De wereld van de Haagse kunstenaar, 75 - Esther Langendam

Esther Langendam maakte een prachtige fotoserie van de bouw van Amadeus, het gebouw op de hoek van het Spui en de Kalvermarkt in Den Haag. Sommige foto’s hebben wel wat weg van de foto’s van Lewis Hine die in de jaren ’30 bouwvakkers vastlegde die aan een nieuwe wolkenkrabber in New York al balancerend op een stalen plaat hoog in de lucht aan het werk waren.

In andere foto’s zie je de bouwvakkers en de voortschrijdende bouw gecombineerd met de wolkenluchten van Jacob van Ruisdael, en in weer andere foto's springen lijnen, rasters en anderen patronen het eerst in het oog. Met Amadeus begon haar liefde voor fotografie in de bouw, zegt Esther Langendam als ik haar spreek in haar woning in Kortenbos.

Zelf beginnen

De foto’s zijn vanuit het stadhuis gemaakt. Esther: “Ik heb 12 jaar in het stadhuis gewerkt, ik ben fractie-assistente voor de PvdA geweest. Ik zat daar warm en droog en keek uit op een gebouw in wording: Amadeus. Het verbaasde me hoe dat gebouw in rap tempo werd neergezet. Ik zag een mierenhoop van bouwvakkers en tegelijkertijd prachtige grafische patronen. En daarboven de wisselende luchten: regen, donkere wolkenpartijen en dan weer een mooie strakblauwe hemel.” Helaas ging het aantal zetels van de PvdA na de verkiezingen van 2014 zo naar beneden dat er flink gesneden moest worden in de ondersteuning. Onder andere de post van Esther. Maar ze zat niet bij de pakken neer, ze begon voor zichzelf.

Esther heeft van jongs af aan altijd al gefotografeerd. Op haar tiende kocht ze een plastic cameraatje bij de HEMA. “Op een zonnige dag, op vakantie met mijn ouders in Oostenrijk, is het cameraatje gesmolten op de hoedenplank van de auto. Maar het rolletje is gelukkig goed gebleven.”

De stijl van het Interbellum

Esther is met haar portofolio naar de Fotovakschool in Rotterdam gegaan en mocht haar propedeuse overslaan en werd aangenomen. De rest aan de opleiding heeft zij maar laten schieten en is toen diverse fotocursussen gaan volgen. Daar hoorde ook bij het ontwikkelen en afdrukken van films in de doka. “Dan snap je onder andere hoe het licht in de fotografie werkt.” 

Het sociale stond altijd voorop, niet alleen bij de PvdA. “Mensen om je heen, dat zit in mijn bloed. Ik vind het spannend om mensen op de foto te zetten. Het is fijn als je ze op hun gemak kunt krijgen. Dan pak je vervolgens je moment: je klikt.”

Ze is nu bezig met een project over mensen die zich kleden in de stijl van het Interbellum. Eén foto uit die serie hangt alvast in de huiskamer aan de muur. Een jonge vrouw in een mooie jaren dertig jurk in een keuken. "Ik heb gelukkig modellen kunnen vinden voor deze serie, maar nieuwe modellen zijn nog welkom. Het moet helemaal kloppen, de kleding en ook de ruimte waar de persoon zich bevindt."

In september 2018 wil Esther exposeren, dan moet de serie klaar zijn. Dat betekent dat zij nu al bezig is om daarvoor een geschikte expositie ruimte te vinden.

Een ander fotoproject dat ze ook onderhanden heeft gaat over vluchtelingen. Esther heeft vier Syrische vluchtelingen onder haar vleugels. “Ik help ze de stad te leren kennen, leg ze uit hoe de democratie hier werkt, ik help ze met de Nederlandse taal en koppel ze aan andere mensen. Het gaat vrij goed met de vluchtelingen. Ze hebben in Syrië allemaal gestudeerd, eentje was bijna afgestudeerd als advocaat. Helaas kan hij zijn studie niet meer afmaken en werkt inmiddels bij een drukkerij.” Ook van die serie foto's komt een expositie.

Puch festival

Esther organiseert graag. Zo heeft ze twee Puch-festivals georganiseerd en het festival ‘Echoes of Woodstock’, allemaal in het Paard van Troje. "Uiteraard met hulp van anderen. Ik was zelf een Puch-meisje, eerst achterop bij de jongens en later heb ik zelf een Puch gekocht. De Haagse jongens met een Puch droegen een parka jas en zaten met gebogen benen op de trappers en werden daarom ‘Kikkers’ genoemd. De Plu was hun rivaal en geregeld ging men elkaar op straat te lijf."

