De Haagse Ambassade: Albanië

De Albanese Ambassade bevindt zich in de Hoge Nieuwstraat, achter de Hofvijver en om de hoek van Bodega De Posthoorn. Ik zie de grote rode vlag met de dubbelkoppige zwarte adelaar al wapperen. Links van de ingang zie ik door een groot raam allerlei beelden, en aan de muur schilderijen.

Het lijkt wel een galerie. Even later zit ik, met de ambassadeur, Adia Sakiqi, midden in de galerie. Het leek haar leuk om het interview juist daar te doen. Adia Sakiqi, die uitstekend Nederlands spreekt: “De galerie is ook een communicatiemiddel. Een van de dingen die ik fantastisch van Nederland vind, zijn die open ramen. Ik ben voor nieuwe vormen van diplomatie, zonder gordijnen, transparant. Albanië kan mooie dingen van getalenteerde kunstenaars laten zien. We gaan hier ook bijeenkomsten houden.

Geïsoleerd land

Albanië was lang een geïsoleerd land, waarover weinig naar buiten kwam. “Ik besef de gevolgen van isolatie. Ik weet niet wat erger is: oorlog of isolatie? Ik denk dat isolatie erger is. Communicatie is de enige oplossing voor mijn land. We hebben zo lang niet gecommuniceerd met de wereld. Communicatie is het middel om te tonen wie we zijn, om de mooie waarden te laten zien, om Europeaan te zijn.”    

De ambassade zit nog maar enkele maanden in dit mooie nieuwe pand. De opening van de galerie was op 26 oktober met de schilderijen van de in Nederland wonende Eduart Baçe aan de muur. De ambassadeur: “Hij is een maestro van portretten. Maar hier toont hij zijn expressief-abstracte werk. Een paar weken later kwamen de sculpturen van Arben Bajo erbij. Beide kunstenaars, allebei uit Gjirokastra, zijn in de vijftig en laten in hun werk de transformatie van ons land zien. Arben Bajo was vroeger, voor de transformatie, al een onconventionele beeldhouwer. Nu toont hij heel menselijke beelden.” Ze wijst het beeld dat naast ons staat ‘Promenade’, een vader en een dochter die een wandeling gaan maken.    

Minister-president kunstenaar

De aandacht voor kunst past wel bij een land dat een kunstenaar als minister-president heeft. Edi Rama wilde af van de communistische appartementsblokken en liet een groot aantal gebouwen in felle kleuren als paars, groen, geel en oranje schilderen. Adia Sakiqi: “Heel inspirerend. Met kunst wil hij een boodschap brengen. Een mooie stad draagt bij aan een goed leven. De kleine criminaliteit is sinds de gebouwen kleuren kregen, flink achteruitgegaan. Het is een effectief en ook goedkoop middel. Zie ook: https://www.youtube.com/watch?v=w3_QsJShEIs

Adia Sakiqi leerde haar goede Nederlands in Leuven, waar ze in de jaren ’90 filosofie en politieke wetenschappen studeerde. Haar carrière speelde zich vervolgens op drie vlakken af: carrière-diplomaat (ook in België), communicatiespecialist en tolk op topniveau.

Joegoslavië Tribunaal

In 2002 kreeg ze een opdracht waar ze geen nee tegen kon zeggen: tolken voor het ICTY, het Joegoslavië-Tribunaal. Milosevic stond er terecht. “Op 12 februari 2002 was ik voor het eerst in Den Haag. Ik ging tolken, van het Albanees naar het Engels. Die Albanese taal wijkt af van alle Europese talengroepen. Het is een heel oude taal die het Grieks en het Slavisch heeft overleeft. De taal maakt ons apart als volk. In de loop der jaren is de taal wel beïnvloed door diverse oorlogen en bezetters: Romeinen, Ottomanen, Slaven, Turken. Civilisaties hebben ons bezocht, dingen meegenomen, maar ook dingen achtergelaten. In onze taal kun je onze geschiedenis terug vinden.”

“Ik ontdekte dat ik niet zo veel wist van mijn buurlanden. Zo geïsoleerd waren we in Albanië. Ik was blij dat ons land geen deel uitmaakte van ex-Joegoslavië. Zo’n oorlog wil je niet meemaken.”

