2001 – Grote Prins Clausprijs voor het Carnaval

Prins Claus wilde in 2001 in het Paleis op de Dam per se zelf zijn speech houden. In 2000 had hij het aan Willem-Alexander moeten overlaten en had hij alleen de handen geschud van de winnaars. Maar in de jaren daarvoor had hij speeches gegeven die nog in ieders geheugen gegrift stonden: de ‘declaratie van Amsterdam’ in 1998 waarin hij iedere man opriep de stropdas voorgoed af te werpen, en de ‘Liefdesverklaring’ aan zijn vrouw Beatrix in 1999.

Het lukte niet helemaal.  Prins Claus kon de regels op zijn speechpapier niet ontcijferen en vertelde toen uit zijn hoofd iets over zijn carnavalservaringen – in de Dominicaanse Republiek en in Bonn – en toen maakte hij er een eind aan. ‘Volgend jaar ben ik er weer, en dan zal ik jullie laten lachen en niet huilen!’

Spaces of Freedom

Op de persconferentie voorafgaand aan de prijsuitreiking in Grand Café Panama vertelde fondsdirecteur Els van der Plas dat in de toekomst nog meer het accent zou gaan liggen op de werking van het Prins Clausfonds als netwerkorganisatie, waarbij culturele vrijplaatsen, spaces of freedom, centraal zouden staan en de zoektocht vooral gericht zou zijn op zones of silence, personen en initiatieven die onder gevaarlijke omstandigheden hun werk doen. Zo ging dit jaar een van de tien prijzen van 20.000 euro naar de Afghaanse dambura – tweesnarige luit – speler Mehri Maftun uit het Noord-Afghaanse Badakhshan.

Callalloo Company

Maar de hoofdprijs, 100.000 euro groot, ging naar het feest dat bij uitstek bruggen slaat tussen sociale klassen, tradities en culturen, en dat daarom helemaal past bij het fonds: Carnaval. De hoofdprijs werd gedeeld door Peter Minshall uit Trinidad en Karel Willems van het Zomercarnaval Rotterdam.

Peter Minshall, designer en kunstenaar, maakte met zijn Callaloo Company het carnaval van Trinidad tot het artistiek hoogtepunt van de diverse carnavallen op de wereld. Ieder jaar zorgt hij voor een mas  – een gekostumeerde maskeradeband – die onderdeel is van het straatcarnaval, een performance waaraan duizenden mensen meedoen.

Ravi Shankar

Zijn roem kreeg Minshall met name door zijn performing human sculptures oftewel éénpersoons dancing mobiles. In Minshall’s band lopen ieder jaar zo’n dertig tot veertig van deze mobiles mee met originele kostuums. Ze voeren een speciaal gerepeteerde voorstelling op met muziek die kan variëren van Carl Orff, Philip Glass, Ravi Shankar, Tibetaanse gezangen tot en met Afrikaanse ritmes.

Er is bovendien ruimte voor spontane groepschoreografie. ‘Mijn band’, zo vertelde Minshall op de persconferentie, ‘is een vehikel voor menselijke energie. Ik vind technieken uit om die energie te verveelvoudigen. Eén stamp met je voet kan twintig meter verderop nog indruk maken door je houding en door je kostuum, dat meer kan zijn dan een hoop veren en een bikini. Carnaval is échte opera.’

Minshall’s kwaliteiten waren al eerder opgemerkt. Zo kreeg hij de uitnodiging om de openingsceremonies van de Olympische Spelen in Barcelona en Atlanta en de Wereldcup Voetbal te verzorgen.

Rotterdams zomercarnaval

De keus voor het Rotterdams zomercarnaval was opmerkelijk om dat tot dan toe slechts initiatieven en personen uit ontwikkelingslanden waren gehonoreerd. Op de persconferentie werd erop gewezen dat het Zomercarnaval wél een initiatief was van een gemeenschap die zijn oorsprong buiten Nederland had: de Antilliaanse gemeenschap in Rotterdam.

Zeventien jaar geleden begonnen als een klein carnavalletje, ontwikkelde het zich door participatie van andere etnische groepen tot wat het nu is: hét grootste cultuurevenement van Rotterdam waaraan twintig verschillende etnische groepen meedoen. Afgelopen jaren waren er 2500 fraai uitgedoste dansers en zo’n 800.000 toeschouwers.

Karel Willems, die namens het Zomercarnaval de prijs ontving, merkte op dat de spanningsvelden die er bestaan tussen de etnische groepen door het carnaval voor een deel werden opgeheven. ‘Voor het carnaval, en speciaal op de dag van het carnaval, werkt iedereen samen aan het welslagen van het grote feest. Het prijzengeld is voor mij nog niet eens het belangrijkste, hoewel we dat goed kunnen gebruiken. Voor mij en het carnaval is het bovenal een grote erkenning van ons werk.’

In het verlengde van de doelstellingen van het fonds is het afgesproken dat het prijzengeld gebruikt gaat worden voor een uitwisseling met carnavalsorganisaties in gebieden die als thuislanden kunnen worden aangemerkt voor de in Rotterdam deelnemende etnische groepen.

Show

In eerder bijeenkomsten van de prijsuitreiking werden we al getracteerd op spectaculaire performances aan het eind van de zitting. De Afrikaanse modeshow en de lichtsculpturen op het plafond staan ons nog helder voor de geest. En carnaval als thema wekte natuurlijk verwachtingen.

We werden niet teleurgesteld. Een uitbundige show van het Zomercarnaval  - Leonardo’s Man – onder regie van Minshall sloot de eerste vijf jaren van het Prins Clausfonds feestelijk af.

 

 

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0