De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 66 - Joop de Hondt
In de tentoonstelling ‘Opposites Attract’ in de WM gallery toont Joop de Hondt zijn werk naast dat van Johanna Blankenstein. Tegenover de dramatische beelden van Blankenstein laat Joop authentieke momentopnamen zien, grafisch, minimalistisch maar wel herkenbaar en authentiek.
Joop de Hondt loopt met een grote glimlach rond als ik hem in de galerie opzoek. Drie tegeltjes uit de etalage heeft hij zojuist verkocht. Een andere bezoeker vertelde hem dat de koper Youp van ’t Hek was, een bekende cabaretier.
Lopers op het strand
Op de tegeltjes waren afbeeldingen te zien van lopers die het op het strand het zonlicht tegemoet renden. Strak en vol souplesse tegelijk met een scherpe zwarte schaduw. Joop de Hondt: “Ik had geluk dat ik me die dag op het Scheveningse strand bevond. Het was begin april twee jaar geleden, de eerste zonnige dagen. Het leek wel of heel Den Haag uit de winterslaap gekomen was. Dit jaar heb ik de foto’s voor het eerste afgedrukt. Van enkele heb ik een serie tegeltjes laten maken.”
De foto’s hangen ook binnen, op iets groter formaat. Daarnaast zijn andere foto’s die eerder op minimalistische schilderwerken lijken dan op foto’s. “De fotografie kan iets wat de schilderkunst niet kan: het moment pakken. Dat moment komt nooit meer terug. Dat heeft iets magisch. De schilder daarentegen werkt vanuit zijn geheugen.”
Abstract expressionisme
Joop de Hondt (Vlissingen, 1958) groeide op met het abstract expressionisme. “Ik ging naar ‘La Grande Parade’ in het Stedelijk Museum, en toen er een Pollock-expositie was in Düsseldorf, ben ik daar naar toen gegaan.” Een tijdje geleden ontdekte hij de Belgische schilder Hans Laagland. “Hij schildert portretten en stillevens. Hij werd gegrepen door de techniek van Rubens. Ik heb hem opgezocht in zijn atelier. Hij heeft het over kijken en dat beeld zichzelf bepaalt. Dat moet je als maker niet in de weg gaan lopen.”
Met Laagland sprak hij over het wit in een foto en op een schilderij. “In een foto gaat het om het ontbreken van iets. Wit op een schilderij is iets anders, dat heeft zijn eigen textuur. De fotograaf werkt met een oog waardoor de derde dimensie vervalt, terwijl je schildert met je beide ogen. Dan zie je toch anders. Het fototoestel, 100 jaar oud inmiddels, levert een plat beeld, maar de fotograaf vecht tegen die platheid. Hij / zij probeert allerlei dingen uit zodat het beeld kan gaan leven.”
Punkblad
Van zijn 16e tot zijn 20e hield hij zich intensief bezig met fotografie. Dat was nog in Vlissingen. Hij had een Doka, was lid van een fotoclub. “Ik combineerde licht en vorm. Ik was geïntrigeerd door het spelen met licht. Ik deed toen al aparte dingen, het was heel rauw. Ik heb het bewaard, het is me heel dierbaar. De foto’s verwezen, net als nu, niet naar iets buiten de foto.”
Sommige foto’s verschenen ook in een blad. “Het blad heette ‘De Pedaalemmer’, het was een punkblad. Laatst kwam ik een vriend van toen tegen. Die zei: ‘Die foto in de derde aflevering van de Pedaalemmer was de beste foto uit die tijd.’ Ik dacht altijd dat niemand er iets in gezien had, in die die foto’s van toen. Die opmerking deed me zo’n deugd dat ik weer ben gaan fotograferen. Dat is nu vier jaar geleden.”
In de tussentijd was hij filosofie gaan studeren in Amsterdam, waar hij zijn kandidaats haalde en daarna kwam hij terecht in de IT, onder andere IBM en nu KPN (Houten).
Vormen
We lopen langs de foto’s. Een glas met allerlei stipjes en een zwarte achtergrond. “Ik zag het liggen op het Gelderlandplein, een plastic bekertje in de wind. Ik zag er meteen iets in en legde het vast. Ik blijf altijd dichtbij huis met mijn foto’s. Ik heb het contrast verhoogd en met kleur gespeeld. Dat helpt om er diepte in te brengen.”
Een blauwe schuin uitgerekte vorm. “Het was mooi weer, ik keek omlaag en zag tussen mijn benen de weerkaatsing van de zon op het tapijt. ‘Mooie vorm’ dacht ik. ‘Ik moet een foto hiervan maken.’ Het zijn echt momenten. Vooral was dat het geval bij de zee. Ik ga dan niks bijlichten.”
Een regelmatig patroon met gaten. “Ik wachtte op de tram. Het was heel warm. In de tramhokjes heb je zitbankjes met gaten. De zon scheen door de gaten op de betonnen vloer. Op de vloer zag je de gatentextuur. Ik heb het contrast verhoogd en kleur gegeven. Het gaat ook hier om de vorm. Het is puur visuele informatie.”
Een rode vorm. “Een van de muren van mijn vorig huis. Ik zag een mooie schaduw op het behang. Sommige mensen zien er een fantasieboom in.”
Zuilenrij
Een zuilenrij. “Het was een plastic verpakking voor kostbare dingen. Het lag bij de koffieautomaat op de grond. Het zijn een soort pilaren. Ieder blokje heeft weer zijn eigen vorm.“
De zee. “De zee bij Vlissingen gezien vanaf de Boulevard. Hoewel je het niet meteen zou zeggen, is de foto overdag gemaakt. Ik heb ‘m ietsje opgeschoond en hier en daar kleur gegeven voor de diepte.”
Kabbelend water. “Het Veerse Meer. Ondiep water, je ziet de glooiingen van de bodem. De zon speelt ermee, rood/geel. ‘Dit is ‘m’, dacht ik, toen ik het maakte.”
Een vogel met een lange nek. “Op weg naar huis kwam ik langs een bouwplaats. Er lag verf op de vloer. Ik vond het apart. Het was geel, dat heb ik rood gemaakt. Behalve rood/oranje ziet je kobalt blauw. Het is los gekomen van de achtergrond. De afstand tot het abstract expressionisme is niet zo groot.”
Videofilm
En ten slot een videofilm met golvend water. “Gemaakt op de pier van Scheveningen. Het was mijn eerste poging te filmen. Ik was geboeid door de regelmaat van de golven. De golven komen van rechts en het terugkomend water gaat van boven naar beneden. Twee bewegingen, wit en donker, wisselen elkaar af. Het is in zwart/wit. Ik heb het contrast verhoogd en het beeld ietsje vertraagd. Het duurt circa drie minuten, zit in een loop."
Schoonheid
‘Schoonheid’ dat is zijn thema, zegt hij. “Schoonheid verhoogt de kwaliteit van het leven.”
Tot slot, zijn gedachten over fotografie. “Als fotograaf maak je gebruik van het moment. Dat is bijzonder, dat kan een schilder niet. Ik probeer zo optimaal mogelijk de rijkdom aan het visuele eruit te halen en weer te geven.”
Foto 12 is van Pete Purnell
http://gallerywm.com/WP/johanna-blankenstein-johan-willem-de-hondt-06-09-05-10-2019/
