Keizerlijke Kant

Vlaamse kant Een strijd tussen klos en naald

Kantnijverheid Van Hobby tot kloosterscholen

Brugge Stad met een kantje

ITIN Social

  • Gerard Verbeek
  • Truus Gerritsen
  • Ans Hazenbrouck

Nog geen reacties

Keizerlijke Kant

Introduction

Vlaamse kant

Kant is een typisch Westerse cultuuruiting en komt niet voor in andere werelddelen. De evolutie hangt sterk samen met de evolutie van het modebeeld. Ook in het kerkelijk gebruik vinden we heel wat kant terug.

Het kant zoals we het kennen is ontstaan in de 15e eeuw. Los van elkaar hebben zich de klos- en naaldkant ontwikkeld. Ze hebben wel dezelfde patronen en functie. De kloskant was veel goedkoper in productie dan het naaldkant, maar de naaldkant was dan weer verfijnder.

Technisch gezien kunnen rnacramé en het knopen van franjes beschouwd worden als verre voorlopers van de kloskant. In de 16e eeuw werden doeken geweven, waarvan men de scheringdraden tot franjes knoopte. De 'makrarne', een arabische knooptechniek werd ook bij ons in de 16e eeuw beoefend. Omwille van hun stroefheid waren de rnacraméstukken minder geschikt voor kledij en werden ze vooral ter versiering van meubels aangewend.

De naaldkant is afkomstig uit het weghalen van draadjes uit de randen van onderkledij en of beddengoed, om deze te versieren.

 

Kantnijverheid

In de 17e eeuw ontwikkelde zich in Brugge een hele nijverheid rond de kantindustrie. Kantklossen was daardoor vooral een bezigheid van de rijkere adellijke dames, maar geleidelijk aan verdienden vele vrouwen in Vlaanderen een extraatje bij met kantklossen.

Vanaf 1612 werden er meisjesscholen opgericht door enkele kloostergemeenschappen. De meisjes werden er onderricht in het kantklossen, maar ook ook leerden ze er breien. Door Keizer Karel die deze scholen verplicht maakte, was het zelfs zo dat er in 1689 meer meisjesscholen (125) dan jongensscholen (15) in Brugge waren. Jongens leerden in deze periode hun ambacht meestal tijdens hun leertijd bij een vakman.

Brugge

Brugge, Kantstad! Brugge maakt deze naam helemaal waar. De stad heeft een rijke kanttraditie en maakte van een oude geraffineerd ambacht, een toeristisch product. In het gloednieuwe kantcentrum kunnen bezoekers de weg van handwerk tot computergestuurde productiemethodes, van decoratie tot kunstvorm bewonderen.

Daarna kan je door de straten van de prachtige historische stad terecht voor een 'kantwandeling' langs plekken die een historische rol spelen in het verhaal van het Brugse kant.

Volgens het verhaal van 'Het meisje met de spinnenwebben op haar schort' zou de stad zelfs de prachtige kunstvorm hebben uitgevonden. Een prachtig verhaal, maar toch wel wat ver van de waarheid.

Waar de echte oorsprong van het kantwerk juist vandaag komt, is niet te achterhalen. Maar vanaf de 15de eeuw was kant in vlaanderen één van de bloeiende nijverheden. Dit dankzij de nauwe samenwerking met Venetië. Die samenwerking was er gekomen door de vlaamse primitieven die op bezoek gingen naar venetië  om te kijken naar de schildertechnieken en omgekeerd waren de vlaamse werken op dat moment zeer gegeert in Italië.

Het kantwerk werd in Vlaanderen verder uitgebouwd en verfijnd. Zo werden er los van elkaar meerdere technieken uitgewerkt: de kloskant en de naaldkant. Vlaanderen creërde uniek kantwerk mede doordat de draad uit het beste vlas moest worden gesponnen. Het Vlaamse vlas hoorde toen tot het mooiste, fijnste en sterkste vlas dat te verkrijgen was.

De kant werd vrij vlug een echte nijverheid die voor de economie in Vlaanderen belangrijk was. In de middeleeuwen speelde Brugge een heel belangrijke rol als industrie en handelscentrum. Keizer Karel beval het aanleren van kant in de scholen en in 1717 werden de eerste kantscholen opgericht. Voor de 18e eeuw spreekt men vooral van "Oudvlaamse kant", vanaf de 18e eeuw ontwikkelden de verschillende kantcentra hun eigen techniek.

De kantnijverheid in Vlaanderen zal eeuwenlang floreren en pas voor de Tweede Wereldoorlog in elkaar stuiken. Vele keren hebben landen en koningen geprobeerd het Vlaamse goud te breken met douanekosten, of zoals Napoleon I die zijn hof verplichtte om kant uit Chantilly te dragen.

 

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 2