Van Esthers hand is een mooi boek verschenen over de Puch bij uitgeverij De Nieuwe Haagsche: ‘Puchfeest’, met als ondertitel ‘Mijn wijf heeft een Puch gekocht’. Ze laat het zien. Jan de Leef, haar partner, zou het vormgeven, maar hij overleed onverwacht, relatief jong. "Precies op zijn 56e verjaardag. "

"Tja, daar zit je dan. Je hele leven staat op zijn kop. Robert-Jan Rueb zei: ‘Ga ermee door, het is zo'n leuk project.’ Dat heb ik gedaan. Ernie Arkenbout heeft de vormgeving voor zijn rekening genomen.”
Ik zie een foto voorbij komen van Loet Muis, de aanvoerder van de Plu. In de sixties was een legendarische strijd gaande tussen de Kikkers en de Plu. De strijd is inmiddels bijgelegd in Café Westend in een protocol ‘De Vrede van Den Haag’. Ook werkte Esther mee aan het tv-programma ‘Made in the sixties’, waar de Puchrijders uit die tijd aan het woord kwamen.   

Voor haar boek Puchfeest heeft Esther ook het meisje (Wilma Hagen) van het beroemde Puch affiche opgespoord –  met de tattoo op haar bovenarm – en de fotograaf Hes van Schoonhoven, die ooit die beroemde foto heeft gemaakt en bedacht. Op dit moment heeft ze contact met een ander model van de Puch reclame. “Puch blijft mijn hele leven doorsijpelen.” Haar eigen Puch heeft ooit als object  ('Mannen dromen') gestaan in de etalage van de galerie van Marcello & Els.

Teun Hocks

Haar boekenkast staat vol met fotoboeken. “Paul Huf vind ik geweldig. Frans Lanting: schitterend.” Teun Hocks is haar grote voorbeeld. “Hij bouwt zijn eigen decor. Er zit zó veel humor in. Hij is schilder én fotograaf.” Zijn handtekening met enige tekst staat voor in het boek. “Hij is geniaal.  Teun Hocks wil met zijn werk een verhaaltje vertellen met een flinke dosis humor. Daar houd ik van. En ik probeer dat ook met mijn nieuwe serie Interbellum foto's. Iedereen mag zijn eigen verhaal eruit halen. Ik ben een gelukkig mens, als mensen  er een ander verhaal in zien dan ik. En is het mooi als je andere mensen kunt inspireren met je werk.”

Toen ze Jan de Leef leerde kennen en Jan erachter kwam dat ze foto’s maakte, was zijn reactie: “Dat wijf kan goed fotograferen." Esther: "Daar was hij erg mee ingenomen. Dat was nog voor hij met zijn broer Frans fulltime aan de zeefdrukkunst begon. Jan en ik gingen regelmatig op museumbezoek en fotograferen."

Bij Picture This Den Haag is Esther vrijwilligster. https://www.pf.nl/picturethis-den-haag/, vier bijeenkomsten per jaar in het Fotomuseum. Bij iedere bijeenkomst komt het werk van diverse (bekende) fotografen aan de orde en de gast fotograaf zelf komt ook aan het woord om over de wording van zijn/haar werk te vertellen. "Het is een interessant programma voor iedereen die met fotografie en aanverwante zaken te maken heeft. Ook in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam kom ik graag en in Pulchri kom ik af en toe een wijntje drinken.” 

De nieuwe kleren van de keizer

Tot slot, wil ze de lezers nog iets meegeven? Dat wil ze. “Jan heeft mij geleerd: vind niet  klakkeloos alles mooi in de kunst. Houd het sprookje van ‘De nieuwe kleren van de keizer’ in gedachten als je naar kunst gaat kijken. Soms hollen mensen achter elkaar aan omdat iemand roept dat het geweldig is. Blijf kritisch. Maar afgezien daarvan: je mag er ook blij van worden. Dat is de kracht van kunst. Het is de jus van het leven.”

Afbeeldingen: 1) en 2) Amadeus, 3) Noortje, 4) Tom, 5) Birthe, 6) Haags Historisch Museum, 7) Steigerbouw, 8) Selfie met de Koning, Raadszaal Den Haag 

https://estherlangendam.com/                                                       https://bit.ly/2vBw83M 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0