Een gesprek met Deborah Wolf, kunstadviseur bij ABN AMRO

Met ruim 14.000 kunstwerken beschikt ABN AMRO over één van de grootste bedrijfscollecties van Nederland. De kern van de collectie bestaat uit werken van jonge, in Nederland woonachtige kunstenaars.  Dit artikel verscheen in 1998.

De kunstwerken zijn ondergebracht in de Kunststichting van de ABN AMRO, die sinds 1977 moderne kunst verzamelt. In 1998 werd een selectie van deze kunstwerken, samen met een selectie uit het historisch archief onder de titel ‘De vele gezichten van de bank’ tentoongesteld in het voormalige regiokantoor van ABN AMRO aan de Haagse Kneuterdijk

Collectie

Het bezoek aan de tentoonstelling ‘De vele gezichten van de bank’ was een aangename en verfrissende verrassing. Opvallend van jonge kunstenaars als Bas Meerman, Marlene Dumas, Kars Persoon, Michael Raedecker, Erzsébet Baerveldt en Henk Visch. Reden voor een nader gesprek met samenstelster Deborah Wolf.

Dat de zakenwereld wel eens wat aan kunst doet was bekend. Maar dat het op zulke grote schaal gebeurt en dat er geweldige collecties opgebouwd worden, met – in ieder geval bij de ABN AMRO – hele goede kunst, was toch wel een ontdekking. Het doet haar goed dit te horen. Enthousiast vertelt ze dat de tentoonstelling een groot succes was.

Directeuren van regiokantoren

Bijna 7.000 mensen bezochten de tentoonstelling. Veel voor een tentoonstelling in een ruimte waar nooit eerder een tentoonstelling was. “De mensen bleven ook heel lang. Het gebouw aan de Kneuterdijk is dan ook heel mooi, er was de oude kunst en er was de hedendaagse kunst. Voor iedereen wat. Dat was het geheim van het succes.

Buiten de openingsuren hebben we nog honderden mensen rondgeleid. Directeuren van regiokantoren met belangrijke klanten en met personeel. Ikzelf, mijn medewerkers en de mensen van het historisch archief hebben om de beurt op de tentoonstelling gepast. Toen we gisteren bij elkaar zaten bij een diner ter afronding van de tentoonstelling en nog eens terugblikten, bleken we allemaal dezelfde ervaring te hebben gehad. We bleken zoveel complimenten te hebben gekregen …”

Moderne Nederlandse kunst

In 1980 begon Deborah bij de Kunststichting van de toenmalige Amro bank en sinds 1982 werd ze daar adviseur. In die jaren werd het kantorennet gereorganiseerd en die reorganisatie werd aangegrepen om een ‘programmatisch kunstbeleid’ op poten te zetten. Niet langer een uitgeknipte kalenderplaat op de ene muur en een aquarel van de nicht van de directeur op de andere, maar moderne Nederlandse kunst in zowel de publieke ruimtes als in de kantoren die ook allemaal vanuit één concept (van Total Design)  werden ingericht.

“Het werkte heel goed. Op het moment dat een kantoor werd ingericht in de huisstijl, kwam dat kantoor in aanmerking voor kunst. Een delegatie van dat kantoor kwam naar het depot: het personeel had zeggenschap over wat er in hun kantoor kwam. Dat ging jaren goed. Maar toen kwam de fusie met de ABN en werd de bank zó gigantisch groot. Maar we gingen door en tot een jaar geelden deed ik alles alleen.”

Kunstuitleen

Het bleek uiteindelijk niet meer haalbaar om dat te doen voor alle filialen van de ABN AMRO. Deborah en haar medewerkers die ze sinds enige tijd heeft (3,2 formatieplaatsen) richten nu op de eerste plaats het hoofdkantoor en de tien regio-kantoren met kunst in. Voor de inrichting van alle filialen in het hele land worden richtlijnen opgesteld.

“Ik hoop dat zij naar de dichtstbijzijnde kunstuitleen gaan en kunst gaan huren, niet kopen. Wij gaan een nieuw plan maken en de verantwoordelijkheid voor de verschillende gebouwen verdelen. Het moet er overal goed uitzien én het moet bijgehouden worden. Dus ieder kantoor moet drie à  vier keer per jaar worden bezocht.”

