De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 58 - David Lascaris

In Breed Art Studio zag ik in de tentoonstelling FLUSSO FLUIDO (stromende vloeistof) het werk van de artiesten Roland Berning en David Lascaris. Beide artiesten stellen het concept vrijheid centraal in de kontekst van ruimte en tijd.

Bij David Lascaris is de ruimte een fysiek en existentieel iets dat zich ontwikkelt door het gebruik van verschillende media. Zo hingen er aan de wand van de galerie zijn ‘Apneas’, doosjes van plexiglas waarin een kleurrijk beeld te zien, dat verandert als je er langs loopt. Het beeld lijkt wel te smelten in een gekleurde vloeistof zoals in een aquarium. Het beeld is gebaseerd op lagen onderwaterfoto’s die  afgedrukt zijn op transparante acetaatvellen.  

Genderidentiteit

In het midden van de galerieruimte stond de installatie ‘Fluido di genere’ (gender vloeistof). Vanuit een omgekeerde piramide aan het plafond die voor de ene helft gevuld is met rode vloeistof en voor de andere helft met blauwe vloeistof vallen, vanuit het puntje van de piramide, druppels in een bassin gevuld met water.

David Lascaris komt oorspronkelijk uit Dolceacqua, in Ligurië, twee uur van Genua vandaan. “Monet heeft Dolceacqua drie keer geschilderd. Weinig mensen die dat weten.” Ik spreek hem in het café van het Krasnapolsky Hotel op de Dam in Amsterdam. Over ‘Fluido di genere’ zegt hij: “Het resultaat is iedere keer weer anders. Meestal mengen het blauw en rood zich tot een soort paars. Maar in de galerie van Luca Rezzolla mengden de kleuren zich juist, ze bleven gescheiden. Het is niet te voorspellen.” Met de installatie wilde Lascaris commentaar geven op het begrip genderidentiteit. “Mensen hebben sterk de neiging andere mensen in hokjes onder te brengen, maar de realiteit is, ook op het gebied van gender, vloeiend.”

Het eeuwige en het vluchtige

David Lascaris focust zich op de overgang van het onbewuste en het eeuwige naar het vluchtige en kortstondige. “Mijn ideeën zijn vaak vluchtig, onzeker. Tijd en tijdsverloop komen vaak terug. Ik kies vaak doorzichtig materiaal of materiaal dat aan slijtage onderhevig is. In mijn nieuwste kunstwerken verwerk ik in het kunstwerk zelf een visuele of fysieke instabiliteit, waardoor de onvoorspelbaarheid van de werkelijkheid wordt getoond. Bijvoorbeeld in de installatie ‘Fluido di genere’.”

Hij is gefascineerd door het thema van leven en dood en de relatie tussen het menselijke en het goddelijke. ”De Chileen Alejandro Jodorowsky schreef daarover in zijn biografie The Dance of Reality. Ik las dat boek met toenemende belangstelling. In zijn verhalen over droomreizen herkende ik mijn eigen dromen en mijn eigen nachtmerries. Het heeft mijn waarneming van een aantal thema’s  beïnvloed.”

Een andere artiest die hem inspireert is Bill Viola. “Net als hem ben ik geobsedeerd door de waterwereld die een nieuwe wereld blijkt te zijn met eigen dimensies. Je kunt erin duiken en het onwereldse, spirituele effect ervan ondergaan.”

Beijing

In 2012 was hij in verband met de afronding van zijn architectuurstudie een jaar in China, in Beijing. Hij ervoer er fragiliteit, tijdelijkheid en immaterialiteit, zoals hij het noemt. “In China en Beijing in het bijzonder is alles onmiddellijk, en alles ook veranderlijk. Aan de ene kant is er een exponentieel groeiende realiteit gebaseerd op de manier waarop we in het westen aan stedenbouw doen. Aan de andere kant is er de meer authentieke realiteit van de Hutong, de huisjes met nauwe steegjes en binnenplaatsen die voorkomt uit de siheyuan, de traditionele hofhoven in Peking. Maar dat culturele erfgoed dreigt langzaam het loodje te moeten leggen.”

