De wereld van de Haarlemse kunstenaar, 1 - Thea Verstraten

Witte, grijze en zwarte torso’s. Strakke koppen die je aan de koppen van de Paaseilanders doen denken, allemaal met een petje of een ander hoofddeksel. En houten vingers, handen en torso’s waarbij de lichaamslijnen soms worden geaccentueerd met zwart gebrande contouren.

Thea Verstraten hakt sinds 1999 in steen en sinds 2013 in hout. Al haar beelden zijn met de hand vervaardigd. Meestal hakt ze in de taille-direct methode, de vorm van de steen is uitgangspunt. De beelden zitten eigenlijk altijd al in haar hoofd. De gebruikte materialen zijn Kilkenny (Iers hardsteen), Arduin (Belgisch hardsteen) en marmer. 

Een gevoel van kracht

In de MLB Galerie in Amsterdam had ze onlangs een tentoonstelling, ‘Dialoog’, samen met Carrie Meijer. Hun werken: abstracte grafiek van de kant van Meijer en de sculpturen van Verstraten gingen inderdaad het gesprek aan. Dat kwam ook door een bijzondere inrichting van de tentoonstelling. Meijer en Verstraten hadden samen twee maal eerder geëxposeerd, in een andere kunstruimte.

Thea Verstraten is helemaal weg van steen: “Steen geeft een gevoel van kracht. Als je met beitel en hamer iets kan maken wat je in je hoofd hebt is waanzinnig. Ook het splijten van de steen is een bijzondere ervaring." Toch is ze pas relatief laat ermee begonnen. Als ze terugkijkt zegt ze: ‘Was ik er maar twintig jaar eerder mee begonnen!’.

Rob Schreefel

Van jongs af aan tekende en schilderde ze. Maar de logische stap om bijvoorbeeld naar de Rietveld Academie te gaan zette ze niet. “Ik kom uit een arbeidersgezin, mijn vader was timmerman. Er was geen geld om kunstenaar te worden. Er waren bepaalde waarden in het gezin en daar hoorde de kunst niet bij. Werk krijgen wel. En mijn gedachte was toen dat er van kunst niet te leven viel, alleen voor de echt exceptionelen was dat weggelegd.”

Dus ging ze een andere opleiding volgen: maatschappelijk werk. Maar het bloed kroop waar het niet gaan kon, ze bleef mensen portretteren en modeltekenen. Ze deed ook driedimensionaal werk. Ze deed het met grote inzet. Haar zus suggereerde het eens met steen te proberen.  Ze was bekend met het werk van Fritz Wotruba en Leo de Vries, dat vond ze fascinerend. Het leek haar wel een goed idee.

Ze nam contact op met Rob Schreefel, een bekende Amsterdamse beeldhouwer die met graniet werkte, en kon bij hem in de leer. Hij bracht haar de techniek bij. Toen ze dat onder de knie had zette ze haar opleiding voort bij Jan Verburg, de duizendpoot. Hij schilderde, boetseerde en werkte met hout.  Ze ging aan de slag.

Inukshuks

De menselijke figuur is haar thema. Aanvankelijk maakte ze geabstraheerde werken. Ze kwam al begin jaren ’80 in Noorwegen en maakte daar kennis met de inukshuks, op elkaar gestapelde stenen die als wegwijzer fungeerden. De Noren maakten er soms echte kunstwerkjes van, door ze soms zo te stapelen dat er een bijvoorbeeld een diervorm ontstond. Het sprak Thea erg aan. “Deze constructies kwamen weer naar boven drijven en werden een inspiratiebron. Ik werd losser en ging meer met het materiaal / de steen spelen. Ik kreeg andere ideeën voor de torso’s en de figuren.”

Een grote platte kiezelsteen die ze uit Noorwegen had meegenomen zette ze bovenop een stenen kop. Het idee daarvoor had ze al eens eerder uitgevoerd, in 2009.  Voor een expositie in de Haarlemse Vishal was haar gevraagd een klein werk te leveren. Ze pijnigde haar hoofd: wat zal ik inleveren? Toen kwam ze op fantastische idee om op een kop die ze gereed nog een steen te bevestigen. Zo was de kop ineens een mannetje met een hoofddeksel geworden. Er zouden nog veel koppen met hoofddeksels / petten en gestapelde sculpturen volgen. Ze waren ook op de tentoonstelling in Amsterdam te zien.

Gezamenlijk atelier

Iedere maandag werkt ze met twaalf andere beeldhouwers, ‘hakkers’, in een gezamenlijk atelier. “We maken heel verschillend werk. We vertellen ook wat we van andermans werk vinden. We zijn allemaal eerlijk naar elkaar. Het werkt inspirerend. Je komt soms nog eens op een nieuw idee en je gaat experimenteren. Het geeft energie en waardering. Het heeft mij verder gebracht.” De rest van de week werkt ze in haar eigen atelier aan huis.

Een tweede klein torsootje, van een man, een soort ‘sixpack’ werd later in diezelfde Vishal geveild. "Het was mijn eerste mannelijke torso. Het werd verkocht. Ik was nieuwsgierig of de koper een man of een vrouw was. Het bleek Hélène van Dongen te zijn, een bekend Haarlems kunstenaar. Het was voor mij een opsteker dat het door Hélène was gekocht omdat dit het eerste jaar van mijn exposerend leven was (2009).”

Hout

In 2012/’13 begon ze met hout. “Ik begon er gewoon mee. Het eerste werk was een mantorso van taxushout. Het kreeg een abstracte vorm. Het straalde een bepaalde ‘geborgenheid’ uit. Wat later kreeg ik een stuk ruig hout. Dat was op het gezamenlijke atelier. Ik hakte de randen eraf, maar als ik verder door zou hakken, zou er niet zo veel overblijven.  Maar er moest wel wat af. Zou ik het met de grote soldeerbout wegbranden? Dat liet een patroon achter dat op tekenen leek, en dat was absoluut niet mijn bedoeling. Misschien was het een idee om met een brander te werken, dat laat veel minder sporen na?”

Ze schafte een brander aan en inderdaad, met die brander, kon ze mooie zwarte lijnen zetten die contouren aangaven, zonder dat er teveel lelijke zwarte vlekken achterbleven. “Ik houd de bestaande lijnen van het hout vast en zet die op deze manier nog extra aan. Uiteindelijk voegt het iets toe aan het werk." We bladeren even door het fotoboek. We zien een houten ‘Man op een been’ dit jaar gemaakt van esdoornhout. “Eigenlijk ook een stapelstuk.”

Naar buiten treden

Tot slot, was is haar filosofie? “Ik ben gaan hakken omdat de beelden in mijn hoofd gemaakt moesten worden. Jan Verburg en Rob Schreefel hebben mij beiden gestimuleerd om te gaan exposeren. Dat was nooit mijn insteek geweest. Het exposeren geeft mij de waardering van derden en hierdoor energie. Ik wordt gelukkig van het maken van beelden/sculpturen.”

http://www.theaverstraten.nl/

http://bit.ly/2j25FnS 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0