De Talismannen van Saar Scheerlings
De Talismannen van Saar Scheerlings
In de tentoonstelling ‘Unfolding’ in Galerie Fleur & Wouter zag ik het gevarieerde werk van Saar Scheerlings. Er was keramiek, gekleurde vazen in verschillende lengtes en diktes , met fantasierijke tekeningen, glazen bolletjes, uitgevouwen schilderingen en bovenal de textiele werken: de Talismannen.
Een talisman is een voorwerp waarvan wordt geloofd dat het bescherming biedt tegen gevaar, ziekte en ongeluk. Ook een amulet is zo’n voorwerp, maar dat weert vooral negatieve krachten af. Een talisman doet dat ook, maar is vooral een geluksbrenger. Het wendt positieve krachten aan en kan zelfs op afstand werken.
Handbeschilderde zijde
Ik zag de prachtigste voorbeelden, staande op een houten basis, meestal met twee benen, soms heel kort, een middenstuk en een bovenstuk, maar soms was het anders. Het deed me denken aan de kunst van de Inca’s of de Maya’s.
Ze zijn gemaakt van gerecycled schuimrubber dat in plakjes is gesneden en vervolgens verpakt in handbeschilderde zijde of in tweedehands linnen, en samengebonden in een zelfbedachte techniek.
Knooppunt van culturen
Als ik Saar Scheerlings spreek, blijkt die connectie met de Inca’s of de Maya’s er niet te zijn. Saar Scheerlings: “Mensen associëren het met meer landen en continenten, bijvoorbeeld Afrika. Ik ervaar het als een groot compliment dat ze dat doen. Ik ben nog nooit in Midden-Amerika of Zuid-Amerika geweest, wel in India. Ik leg ook wel de connectie met Japan. Mijn werkproces beschrijf ik soms als een oude handelsroute of havenstad. Een knooppunt, waar onbekende rituelen, goederen of maakwijzen elkaar ontmoeten en beïnvloeden, en waardoor nieuwe vormen, gebruiken en culturen ontstaan.”
Eindeloos bezig
Ze houdt van etnografisch materiaal, elementen uit allerlei culturen. Ze vindt het in de kringloopwinkel of mensen geven het haar. “Er ontstaat van alles. Ik bouw ook voort op vorige dingen, zonder dat ik weet wat er uit komt. Ik ben eindeloos bezig en er ontstaat van allerlei.” Zo ontstonden de uitklapschilderijen naar aanleiding van de talisman. “Ik houd van symmetrie en was op zoek naar nieuwe silhouetten voor mijn textiele sculpturen. De uitkomst van de uitgevouwen schilderingen was interessant genoeg om ook hier een serie van te maken.”
Kelken
Er waren ook mooie gekleurde kelken te zien in de galerie. Hoe kwam ze op het idee? Is het iets katholieks? “Nee, ik zocht een manier om werk dicht bij mensen te brengen. Dat is wel iets van mijn achtergrond als ontwerper, het idee van een gebruiksvoorwerp en alledaagse rituelen.” Van oorsprong is ze designer, ze heeft de Design Academy in Eindhoven doorlopen. Maar van de gedachtewereld van de Design Academy heeft ze wel afstand genomen. Daar voelde ze te weinig ruimte voor een werkwijze vanuit fantasie en plezier.
Huis in de Morvan
Saar Scheerlings heeft sinds twee jaar een eigen huis in een klein dorpje in Frankrijk in de Morvan (Bourgogne). Het huis heeft een erf met een moestuin waarin ze nu in de winter onder meer prei, knoflook, uien en palmkool verbouwt. Ze zit er al drieëneenhalf jaar. “De ouders van mijn vriend hebben er een vakantiehuisje. Daarvoor zat ik in een sloophuisje in Eindhoven. Ik ging er voor drie maanden hierheen en ik ben nooit meer weg gegaan.”
Le Maupas A.I.R. Ovens
In het dorpje ontstond ook haar keramisch werk. “In mijn dorpje zit ook het atelier van de keramiekspecialist van de Rijksakademie, Pieter Kemink, ‘Le Maupas Artist In Residency’. Hij maakt die ovens zelf. In bijna iedere oven in Nederland zitten zijn zelf ontwikkelde verwarmingselementen. Hij heeft in het dorpje drie grote ovens. Zo ben ik weer met kleien begonnen. Ik heb het ook gedaan op de Design Academie, dat was gericht op werken met mallen. Ik bouw nu met de hand vazen met cartografische tekeningen. Als de klei nog zacht is begin ik daarin te tekenen. Het is fysiek werk. Ik combineer het met naar de tuin gaan, de bloemen bekijken, een praatje maken met de buurman, of een wandeling. Zo ontstaat er in mijn hoofd een kosmos / landkaart die ik overbreng op de vaas. Vaker in de geschiedenis zijn er verhalen op potten afgebeeld. Zie de Grieks-Romeinse vazen met allerlei dagelijkse taferelen.”
Hoe lang is ze kunstenaar?
“Drie jaar geleden ben ik me kunstenaar gaan noemen. Daarvoor was ik onder andere kok in een restaurant. En daarvoor zat ik op de Design Academy. Ik heb ook in het theater gewerkt, decor- en kostuumontwerpers geassisteerd. Een theater werkt heel oneconomisch, dat is weer heel iets anders dan ontwerpen zoals op de academie. Het gaat vooral over fantasie om iets moois te maken. Toen ging er iets in mij open.”
Tot slot, wat is haar ervaring van het kunstleven?
“Het kunstleven zoals in Amsterdam georganiseerd is met broedplaatsen en ateliers? Daar heb ik niet zo veel ervaring mee. Ik heb een keer een atelier gehad, in Eindhoven. Dat was niet zo inspirerend. Uiteindelijk fietste ik naar huis om in mijn eigen wereldje te werken aan de keukentafel.”
Afbeeldingen
1) talisman GF&W2 67, 2) Talisman pluu 01, 3) talisman roze 2022 small, 4) talisman wit 1 2022 3 small, 5) talisman GF&W2 59, 6) talisman detail 2023-02-06, 7) foldouts keramiek GF&W2 43, 8) foldout 1 GF&W2 45, 9) glas GF&W2 159, 10) goblets GF&W2 177, 11) portret Saar Scheerlings, 12) keramiekflesje geel 08, 13) keramiekfles blauw 02, 14) keramiek GF&W2 144
https://www.saarscheerlings.nl/
https://www.galeriefleurenwouter.com/saar-scheerlings