In de hutong is het leven op de een of andere manier immaterieel, ervoer hij. “Ik heb het zelf ervaren. De huizen zijn overvol, vaak zonder keuken en met toiletten buiten. Hoewel de muur een van de fundamentele elementen is in de grammatica van de Chinese stad, wordt de scheidslijn tussen publieke en private ruimte vaak overschreden en wordt het steegje een verlengstuk van de huiselijke dimensie. Het is gemakkelijk om mensen in pyjama's te ontmoeten of mensen te zien die hun haar op straat staan te wassen. Op de stoep wordt geluncht en een praatje gemaakt. Als het etenstijd is komt de straat vol tafels en stoelen te staan en daarna blijven de ouderen hangen tussen een paar geparkeerde wagens of gaan ze op een vuilnisbak mahjong spelen. Zelfs commerciële zaken staan in het teken van de improvisatie: houten hutjes waar je een fiets kunt huren of laten repareren, schoenmakers, kappers, tandartsen, verkopers van pannenkoeken en dumplings. En overal zie je sofa’s, fauteuils, krukjes, mobiele keukens en kampeerkachels.”

Het ‘chai-teken’

Op straat gebeurt van alles. “Alles krijgt continu een tijdelijke betekenis, het laat een stad in voortdurende evolutie zien.” Slechts een klein percentage van die traditionele buurten is intact gebleven. Op veel muren zie je in rode letters het ‘chai-teken’, het symbool van vernietiging. Het betreffende huis of huizenblok zal worden gesloopt. Ervoor in de plaats komen hogere en dichter op elkaar staande complexen, de bewoners moeten verhuizen naar de periferie van de stad. Maar die herbouw komt soms niet tot een goed eind en wat je dan ziet is een situatie van verwoesting. Puin, open daken, verwoeste muren, verlaten fietsen, wilde vegetatie, opgebroken paden, gewiste identiteiten ……. Maar nog steeds hangt de was te drogen tussen de ene ruïne en de andere. De aardbevingsslachtoffers zonder aardbeving blijven wonen in de buurt waar hun woning eens stond.”

Transparant

Als gevolg van deze ervaring zijn z’n ideeën die hij in zijn kunst uit wil werken vaak kortstondig, vluchtig, en in zeker opzicht onzeker. Tijd en duur werden terugkerende thema’s. Hij kiest vaak voor materialen die voor transparantie zorgen of die vervluchtigen. “Veel werken worden getransformeerd, evolueren, lijken te bewegen, zoals in het geval van ‘Apnea’ tijdens de tentoonstelling ‘Flusso Fluido’.”

David Lascaris: “De gefotografeerde realiteit onthult dat de vergankelijkheid ervan etherisch en transparant wordt. Afhankelijk van de beweging van de toeschouwer worden de vormen min of meer gedefinieerd, komen ze tevoorschijn uit de onduidelijke eenheid en keren ze er vervolgens naar terug zodra het gezichtspunt verandert. Het licht, dat door het werk gaat, projecteert een gekleurde lichtgevende nimbus (‘halo’) op de muur zodat het vloeibare beeld de grenzen overschrijdt die a priori zijn opgelegd. Ook hier is ruimtelijkheid belangrijk: de tweedimensionaliteit van het fotografische beeld wordt een driedimensionale ruimte, niet op een illusionistische manier door trompe l'oeil effect of doorbraken in het perspectief, maar door de opeenstapeling van elementen die altijd hetzelfde zijn.”

Onderdompeling van het oog

Het beeld is echter niet gekoppeld aan de driedimensionale dimensie. “Het oog wordt ondergedompeld in iets wat vervormd is. Het gaat naar een heterotope (tegenstrijdige) ruimte met oneindige mogelijkheden en eindeloze overlappingen. Het beeld, dat door fotografie in een onveranderlijk moment zou moeten worden vastgelegd, is in plaats daarvan gedematerialiseerd, ontbonden: het is onderhevig aan voortdurende manipulatie door de invoeging van het temporele element, een beweging die eraan lijkt te behoren, maar dat de kijker wordt ingevuld. De ruimte onthult de aard van relaties, van ruimte tussen dingen, wat beweging en tijd met zich meebrengt. Het oppervlak van het acetaat wordt zo een membraan dat deze en die andere dimensie scheidt, in een continue overlapping van virtuele maar ook echte plaatsen.”