Contacten met Nederland

En toen werd ze gevraagd als ambassadeur, ook in Den Haag. “Ik besefte dat communicatie van enorm belang was. Ik wil Albanië overbrengen voor wat het is. Het land wordt gestereotypeerd. Ik ontmoet zo weinig mensen die er zijn geweest. Als ze geweest zijn zie ik steeds dezelfde reacties; een glimlach en de mededeling dat men aangenaam verbaasd is.”

Hoe zit het met de Albanese economie? Zijn er contacten met Nederland? De ambassadeur: “Albanië is lang geïsoleerd geweest. De andere Balkan landen hadden meer contacten met Europa. Tot voor recent bevonden de economische activiteiten tussen Albanië en Nederland zich op een laag niveau. Maar er begint verandering in te komen. Zo is er een grote aanwezigheid van Shell in ons land. We hebben veel energiebronnen, met name gas en olie, onshore en offshore. Shell is in Albanië bezig met zijn grootste operatie onshore in Europa. Het doet onderzoek in verscheidene ‘blokken’, soms in samenwerking met het Canadese Petroman. Recent heeft Shell een nieuw blok gekocht en het is te spreken over de kwaliteit van de olie daar.” 

Daarnaast wordt de zuidelijke oliepijpleiding gebouwd, de TAP-olieleiding, die door Turkije, Griekenland en Albanië loopt en naar Italië gaat. “Het biedt ons een opening. De Gasunie in Groningen is ook geïnteresseerd in Albanese energiebronnen en de energie-infrastructuur. Binnenkort breng ik een bezoek aan het bedrijf. We willen concrete afspraken maken. Het is te verwachten dat als dat gebeurt er kansen liggen voor kleinere bedrijven.”

Mode accessoires

Sleutelwoorden op economisch gebied zijn: textiel, landbouw, technologie en logistiek. “Bijvoorbeeld coöperatie tussen onze havens, Durrës en Vlorë. De havens kunnen nog beter fungeren als transitieplaatsen van goederen uit de Balkan naar de rest van Europa. Daarnaast heeft Damen Shipyards, in samenwerking met ons Ministerie van Defensie, vier kustbewakingschepen gebouwd in Zuid-Albanië.”

De ambassadeur zou graag meer investeerders uit Nederland zien. Er zijn maatregelen genomen voor het inrichten van Free Economic Zones. De Duitsers zijn daar al goed present. De meeste economische samenwerking vindt ook met dat land plaats. De galerie zal in april aandacht besteden aan textiel en schoenen. “Dat zijn producten die bij ons goed ontwikkeld zijn. Er is op dit vlak veel samenwerking met de Italianen. Het is nu de tijd om een Albanese brand te promoten.”

In mei wordt er in de galerie aandacht gegeven aan mode accessoires. “Handmade fashion. Ik wil een kleine boetiek uit Tirana naar hier brengen. Ik had een ketting van die boetiek aan toen de Albanese kunstenaar Anri Sala in 2014 een prestigieuze prijs voor Europese kunst, de Vincent Award, won. De uitreiking was in het Gemeentemuseum. De kunstenaar kon er niet bij zijn en daarom heb ik, namens hem, de prijs in ontvangst genomen. Een lid van de jury zei me: “Wat hebt u een mooie ketting”. Hij was verbaasd dat het uit Tirana kwam.”

Eerste stapjes zetten

Er leven veel Albanezen buiten Albanië. Dit jaar wordt er grote diaspora conferentie in Tirana gehouden. “Hun grootste bijdrage tot nu toe geschiedt in de vorm van remittances. Dat is welkom, maar niet zo effectief. Je leert er niet van creatief te zijn. Onze strategie op dit vlak is Brain gain, het leren van ervaringen van mensen in economisch meer ontwikkelde maatschappijen.”

Het onderwijs heeft geleden onder de transitie van Albanië in de jaren negentig. “Die transitie kwam te abrupt en ging te snel, van de ene dag op de andere. Na 25 jaar transitie willen we nu de zaken helemaal in de greep nemen. De sleutelrol in het afronden van de transitie ligt bij onze goedopgeleide jongeren.”  

