De wereld van de Haagse kunstenaar, 79 - Loek Raemakers

Loek Raemakers maakt zijn foto’s in de vorm van een project. Zijn laatste en afgeronde project heet ‘Dingen, ondingen en knipogen’. Er is, zoals bij meer projecten, een boek van verschenen. Het gaat in dat boek in op de essentie van de dingen, vooral dingen in het straatbeeld waarvoor je in eerste instantie geen aandacht hebt. Hij werd geïnspireerd door de Franse schrijver Francis Ponge die in 1942 het boek ‘Le parti pris des choses’ schreef.

Ik spreek Loek in het café van het Fotomuseum Den Haag, Gember. Het Fotomuseum is een vertrouwde plek voor hem, hij brengt er onder andere zijn fotoboeken aan de man/vrouw. Loek Raemakers komt oorspronkelijk uit Limburg. Op zijn tweeëntwintigste kwam hij naar Den Haag om er de Fotoschool te gaan volgen.

Docent

“Ik wilde een vak leren. Mijn vader was 40 jaar onderwijzer op een dorpsschool. Hij had al die tijd dezelfde klas. Dat wilde ik niet. Ik wilde niet in het onderwijs, ik wilde filmer worden. Maar dat kon ik niet betalen. En, mijn vader wilde het niet betalen.”
Raemakers ging daarom in Duitsland werken; als Hilfsarbeiter werkte hij aan de riolering. Daarna had hij voldoende geld voor een driejarige opleiding. Hij informeerde bij de Filmacademie, maar die bleek toen, net dat jaar, de studieduur van drie jaar in vijf te hebben veranderd. “Ik besloot in 1967 te kiezen voor de Fotoschool in Den Haag. Die opleiding (met de volledige naam M.T.S. School voor fotografie en fototechniek) gaf ook filmlessen.” Evenwel, wat bleek, in het tweede jaar was er te weinig belangstelling onder de studenten om die lessen door te laten gaan. Raemakers maakte toch zijn foto-opleiding netjes af.

Ondertussen was er voor de Fotoschool zo veel belangstelling dat er meerdere eerste klassen waren. Er waren docenten nodig; was Loek niet geïnteresseerd? Loek: “Alhoewel ik het onderwijs niet in wilde, deed ik het toch. Ik ben drie schooljaren docent op de Fotoschool geweest. Daarna ging ik Onderwijskunde studeren aan de Universiteit in Leiden. Later heb ik nog aan een boek meegewerkt waarin ik vier fotografieopleidingen in Nederland beschreef. Zo combineerde ik beide opleidingen.” Eenmaal afgestudeerd werkte hij jarenlang als docent aan de Lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam. Aan die opleiding werkte hij vaak met de combinatie van tekst en beeld. Hij maakte ook klank-diaseries, onder andere voor het NIAM, het Nederlands Instituut voor Audiovisuele Media. “De klank-diaseries voor het basisonderwijs waren destijds vrij suffig. Ik maakte samen met Mieke Schlaman een serie over een Surinaams jongetje, Imro. De dia’s lieten het leven van Imro zien gedurende één dag. Ik schreef de tekst, en een Surinaamse acteur sprak de tekst in. Het werd een succes. 300 scholen kochten de serie.”

Emotie

Al die tijd fotografeerde hij, inmiddels meer dan een halve eeuw. Als tiener begon hij met het toestel van zijn vader. “Ik was een liefhebber in de echte zin van het woord. Fotografie was liefde. Goede foto’s waren foto’s waar ik een emotionele band mee had. Belangrijk van en op een foto is emotie.” Hij laat op een BlackBerry een app zien: een foto van een den, uit de beginperiode. Ervoor verschijnt een tekst. “Die boom drukt het grijze, trieste, melancholieke uit. Dat sprak mij toen aan.” Eind jaren ’90 leerde hij zichzelf programmeren (in Java) voor de BlackBerry. Hij maakte spelletjes. Ik zie er eentje van een vliegtuig, bergen, en een spook.

Op de Fotoschool leerde hij technisch perfect fotograferen. “Ik vond het soms saaie foto’s. Foto’s van een vijzel, een peper- en zoutstelletje, uien op een zinken plaat, stilleven-achtig.” Na zijn diploma wilde hij iets anders. Hij kwam uit bij actie-fotografie. “Daar kon ik mijn ei in kwijt. Ik ben jarenlang betrokken geweest bij de Haagse stadskrant De Konkreet.” Hij begon er als fotograaf maar ging al snel schrijven. “De Konkreet deed van alles, ook bijvoorbeeld de organisatie van een wijkkranten festival. Ik was daar in grote mate bij betrokken.” Eén rubriek was erg belangrijk voor hem ‘De van Bylandt Story’, de Van Bylandtstraat is een zijstraat van de Weimarstraat. Daar vond stadsvernieuwing plaats en wethouder Adri Duivesteijn had daar uitgewerkte ideeën bij. Vijf jaar lang was het verhaal te lezen, met foto’s. Onder andere een fotomontage van ‘De Vuilverbranding’. Ik zie de grote elektriciteitsfabriek en vuilverbranding met geknakte schoorsteenpijpen. “Die zooi moet weg, zeiden we. 25 jaar later was alles weg. De fotomontage heeft in vele kranten gestaan, Haagse en landelijke en is ook opgenomen in de collectie van het Europees Affichemuseum te Mons, in België.” En ook van deze sociale fotografie verscheen een boek, met voorwoord door Adri Duivesteijn.

De boom, een verademing

Gevraagd naar een sleutelwerk, zegt hij dat er eerder sprake is van sleutelperioden, en wel drie. De eerste periode is die van vóór de Fotoschool, de tweede die van de periode erna tot de jaren ’90. De foto’s in die tijd zijn in zwart / wit en analoog. Als in de jaren ’90 de digitale fotografie opkomt, gaat Loek digitaal, en in kleur fotograferen. Dan begint de derde periode. “Ik wil mezelf blijven ontwikkelen. Mijn debuut op dat vlak was ‘De boom, een verademing’. Foto’s gemaakt in het Haagse wijkpark ‘De Verademing’, de plaats waar eens de Vuilverbranding stond. Hij noemt het ironisch dat ook deze sleutelfoto weer een boom is. “Een levend wezen, een Libanese ceder.”

Zoals gezegd werkt Loek Raemakers in projectvorm. “Dat heb ik me aangeleerd. Een project heeft een begin en een einde. Als iets af is, kan ik aan iets nieuws beginnen.” Uit het lopende project ‘geconstrueerde landschappen’ zijn hier drie foto’s opgenomen.

Een maker

Tot slot, hoe zou hij zijn filosofie omschrijven? “Als ik een mooie foto maak, geeft mij dat energie en levensvreugde. Daar doe ik het voor. Ik ben een Raemakers; mijn ene opa was kleermaker. Hij was een  maker, ik ben ook een maker. Als ’t dan ook nog mooi is, beleef ik er plezier aan.”

Voor de gehanteerde werkwijze bij projecten ‘sensitive improvisatie’ zie:  https://ifthenisnow.eu/nl/verhalen/totstandkoming-van-een-fotoproject

Afbeeldingen: 4) blackberry / emotie (periode 1), 5) fotomontage (periode 2), 6) portret ceder (periode 3), 7) foto Raemakers-Schlaman                                              zie ook: https://bit.ly/2R5Wh3F

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0