Vergeten groente nr. 19: Rammenas

Vergeten groente nr. 19: Rammenas

Rammenas is een knolgewas die onder de grond groeit. Het is familie van de radijs. In Nederland zijn er doorgaans twee soorten te koop: zwarte rammenas en witte, die overigens vaak rettich genoemd wordt. De zwarte variant is een ronde knol, de witte variant een lange witte wortel. Daarnaast bestaat er nog de Daikon, een Japanse rammenassoort.

Voor gebruik moet je rammenas eerst schillen. Indien je minder prijs stelt op de pittige smaak moet je wat dikker schillen. De meeste scherpte zit in en vlak onder de schil.

Onder de grond

Rammenas, rettich en daikon groeien voor het grootste deel ondergronds, alleen de radijs groeit erboven. Ze hebben ook een langer plantseizoen dan de radijs en worden gewoonlijk een (heel) stuk groter. Bovengronds krijgt rammenas eerst een flinke, rozetvormige toef bladeren, waaruit zich later een (bloem)stengel kan ontwikkelen. De groente dient echter al voor die tijd geoogst te zijn. Bovendien is het loof niet smakelijk; de wortelknol is het enige eetbare gedeelte van de plant.  

Het oude Egypte

De plant komt oorspronkelijk uit het oostelijke deel van het Middellandse Zeegebied. Een van de voorouders is waarschijnlijk Raphanus maritimus. Het is een zeer oud gewas dat al rond 4000 v.Chr. door de Oude Egyptenaren werd geteeld. De rammenas is al afgebeeld op veel Egyptische wandschilderingen en graven.

Pas in de late middeleeuwen arriveerde de rammenas uiteindelijk in Nederland. Daar werd hij vooral gebruikt voor zijn medicinale werkingen. Het zou onder meer een heilzame werking op de gal en spijsvertering hebben. Het wordt als kruidenpreparaat verkocht vanwege de reinigende werking. Ook wordt het als medicijn in de alternatieve geneeskunde gebruikt, met toepassingen als hoestsiroop en dergelijke.

Mineralen, vitamines en vezels

In vergelijking met andere groenten is rammenas vrij gemiddeld qua voedingswaarde. Het is relatief vrij rijk aan mineralen, maar bevat niet bijzonder veel vitamines. Daarnaast bevat het weinig calorieën en ook betrekkelijk weinig vezels. Rammenas is een goede bron van calcium, kalium en fosfor.

Rammenas wordt vaak rauw gegeten, in plakjes gesneden, of in stukjes, en vaak geraspt. Daarnaast kun je de groente ook koken, stoven, en roerbakken, maar deze bereidingsmethoden wordt niet vaak gebruikt. Ook kan er een soep van gemaakt worden.  

Bij de groenteboer

Rammenas kopen kun je bij de groenteboer, op de markt, en bij de meeste supermarkten. Vaak wordt de witte soort aangeboden, terwijl de zwarte soort veel moeilijker te verkrijgen is, alhoewel de smaak weinig verschilt.

Het waterliniegebied

In het waterliniegebied is er veel belangstelling voor het zelf telen van groenten, ook de heel oude. Zo is er in en rond Utrecht veel activiteit, onder andere bij UFF (Utrecht Food Freedom) en in de Workshop Koningshof. Het Happyland Collectief heeft een diepgaand onderzoek gedaan naar voedselvoorziening rond Utrecht door de eeuwen heen. Dat heeft een mooi document opgeleverd. Zie de bijlagen van dit bericht.   

Met dank aan Groentenenfruit.eu, Veggipedia.nl,  Groentegroente.nl, wikipedia.org

https://www.utrechtfoodfreedom.nl/
https://www.visitutrechtregion.com/nl/wat-te-doen/waterlinies/nieuwe-hollandse-waterlinie
www.hetsmaakmuseum.nl