Sleutelwerk

Heeft David een sleutelwerk, een belangrijk, richtinggevend werk? Hij heeft er twee. De eerste is ‘Io Giuro (Ik leg een eed af’). ‘Io Giuro’ is een project dat hij in 2016 samen met de kunstenaar Andrea Fazio ontwikkelde. Ze kwamen ermee in de finale van een competitie die was uitgeschreven voor een voorstel voor een site-specifieke installatie voor het Paleis van Justitie in Florence. “Van het installatieproject hebben we een sculptuur gemaakt in een gereduceerde versie van 100x250x180cm, nu eigendom van de gemeente Florence.”

Op een oppervlakte van 5x5 meter zijn zes wanden parallel aan elkaar geplaatst op een afstand van 1 meter: een lichtmuur, vier transparante wanden en een betonnen muur. Het thema is Gerechtigheid: op de glaselementen zijn de woorden van de eden die de personen die in de wereld van het recht  opereren moeten uitspreken met een laserstraal gegraveerd.

De lichtmuur projecteert de schaduw van deze woorden op de toeschouwers en op de betonnen muur als om ze ‘eeuwig’ te maken, door een abstract en immaterieel concept, krachtig maar tegelijkertijd breekbaar en vluchtig (ze zijn in de lucht), te bevestigen op de stevigheid van de steen.

De site-specifieke installatie is ontworpen als een toegangspoort tot het Paleis van Justitie in Florence.

Leonardo Ricci

De reflecties van de woorden, het licht en de kleuren stralen af op niet alleen de rechter en de man die beoordeeld wordt, maar ook de gewone man die elke dag door deze passage loopt. De schaduw van de langslopers wordt weer geworpen op de eden. Op deze manier worden ze onderdeel van de installatie, wat ook de bedoeling is. “Justitie is iets van ons allen, en niet alleen van degenen die de woorden ‘Io Giuro’, ‘ik leg een eed af’ uitspreken.”

Lascaris: “Belangrijk voor de ontwikkeling van het project was de relatie met de kontekst van het Palazzo zoals de architect Leonardo Ricci dat opvatte. Hij bekeek gerechtigheid als iets dat gemaakt door mensen voor mensen en als een educatief iets. De mens kan dit openbare gebouw binnentreden en onderdeel worden van die ‘heilige ruimte’ waarin een aspect van de 'menselijke tragedie' plaatsvindt.”

De doorgang is zowel een fysiek als een mentaal pad. “Op mentaal niveau fungeert het lopen langs de lichtmuur als een ‘inwijdingspad’ van het bewustzijn, het moment dat men zich bewust wordt van de betekenis van de eed.”

Het licht in het materiaal

Het licht van het materiaal staat centraal in de constructie van ruimte en compositie. “Dat is niet om de architectonische vormen op een sculpturale manier te verbeteren, maar om te bouwen met  immateriële materie, geïnspireerd door James Turrell, maar ook door John Cage en Mies Van Der Rohe die zijn Paviljoen in Barcelona met materie-lucht gebouwd heeft.” Deze lichte ruimte omvat niet alleen het in de installatie omsloten gebied, maar ook de ruimte er rond omheen, waardoor de verticale en horizontale oppervlakken van het gebouw integraal deel uitmaken van het werk.

Het tweede sleutelwerk is de installatie ‘Fluido di Genere’. We hadden het er al over. De rode en blauwe druppels die uit een omgekeerde piramide naar beneden vallen in een bassin. “Mensen hebben de neiging om in hokjes te denken in plaats vanuit een realiteit die vloeiend is. Dat geldt ook voor seksualiteit en geslacht. Dat zijn zaken waarop de mens niet kan ingrijpen, de mens kan alleen over de onvoorspelbaarheid ervan denken. De piramide functioneert ook als een zandloper, je kunt aftellen totdat deze volledig leeg is, dan is de kwestie van gender / geslacht niet meer relevant.”

Van architect naar kunstenaar

David Lascaris, van opleiding architect, verwierf tijdens zijn studie theoretische en praktische ontwerpvaardigheden op het gebied van kunst en architectuur. Door verschillende werkervaringen verdiepte hij zich vervolgens in verschillende artistieke realiteiten, onder andere ook in China. Daar had hij zijn eerste groepstentoonstelling in het Hutopolis Paviljoen van de Beijing Design Week. Twee jaar, van 2015 tot 2017, werkte hij in de Milanese studio van de kunstenares Chiara Dynys. “Het was zeer nuttig om te beseffen dat ik een andere manier had om mezelf uit te drukken, en om mezelf te bevrijden van de beperkingen van de architectuur.” In 2017 vertrok hij naar Nederland, Amsterdam, van waaruit hij tentoonstellingen in Italië en Nederland organiseerde. De Iperuranio-tentoonstelling in de Fondamenta Gallery in Rome (maart 2018), waarin de ‘Fluido di genere’ installatie centraal stond, was zijn eerste persoonlijke tentoonstelling.

