Een kasteel in Amsterdam
Iedereen die wel eens op de Nieuwendijk is geweest, is er langs gelopen: het enige echte kasteel van Amsterdam. Zit je nu je hersenen te pijnigen, omdat je zeker weet daar nog nooit een kasteel te hebben gezien? Dat kan kloppen. Zien kun je het ook niet meer, maar het was er wel. En de resten liggen nog steeds meters onder je voeten.
De verhalen gingen al een hele tijd: er zou een kasteel geweest zijn in de buurt van de Nieuwendijk. Vondel noemt het kasteel al in zijn Gijsbrecht van Amstel. Op oude kaarten wordt het afgebeeld. Alleen ligt het kasteel dan meer naar het voormalig open Havenfront. En op de Nieuwezijds Voorburgwal is zelfs een hotel vernoemd naar dit bekende fenomeen: 'Het Kasteel van Amstel'. Zeker weten deed niemand het. In de jaren ´90 van de twintigste eeuw kwam er een eind aan alle onzekerheid. Bij de bouw van een nieuw winkelcomplex aan de Nieuwendijk-Nieuwezijds Kolk (nu de NewYorker) en parkeergarage de Kolk werd een oude stenen muur blootgelegd, duidelijk een kasteelmuur. De ingang zou volgens berekeningen aan de kant van de Nieuwendijk hebben gelegen.
Heren van Amstel of toch niet?
Dus er zijn midden in Amsterdam resten gevonden van een kasteel van de roemruchte heren van Amstel? Jan van Amstel, Gijsbrecht van Amstel en familieleden: allen edelen oorspronkelijk uit de buurt van Oudekerk aan de Amstel. Ja en nee. Er zijn inderdaad resten gevonden van een kasteel, maar datering en historisch onderzoek wijzen uit dat het kasteel ongeveer rond 1280 gebouwd is. En dat was in de tijd dat Floris V aan de macht was. Hij was op dat moment ook de enige die de mogelijkheden had om zo´n kasteel te bouwen. Hoe is het dan 'Kasteel van Amstel' gaan heten? Waarschijnlijk hebben de van Amstels het kasteel toegeëigend toen zij weer aan de macht kwamen. Maar zeker weten doen we dat allemaal niet.
Van korte duur
Lang heeft Amsterdam niet van haar kasteel mogen genieten. Begin 14e eeuw is de stad een aantal keer belegerd geweest door onder andere de Haarlemmers en de Waterlanders. Tijdens een van deze belegeringen is het kasteel afgebroken. In de loop der jaren zijn er huizen en winkels bovenop gebouwd. En bij de laatste keer dat de grond open ging heeft het kasteel haar geheimen prijs gegeven en konden wij een korte blik op haar werpen. Haar resten liggen nu weer meters onder de grond. En helaas kunnen wij haar niet meer bezoeken. Maar wat zou dat mooi zijn, als we af konden dalen ondergronds en de 13e eeuwse resten konden bewonderen. Dus als je volgende keer bij de Nieuwezijds Kolk bent, denk dan eens aan de oudste Dame van Amsterdam, die ook niet echt van de Heren van Amstel was.
