Rudi van Dantzigs verblijf in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog (12)

Rudi van Dantzigs verblijf in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog (12) 

Rudi van Dantzig verbleef in de Tweede Wereldoorlog als elfjarig Amsterdams jongetje bij het gezin van Wabe en Akke Visser in Laaksum, een dorpje aan het IJsselmeer in Zuidwest Friesland in de buurt van Warns. Hij schreef er een autobiografische roman over die een bestseller werd: ‘Voor een verloren soldaat’.

Rudi van Dantzig overleed op 19 januari 2012. In het blad van het Histoarysk Wurkferbân Gaasterlân schreef Iris Maaskant een uitgebreid artikel over Van Dantzigs verblijf in Friesland.

Iris Maaskant zocht de leden van de familie Visser, waar Van Dantzig was ondergebracht op om het verhaal van Van Dantzig te toetsen aan hun eigen herinneringen. Alle kinderen van Wabe en Akke waren nog in leven en hadden veel te vertellen, niet alleen over Rudi van Dantzig, ook over het leven in Laaksum, zoals het in de oorlogsjaren en ver daarvoor was.

Van Dantzig ging naar de christelijke lagere school in Warns. Het hoofd van die school was meester de Jong. We zullen hem nog tegenkomen. Hij is mijn grootvader, pake in het Fries. Zijn voornaam was Lucas.

We publiceren het verhaal in afleveringen. Elke week verschijnt er een nieuwe aflevering.

Aflevering 12  

Harmen

De heer Harmen Visser is geboren in 1940. Hij woont in Warns. Hij vertelt zijn herinneringen door de telefoon. ‘Ik woonde toen Rudi bij ons in Laaksum kwam, bij mijn oom Harmen en ik kwam pas terug in ons gezin toen ik 8 jaar was, omdat ik kattenkwaad uithaalde.

Het was eigenlijk raar. Ik moest er uit en Rudi kwam erin. Dat vond Rudi zelf ook. Maar het was armoede toen en Pieke had in 1940 kinderverlamming. Mijn oom had maar één meisje en zei: ‘Geef ons die jongen maar’. Mijn tante werd trouwens weduwe in 1945, omdat mijn oom, die opperwachtmeester was bij de politie en in het verzet zat, werd doodgeschoten op de laatste dag van de oorlog.

De weg naar Lemmer

Hij wees de Canadezen de weg naar Lemmer en een aantal SS’ers had zich verschanst in een boerderij. Er staat een kruis op de plek waar het gebeurde bij de oude zeedijk vlakbij Slijkenburg. Ik heb Rudi dus niet gekend als jongen bij ons thuis.

Later ontmoette ik hem bij de begrafenis van mijn vader 1979 in Warns en toen we een boottocht maakten met de hele familie toen mijn moeder 80 jaar werd. Maar dan zie je iemand maar één dag en leer je hem niet kennen.

Zacht persoon

Het was zeker een zacht persoon. We waren met ons hele huishouden op de première van de film in Amsterdam en onder de champagne zei een vrouw tegen me: ‘Wat heeft u die vader mooi neergezet!’ Ik zei: ‘Ik speel helemaal niet in die film.’ Dat wou ze absoluut niet geloven, we kregen zelfs een beetje ruzie. Die acteur leek heel erg op mijn vader en mij.

Homoseksualiteit

Ach, die film. Omdat je het zelf beleefd hebt ga je op de details letten en die klopten heel vaak niet. Ik ben geen lezer. Het boek is interessant voor zover het over Laaksum en ons huishouden gaat, maar de homoseksualiteit in het boek, daar kan ik mij niet in inleven. Maar het is wel zo dat we met de jaren een omslag hebben meegemaakt en meer dingen normaal zijn gaan vinden. Het leven verandert ook en het is goed dat over zulke dingen niet meer gezwegen wordt. Daar heeft dat boek natuurlijk ook voor gezorgd. We hebben allemaal onze eigenaardigheden.

Urker kotters

Ik ging op mijn 13de jaar bij mijn vader vissen. Ik heb ongeveer dertien jaar met mijn vader en Meint gevist op de HL1 en daarna samen met Meint vijftien jaar vanuit Staveren op de ST2. Meint is op het IJsselmeer blijven vissen, maar ik heb vijf jaar op de Noordzee op Urker kotters gevist om de Noordzeevisserij te leren.

Toen heb ik de ST4 gekocht, een kustkotter voor de Noordzee. Alles bij elkaar heb ik 40 jaar gevist en ik maak nog altijd netwerk voor Sietze Boersma van de ST8. Ik heb veel boeken over de visserij. Die hoop ik te gaan lezen als ik echt niets anders meer kan.’

Foto: Urker kotters

Volgende week aflevering 13

https://www.geschiedenisgaasterland.nl/
https://www.geschiedenisgaasterland.nl/wp-content/uploads/2017/02/13fan-Klif-en-Gaast-2012-2.pdf