Ondertussen is hij bezig met nieuw werk, waaronder een onderwaterfotografie project met de titel ‘Lingam’ en het project ‘Invisibilia’ met spiegels en bewegende beelden.

Filosofie

Tot slot: wat is zijn filosofie? “Kunst is voor mij een manier om een stem te geven aan wat ik van binnen heb. Het kan niet gemakkelijk in woorden worden uitgedrukt. In een materialistische samenleving, waar de realiteit alleen als tastbaar en meetbaar wordt gedefinieerd, lijkt er geen plaats te zijn voor een of andere vorm van spiritualiteit, wat voor mij erg belangrijk is. Dood, leven, vergankelijkheid, het kortstondige, maar ook het eeuwige en het goddelijke. Dat zijn de componenten van mijn werk en van mijn projecten.”

“Wanneer ik een idee vorm geef, heeft het een fascinerende charme op mij, maar het trekt me ook in een soort spinnenweb, omdat het vaak een enge component heeft. Voor mij is artistieke actie een manier om vorm te geven aan iets niet-communiceerbaars dat ik vanbinnen heb, dat "misterium tremendum et fascinans" dat Rudolf Otto definieerde als de numineuze (spirituele) ervaring. Als ik naar binnen kijk, kijk ik eigenlijk naar een grenzeloze dimensie, iets anders, waarin ik ben opgezogen. Ik kom daar terecht en waar moet ik dan heen? Wat gebeurt er als ik daar ben? Ik riep iets subliems en schilderachtigs op, waaraan ik een hedendaagse draai geef met heterogene materialen en technieken, zoals spiegels, licht, glas, video, enz.”

“Een van mijn werken getiteld ‘Medusa’, die in Rome te zien zal zijn op Galleria Triphé van 18 april 2019 tot 18 juni 2019, bestaat uit een reeks zwarte driehoekige sculpturen, waarin de toeschouwer door middel van een spiegelende scherm naar binnen moet kijken. Dan ziet hij zijn gezicht weerspiegeld in een spiegel die in de sculptuur verborgen is. De reflectie zorgt voor de illusie van een monster dat ons aankijkt, maar de ogen van het monster zijn je eigen ogen, dus jij bent het monster. Iets fascinerends kan bedreigend, dodelijk en verontrustend worden en vice versa.”

“De vorm van het object is de stilering van een gezicht en de toeschouwer is verplicht om contact te maken, om zich erin onder te dompelen om de ervaring te ondergaan. Hij kust zichzelf en hij kust de ander door zichzelf, metaforisch gesproken.”  

Afbeeldingen

1) portret David Lascaris, 2 – 4) Flusso Fluido 2019 Amsterdam Breedart Studios 2019 - plexiglass mirror - photo credits Luca Rezzolla, 5 - 6)  ùπερουράνιος - David Lascaris - Fondamenta Gallery - photo credits David Lascaris, 7) Fluido di Genere - 2018 - 120x180x5cm - pyramid 60x40x40cm - plexiglass aluminium water color - photo credits David Lascaris, 8 - 10) I0 GIURO David Lascaris-Andrea Fazio 2016 cm100x250x180 stainless steel plexiglass wood concrete led light and shadow projection - detail - photo credits David Lascaris, 11) LINGAM 2018 photography glass shell cm70x40x10 - detail - photo credits David Lascaris, 12 - 13) MEDUSA 2019 - plexiglass mirror - photo credits David Lascaris, 14) SPECTRUM - 2019 - plexiglass mirror light - photo credits David Lascaris 

https://www.saatchiart.com/davidlascaris
https://www.facebook.com/pages/category/Artist/David-Lascaris-698856353642071/
https://museumtijdschrift.nl/tentoonstellingen/roland-berning-en-david-lascaris-flussofluido/
https://breedartstudios.net/flussofluido/

http://bit.ly/2KfPN1h 

 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1