De wereld van de Haagse kunstenaar, 115 - Robbert Pauwels
De wereld van de Haagse kunstenaar, 115 - Robbert Pauwels
Een paar weken geleden bezocht ik de solotentoonstelling van Robbert Pauwels in Billytown Den Haag met de titel ‘From Billy to the Hills’. Op muurschilderingen van groot, monumentaal formaat trekt in een cirkel een landschap van druppels, letters, hekken en huiverende figuren aan ons voorbij terwijl we van de stad, door de duinen, naar het stadje van de jeugd van de maker reizen.
De Hills blijkt het duingebied van Den Haag en een stuk noordwaarts richting Katwijk te zijn. Een aantal muurschilderingen stond eerst al op papier en is vervolgens uitvergroot, andere zijn rechtstreeks als een fresco op de muur geschilderd, hoor ik als ik enige tijd later bij hem op bezoek ben.
Brede kwast
Robbert Pauwels maakte gebruik van een rolsteiger en een ladder en hij ontwierp zijn eigen brede kwast. Dat resulteerde in luchtig en soms zelfs 3D achtig beeld. Tussen de kleur zie je de witruimtes en golvende stapelingen. De sculpturale elementen zijn op diverse plekken aanwezig, met name handen met daartussen gestapelde druppels en druppels op een tong.
Robbert Pauwels: “Leuk om het te laten balanceren. Ik heb me laten inspireren door Brancusi, die heeft ooit een oneindigheidspilaar gemaakt.“ De jongen op de schildering heeft zijn handen voor zijn ogen, hij huilt. Het is een herinnering van de kunstenaar aan een campingliefde. Die liep mis en hij brak in huilen uit.
Herinneringen en dagdromen
In Pauwels’ werk gaat het vaak over herinneringen, dagdromen, piekeren en eindeloos associëren. Dat gaat zelfs zo ver dat hij soms niet in het ‘hier-en-nu’ aanwezig is. “Het zijn fragmenten en sentimenten. Iets doet me denken aan iets anders. Het is een soort zelfreflectie, romantisch ook. Door een beeld – bijvoorbeeld de gedachte aan de kleur van mijn oude fiets – ben ik weer terug in mijn kindertijd. Maar ik bevraag het ook. Je had de strip Rooie oortjes in de Aktueel. Ik bekeek het stiekem. De vrouwen daarin waren verleidelijk, mooi, blond en gewillig. Hoe zit dat? vraag ik me dan af. Ik ben er mee opgegroeid. Het geldt ook voor films en literatuur.”
Een mooi voorbeeld van dat laatste is de film Cruel Intentions. De serie is een van de verfilmingen van de 18e-eeuwse Franse roman Les Liaisons dangereuses van Pierre Choderlos de Laclos. “De hoofdpersonen bewegen zich in een poppy-achtige cultuur met hele mooie poppy jasjes. Uit die generatie kom ik. Begin jaren ’90.”
Sierlijk hekwerk
In het begin van de tentoonstelling zie je een jongeman sierlijk op het groene mos door de natuur dansen. Links en rechts zijn blauwe handen die hem lijken te willen tegenhouden. Ernaast is een schildering van een sierlijk hekwerk met erboven de tekst SPIRITUAL NARCISSISM. Pauwels noteerde deze tekst na een fietstocht van Katwijk naar Billytown. Onderweg zag hij dit hekwerk. “De hekwerken zie je steeds groter en imposanter worden. Dit hek was nog niet eens het meest bijzondere. Maar het bleef wel in mijn hoofd zitten. Eenmaal in Billytown gearriveerd noteerde ik het.”
Wat hij daarmee wil zeggen? Onder andere dat hij te veel perfectionist is, en vast zit in zichzelf. “Alles heeft betekenis. Dat leidt tot diep nadenken, waardoor ik niet meer in het nu sta. Ik moet dat voorkomen, vind ik. Het is belemmering van mijn vrijheid. Maar ik ben er nooit tegen in opstand gekomen.”
Grote eekhoorn
In een andere schildering zien we spookachtig bos, met onderaan een grote eekhoorn. Het moest een Eekhoorn voorstellen, door de snelheid van tekenen werd het een katachtige. “Een herinnering aan een vakantie in een bos. Het werd een soort sprookje met die eekhoorn als mythisch wezen. Ik gebruikte caseïne verf, een melkachtige verf.” De cirkel is rond met een jonge dame in bed onder een roze deken. Ze balanceert iets met haar voeten. Het was de eerste schildering van deze expositie. “Je ziet nog de verfdruipers.”
Robbert Pauwels begon als beeldhouwer en hij beschouwt zichzelf nog steeds als zodanig. Maar in loop der tijd is zijn werk uitgebreid met tekeningen, muurschilderingen en installaties.
Sleutelwerk
Heeft hij een sleutelwerk? Dat heeft hij. Een kikkers- echtpaar van piepschuim, 2,20 meter groot van blauw kaarsvet. Gemaakt in 2017. “Naar een kikkerbeeldje van mijn oma. Het werd figuratief. Ik wilde dit beeld als eindresultaat. Ik had een hele tijd niet figuratief gewerkt, maar deze keer stond ik het mezelf toe. Het was in één keer goed.”
Pauwels studeerde in 2008 af van de AKI. Hij vertrok daarna naar Den Haag waar hij van 2008- 2010 het postgraduate programma van de Vrije Academie volgde. In 2015 volgde hij een keramiek residency bij het EKWC, het Europees Keramisch Werk Centrum in Oisterwijk. Dat vond hij fantastisch.
Wat is zijn ervaring van het kunstleven?
“Om te beginnen: het is geweldig hier in Billytown te mogen werken. Je zit vaak in je eentje in het atelier. Ik werk daarnaast ook als docent beeldende vorming en handvaardigheid op een middelbare school in Wassenaar. Het is intensief en hard werken.”
Heeft Robbert tot slot nog een filosofie?
“Ik lees veel over en van René Girard. Hij schrijft over authenticiteit en imitatie. Zijn basisbegrip is mimesis, nabootsing in het menselijk gedrag. Hij heeft zijn theorie toegepast op het ontstaan van de menselijke cultuur. Hij stelt dat de toename van de hersenmassa bij de mensachtigen betekende dat ze steeds beter werden in nabootsing. Maar dit heeft niet alleen gunstige gevolgen.”
Afbeeldingen
1) FromBillytotheHills 02, 2) ) FromBillytotheHills 03, 3) FromBillytotheHills 07, 4) FromBillytotheHills 08, 5) FromBillytotheHills 09, 6) atelier mural rechts, 7) Cruel Intentions, 8) From Billy to the Hills detail, 9) From Billy To the Hills Huilen, 10) from Billy to the Hills, 11) Kikkers, 12) portret Robbert Pauwels, 13) Rooie Oortjes
https://www.robbertpauwels.com/
https://www.instagram.com/robbert_pauwels/?hl=nl
http://www.billytown.org/Robbert-Pauwels