We maken een korte rondgang door het depot. Tegen de muren staan goed ingepakte kunstwerken die net zijn aangekocht en een bestemming moeten vinden. De meeste van de 14.000 kunstwerken bevinden zich echter buitenshuis. Deborah kiest de kunstwerken zelf. Geen galeriehouder die Deborah niet kent. Die wereld is haar als voormalig galeriehoudster dan ook zeer vertrouwd.

9.000 kunstwerken

Ook haar nieuwe medewerkers, waaronder een kunsthistoricus, hebben de ‘opdracht’ per week minstens twee uur in galeries door te brengen. Is de ABN AMRO-collectie nu een echte Deborah Wolf-collectie?

“Je kunt, eerlijk gezegd, wel zien dat de collectie is samengesteld met de blik van één iemand. Er zijn natuurlijk ook werken die vóór mijn tijd zijn aangekocht door anderen. Maar voor het grootste deel van de aankopen ben ik als adviseur van de ABN AMRO Kunststichting verantwoordelijk.” Tot haar eigen verbazing is ze dat al meer dan vijftien jaar. In die jaren heeft ze meer dan 9.000 kunstwerken aangekocht.     

“Natuurlijk moet ik verantwoording afleggen tegenover de leden van de Kunststichting die bestaat uit zes mannen met verschillende functies binnen de bank. Wij werken niet als een kunstcommissie die op min of meer democratische wijze beslist wat ze aankoopt. Gelukkig werken wij niet democratisch. Ik stel de aankopen voor en de leden van de Kunststichting kunnen ja of nee zeggen. Het zijn mensen uit verschillende disciplines binnen de bank. Ze zijn buitengewoon ondersteunend en geïnteresseerd. Het werkt heel aardig.”

Variëteit

Deborah hoopt dat er na haar pensionering zal worden geconstateerd dat ze goede keuzes heeft gemaakt uit het werk van de beste kunstenaars, waaronder ook veel jongeren, ten tijde van ‘haar’ periode bij de bank. Wel is het volgens haar zo dat de breedte van de collectie verhindert dat er te diep wordt ingegaan in het oeuvre van een enkele kunstenaar.

“Maar als we een schilderij hebben aangeschaft van een kunstenaar die ook grafiek maakt, dan kopen we ook dat grafisch werk. We proberen binnen iemands oeuvre een duidelijke variëteit te hebben, zodat je beter kunt zien wie de kunstenaar is. Sommige kunstenaars maken én beelden én aquarellen én tekeningen én grafiek én schilderijen en dan proberen we van al die disciplines minstens een werk vertegenwoordigd te hebben in de collectie.”

De telefoon gaat. De Cultuurbarbaar vangt op dat de Grafiek Nu-tentoonstelling die Galerie Clement en Galerie Petit elke twee jaar organiseren deze keer in het teken zal staan van gedichten waar kunstenaars prenten bij maken. De kunstenaar Rinke Nijburg maakt dan prenten van Deborah’s echtgenoot Remco Campert. Het telefoongesprek is afgelopen. Deborah wijst op een groot ingepakt schilderij achter me.

De BKR-regeling

“Dat was het eerste werk dat ik van Rinke Nijburg zag. Met dat schilderij heeft hij de Koninklijke Subsidie gewonnen en dat heb ik gekocht. Dat vond ik zó’n bijzonder schilderij. We hebben daarna ook tekeningen van hem aangekocht en een reeks kleine schilderijen. Maar kort geleden hoorde ik dat hij wordt voorgesteld voor de grafiekprijs van de Prix de Rome. Dat heeft mij verbaasd, want ik wist niet dat hij ook nog graficus was. Een leuke verrassing.”

Merkt Deborah wel eens iets van overheidsbeleid op het gebied van de kunst? Ze moet even nadenken. “Nou, de overheid zal niet gauw de banken gaan onderhouden of stimuleren. Maar als particulier profiteer ik persoonlijk van de kunstsubsidie aankoopregeling. Dat vind ik uniek. Toen ik als Amerikaanse bijna 40 jaar geleden in Nederland kwam wonen, had ik ook grote bewondering voor de BKR-regeling. Ik vind persoonlijk dat de Nederlandse regering de kunsten behoorlijk stimuleert, hoewel je dat nu niet terugvindt in de regeringsverklaring. Toch doet de regering hier veel aan kunst, zeker in vergelijking met andere landen.”

Afbeelding 2: Henk Visch, De Metafoor, 3: Marlene Dumas, Magdalena

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1