Veel studenten, onder wie de ambassadeur, gingen voor hun studie naar het buitenland. “Het is tijd dat de mensen terugkomen naar Albanië. Het onderwijssysteem in verbeterd. Het systeem was centralistisch, de transitie was ook centralistisch, maar nu wil de regering onafhankelijkheid geven aan de instellingen. Dat blijkt nog niet zo makkelijk te zijn. Het is als bij een kindje dat het eerste stapje zet. Het kindje moet nu leren zelf de stapjes te zetten.”

Albanië heeft veel jeugd, dat is een voordeel. “Aan die jeugd willen de toekomst geven. Programma’s als ERASMUS en Exchange werken fantastisch. In Nederland studeren veel Albanese jongeren, terwijl studeren in Nederland duurder is dan studeren in België of in Duitsland.”

Majoor Thomson

Boven in de ambassade zag ik in de hal een schilderij met daarop Majoor Thomson. Het is een portret dat de buurtbewoners van de Haagse Thomsonlaan gezamenlijk van de man hebben geschilderd. Zie ook: http://bit.ly/1Snbk6w. Thomson leidde de eerste vredesmissie in Albanië. Helaas is hij bij de verdediging van de stad Durrës op 15 juni 1914 door een geweerkogel getroffen en vervolgens overleden. De ambassadeur: “Hij is een beroemdheid. We hebben een standbeeld van hem, in de Nederlandse senaat hangt een schilderij met zijn portret en mijn voorganger heeft bij het Vredespaleis een stenen Memoire geplaatst.

We komen over toerisme te spreken. Albanië heeft mooie bergen, natuurlijke trekking paden en rivieren waarin je kunt kajakken en campingsites. Het heeft ook een eigen cuisine, met Italiaanse invloed en invloed van de diverse civilisaties die Albanië bezochten, met veel vis, en vlees van wilde dieren uit de bergen. Er is ook historisch cultuurgoed, als de Via Egnatia, de oude Romeinse weg die van Byzantium naar Brindisi ging. Veel goederen gingen via deze weg (en zeeweg) naar het oude Rome. De weg wordt nu gereconstrueerd. Zie ook:  http://www.viaegnatiafoundation.eu/

Er zijn ook enthousiaste Nederlandse natuurtoeristen. Onder andere de ‘Friends of Albania’, onder wie velen die een paar decennia geleden nog Maoist waren en via de Maoistische koers van voormalig president Hoxha bijzonder in het land geïnteresseerd raakten. De ambassadeur: “Ondertussen zijn ze geen maoist meer, maar zij reizen nog veel en houden van de natuur. Het is wel een idee om hen eens in onze galerie ruimte uit te nodigen om hen daar eens over te laten vertellen.” 

Kandidaatlid EU

Sinds 2014 is Albanië  kandidaatlid voor de EU. “We zijn nu bezig met de stappen in het toetredingsproces. Dat is tegelijkertijd een goed middel om onze eigen levensstandaard op een ander niveau te brengen. Het is een uitdagende weg en het is de enige weg. De Europese waarden en normen stellen we op prijs. De Europese Unie project is ver reikend en succesvol. Het is jammer dat de Nederlandse jeugd dit soms ontgaat. Wat zouden we zijn in Europa, zonder de EU? Er wordt te weinig gerealiseerd wat voor prestatie onze voorvaders hebben geleverd. Pas op dat je het niet kwijt raakt, want als je het kwijt bent, zul je je realiseren hoe bijzonder het is.”

Albanië is een stabiliteitsfactor, zegt de ambassadeur tot slot. “We zijn NAVO-lidstaat sinds 2009. We hebben een vreedzame geschiedenis. Als we al een vijand hadden, waren wij hetzelf. Als enige van de Balkan nemen we, op verzoek van Obama, deel aan de Coalition Against ISIS. Ook zijn we actief in de OPCW, de Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons. Het programma om onze eigen chemische wapens te vernietigen is al in 2007 voltooid.”

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1