De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 32 - Zan van Alderwegen

Het atelier van Zan van Alderwegen bevindt zich in de voorkamer van haar woning, niet ver van de Amstel bij de Nieuwe Amstelbrug. Tegenover me zie ik twee grote foto’s van vogels, in het midden een stellage van in vier delen met allerlei kleine voorwerpen, rechtsachter een grote foto van een gele peer met een keramieken paardje en daaronder bureaus met computers en rechts bij het raam een grote vogelkooi.

Een aantal gekleurde vogels vliegt rond. Een ervan, met de naam Vito Luciano, grijze kuif, geel kopje, oranje wangen landt even later op mijn linkerschouder en loopt achterom naar mijn rechterschouder via mijn arm naar beneden. Hij wil ook graag geïnterviewd worden, begrijp ik, want hij vertelt al van alles, maar wat hij precies zegt kan ik nog niet ontcijferen.

Twee

Kleine, onbeduidende voorwerpen, daardoor raakt Zan van Alderwegen geïnspireerd, zoals de veertjes van haar vogels. Maar ook bloemblaadjes, vergeelde trostakjes van trostomaten, boomblaadjes – vanochtend vond ze nog  lindeboom zaadjes met vier nootjes - fietslampen, reflectoren, aardappelen, bakvormen, plastic bekers, citroennetjes, dopjes van wasmiddelen en deksels van crèmepotjes.

Vaak zie je twee voorwerpen bij elkaar. “Twee is voor mij iets essentieels. Het leven bestaat uit twee-eenheden. Leven en dood, liefde en haat, licht en donker, man en vrouw, goed en kwaad, binnen en buiten, links en rechts, positief en negatief." Ik blader door een boek van haar over ‘Twee’ met foto’s erin en een gedicht.  

Futiele verheffen

Met de voorwerpen gaat ze fotografisch aan de slag op een werktafel rechtsvoor bij het raam. Ik zie er diverse loepjes en spiegeltjes. Zan van Alderwegen: “Ik gebruik het daglicht. Ik ga daar inzoomen op de objecten. In mijn werk probeer ik het futiele te verheffen tot iets monumentaals. Dingen die normaal gesproken in de schaduw staan, zet ik in het volle licht.”

Zo probeert ze de aandacht te vestigen op het ‘geheime leven van de dingen’. “Ik wil een lans breken voor een andere, geconcentreerdere manier van waarnemen. Intens, verstild en oorspronkelijk. Daarmee lever ik impliciet commentaar op de wijze waarop wij naar onze omgeving kijken en de waardeoordelen die daarbij – bewust of onbewust – een rol spelen.”

Bezielde wezens

De objecten worden geïsoleerd en vergroot, tot monumentale beelden van wel 1.80 m. De achtergrond is vaak wit of onbestemd. Het voorwerp staat centraal en blijkt dan een andere, nieuwe uitstraling te hebben. “Het gaat me echter om meer dan een formeel spel met schaal, kleur en vorm. Veel voorwerpen bezitten voor mij een specifiek karakter en stralen een bepaald gevoel uit. Ze zijn voor mij meer dan wezenloze materie.”

Ze beziet de voorwerpen eerder als bezielde wezens. “In de wijze waarop ik dergelijke voorwerpen fotografisch verbeeld, probeer ik de karakteristieken naar voren te laten komen. Soms leidt dit tot beelden die iconisch zijn en een sterke mate van vervreemding in zich dragen.”

In Zan’s persoonlijke leven zijn verhalen, mythes en psychologische processen van groot belang. En dat speelt door in haar weergave van objecten. “Een foto van een koplamp of een dopje is niet alleen een weergave. Een bloem is meer dan simpelweg ‘een bloem’.” Het verwijst naar iets dat er buiten ligt en immaterieel van karakter is en daarmee overstijgt het het concrete. “Daarin schuilt voor mij de waarde van veel kunst: het banale en futiele transformeren tot iets universeels en tijdloos.”

De Opera

Een mooi voorbeeld daarvan is haar werk ‘De Opera’. Ze beschouwt het als een sleutelwerk. Je ziet twee rode bloemblaadjes met een paarse kern, het zijn papaverblaadjes. De onderste is verder verschrompeld dan de bovenste, die staat er nog parmantig bij. Tussen de blaadjes speelt zich ook het een en ander af. “In de twee papaverblaadjes zie je het drama van het leven. Het onderste blaadjes is veel verder in zijn sterfproces. Hoe mooi zijn de kreukels en rimpels!. Het bovenste blad heeft nog een grote spankracht, het onderste reikt er wanhopig naar. Tussen hen in is een bijzonder, bezield, tussengebied ontstaan met geelgroenig licht.”

Een ander sleutelwerk is een foto van twee langwerpige rode dopjes met puntjes erop. “Het zijn rubber doppen. Ik heb negen jaar lang in een behangfabriek gewerkt als colorist. Je kiest dan de juiste kleuren en combineert dat voor het behang. Die rubberdoppen doe je om je vingers als je iets in de oven plaatst.” Een ander werk dat ze uit die tijd heeft overgehouden is een beeld van een vaas gemaakt met een blaasbalg. Daarbovenop plaatste ze een knikker.

De objecten hebben een dimensie erbij gekregen, zijn ‘meerlagig’ geworden. Zoals de herfstbladeren die om elkaar gekronkeld zijn. “Je ziet de schoonheid ervan, en een soort innigheid. Het gaat over loslaten, over bijzondere processen in het leven. De bladeren krijgen iets menselijks.” Ze heeft ook van de bladeren een boek gemaakt. Ik zie onder andere twee roze blaadjes die op een mond lijken. “Mensen mogen zelf invullen wat ze erin zien.”

Ster

Het monumentale – Zan studeerde Monumentale Vormgeving in ’s Hertogenbosch – blijkt in de familie te zitten. “Een overgrootvader was beeldhouwer. Hij heette Eduard van Landeghem, was geboren in België, maar vertrok naar Amerika. Op de boot naar New York is hij getrouwd. Hij maakte onder andere in 1900 een Vrijheidsbeeld bij het Montana State Capitol, een beeld van George Washington in de Masonic Hall in Lansdale, Pennsylvania, een beeld van de maagd Maria voor de Katholieke Universiteit van Washington DC en een plaquette van Franklin Delano Roosevelt, president.

We sluiten af met een filosofische gedachte, voor zover dat al niet aan de orde is geweest. Ze verwijst naar haar logo waarin haar naam is verwerkt. Recent heeft ze een 3D cursus gevolgd om het ook in 3D vorm te geven. Ze laat het model zien. In haar logo is geen onder, boven, links of rechts, maar een ster. “Dat is de kern waar alles vanuit gaat en komt.”

Afbeeldingen: 1) Opera, 2) Talk, 3) Goldfinger, 4) PastedGraphic – 1, 5) Schermafbeelding 4/11/2016, 6) PastedGraphic – 2, 7) Schermafbeelding 20/09/2017, 8) Arti Salon kl, 9) glaasje, 10) Pasted Graphic – 6, 11)  twee blaadjes, 12) Zan  

http://www.zan.nu/
https://www.saatchiart.com/account/profile/403377
https://www.linkedin.com/in/zan-van-alderwegen-%E2%89%88-9373791/ 

https://bit.ly/2hhddnw 

 


Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0