De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 21 - Miriam Hommes

Op een zonnige ochtend in september bezocht ik Miriam Hommes in haar atelier nabij de Ringdijk, aan de rand van de Watergraafsmeer. Het was al echt warm, wat de Amerikanen een Indian Summer noemen, en de kunstenaar had zich buiten voor het atelier geïnstalleerd, met een tafeltje erbij.

Het atelier was behoorlijk groot. Achterin bevond zich de grote tafel vol met olieverf tubes en daarvoor, ernaast en aan de muur stonden en hingen haar tamelijk grote schilderijen (van 1.20 tot 1.40 tot 1.30 – 1.50). Stillevens van bloemen, veel bloemen, pioenrozen vooral, ook fruit, raster-achtige patronen, sjablonen, de bloemen soms precies, soms meer etherisch en in een enkel geval abstract.

Dialoog met het doek

De verf zit er dik op meestal, maar op andere plaatsen, om de kern heen, is het weer dun en transparant. Als we weer buiten zitten licht Miriam haar werk toe. “Het zijn stillevens, maar met die term raak je niet helemaal de kern. Dat is eerder de eenvoud van het onderwerp, de alledaagsheid, dingen die op een tafel staan bijvoorbeeld.”

“Eigenlijk is het onderwerp ondergeschikt. Het gaat in de eerste plaats om het schilderen. Ik voer een dialoog met het doek, op een vrij directe en onbedachtzame manier. De hand en de verf moeten het werk doen. Er is een openheid als ik schilder, het gaat intuïtief. Kleur, licht en sfeer zijn heel belangrijk en ik concentreer me op het onderwerp. Zoals Cézanne, een van mijn grote voorbeelden al zei over zijn stillevens: “Ik breng het terug naar een appeltje en daarmee ga ik het schilderij maken.”

We lopen het atelier in om met deze uitleg weer naar de schilderijen te kijken. Ik zie de dikke verftoetsen, roze, rood , wit. “Ik houd erg van rafeligheid, onafheid, dat zie je aan mijn schildertoets. Een collega omschreef het als ‘een kloek en sierlijke toets’. Zoals je ziet ben ik soms heel letterlijk en precies, maar daar wil ik liever van wegblijven. Het gaat om het moment waarop een kijker het doek ziet. Een moment van intuïtie waarop hij nog niet precies kan omschrijven wat hij ziet.”

Decoratief

“Ik wil het zo simpel mogelijk houden. Ik houd niet van symbolen en heb geen boodschap. Alledaagse onderwerpen tegen een decoratieve achtergrond. Dat decoratieve komt diep uit mezelf, dat is een behoefte. Ik leun daarbij tegen Matisse aan. In de jaren tachtig, toen ik studeerde aan de Rietveld mocht dat eigenlijk niet."

Op de Academie koos Miriam, na het basisjaar, voor de afdeling Mode. Maar daar bleef ze maar een half jaar. “Die afdeling was een onderbedeeld kindje. Het was geen actuele afdeling, zoals tegenwoordig Na een half jaar ging ik praten of ik toch niet op de Schilderafdeling kon komen. Dat kon. In mijn schilderwerk bleef ik flink hangen in het decoratieve. Maar later bleek dat juist mijn sterke punt te zijn.”       

Sleutelwerk

We lopen weer naar binnen. Zijn er sleutelwerken aan te wijzen? Werken die voor een ‘kanteling’ zorgden.  Die blijken er inderdaad te zijn. Links voor de werktafel staat op een ezel ‘Stilleven met rechte vaas’ uit 2014. Het schilderij zit vol licht en kleuren, veel sfeer, enigszins etherisch. Het zwaartepunt zit niet in het midden, maar links. “Ik zocht naar kleur en compositie en niet naar een vorm. Maar op een afstandje zie je toch wel een vorm.” We lopen een meter of vijf naar achter, en inderdaad, op een afstand zie je schaduw, lucht, de vaas. “In eerder werk was ik naar mijn gevoel te letterlijk bezig, te rationeel.”

Er is een tweede sleutelwerk. ‘Stilleven met fruit’ ook 2014. Het hangt rechtsboven aan de muur. Het is behoorlijk abstract. “Ik heb alle concreetheid weg geschilderd, tot de vormen over waren. Het blijkt goed gewaardeerd te worden. Op Saatchi-art (https://www.saatchiart.com/miriamhommeswerd het het meest geliked van al mijn werk.” Het derde sleutelwerk staat rechtsvoor de werktafel. Het is het meest recente werk, uit 2016, ‘Soft light falling’. Een grote all-over-compositie met bolvormige rozen. Een vriendin vergeleek het doek met een venster en had het over ‘A garden to walk in’. “Mijn ontwikkeling gaat met ‘loops’. Je ziet dat ik weer terug ben waar ik wil zijn.”

De Jordaan

Miriam Hommes is kunstenaar sinds 1987 toen ze afstudeerde op de Rietveld Academie. Maar ze voelde zich al eerder kunstenaar toen ze met enige medestudenten een anti-kraak atelier kreeg in een oude school. “De Rietveld Academie had een deal gemaakt met de gemeente, die oude panden, vooral scholen, beschikbaar stelde als atelierruimte voor studenten. Per lokaal zaten we er met drie / vier man. De docenten kwamen een of twee keer per week bij je langs. Dat maakte ons tot kunstenaar. We voelden ons kunstenaar, jong en aanstormend.”

Eenmaal afgestudeerd zag ze bij een winkel met schildersspullen een advertentie hangen. Wil iemand een atelier delen aan de Lauriergracht in de Jordaan? Dat wilde ze wel. “Het was een geweldig atelier. Ik heb er dertien jaar gezeten. Tot 2006.”

Workshops

Ondertussen was Miriam getrouwd en had ze drie kinderen gekregen. “Ik heb geprobeerd goed door te werken, ook in deze periode. Soms raakte mijn werk ondergesneeuwd in alle drukte.” Ze vond een nieuwe atelierruimte bij de Ringdijk, waar ze nog steeds zit.  En ook een galerie in de buurt totdat die ermee ophield. Ze nam veel opdrachten aan. “Ik was illustrator van Boekblad en Viva, ik illustreerde jaarverslagen. Het zijn collage-achtige dingen, stripachtig. Ik gaf veel les aan amateurs, als docent gaf ik workshops aan bedrijven. Ik schilderde daar met groepen in het kader van wat ‘team-building’ heette. We gingen dan een weekend weg, vaak in de buurt van Bergen.  Ik pakte het breed aan. Die bedrijven workshops waren een echte hit. In onderling overleg bepaalden we een thema en dan gingen de mensen ermee aan de slag. Het werden meestal grote doeken, drie-, vier- en vijfluiken die later opgehangen werden op kantoor.”

Op dit moment geeft Miriam nog veel les. “Nu voor de buurt, twee maal per week hier in het atelier. Daarnaast twee maal per week aan de Volks Universiteit in Amstelveen en in Mijdrecht. En ook bij scholen op projectbasis voor de Amsterdamse Stichting Educatieve Projecten." Eenmaal per jaar, meestal in juni/juli stelt ze haar eigen atelier open als Ringdijk Galerie. Al haar kinderen blijken ondertussen ook voor de kunst gekozen te hebben met opleidingen in diverse richtingen.

http://www.miriamhommes.nl/

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1