vesting
- vanwege de uniciteitswaarde en typologische zeldzaamheidswaarde van dit type gebouw in de provincie Groningen
- als herinnering aan de ontwikkeling van de spoorwegen en het industriële verleden van dit gebied
- vanwege de ruimtelijk-visuele relatie met het bedieningsgebouwtje
De voorm. locomotievenloods (Oudezijl 1), een uit twaalf compartimenten bestaand gebouw op kwartcirkelvormige plattegrond, kwam in 1877 tot stand in opdracht van de Staatsspoorwegen, nadat in 1876 het baanvak Nieuweschans-Oldenburg gereed was gekomen. Het sober-neoclassicistische gebouw had een werkplaats en stallingsruimte voor acht stoomlocomotieven. De loods heeft tot 1935 dienst gedaan, waarna de draaischijf op het voorterrein is opgebroken. Van 1950 tot 1984 was het gebouw in gebruik als autobusgarage.
