Vergeten groente nr. 8: Aardpeer

Vergeten groente nr. 8: Aardpeer

Aardpeer is een echte wintergroente en in Nederland volop verkrijgbaar tussen oktober en februari, maar in december zijn ze op hun best. Je ziet ze liggen als groente bij de grotere supermarkt of op de boerenmarkten in de grote steden. Je kunt ze meteen in de keuken gebruiken of uitplanten in de tuin. De knollen van de aardpeer zijn beperkt houdbaar.

De aardpeer is een zonnebloemachtige (Heliantus tuberosus), die oorspronkelijk uit Noord-Amerika afkomstig is. In Nederland blijkt deze groente ook uitstekend te groeien. Aardpeer wordt ook wel topinamboer of Jeruzalem-artisjok genoemd.

Grillig gevormde knollen

Aardperen zijn grillig gevormde knollen. Ze zijn lichtbruin, violet, roze of wit van kleur. De smaak van aardperen is vrij mild en zoetig. Sommige mensen vergelijken het met oesters of artisjok met een licht nootachtige smaak. Verse aardperen zijn rauw te eten. Ze zijn dan lekker brossig en krokant.

Ondanks de naam jeruzalem-artisjok is er geen verband met Jeruzalem en het is ook geen artisjok, al lijkt de smaak er wat op. De naam is waarschijnlijk een verbastering van het Italiaanse girasole articiocco (zonnebloemartisjok). Van oorsprong groeit de aardpeer in Noord-Amerika. Hij is voor het eerst beschreven door de Franse ontdekkingsreiziger Samuel de Champlain in 1605, die hem aantrof bij de Huron-indianen. Sindsdien is de knol vooral in Frankrijk zeer populair.

Diverse rassen

De plant wordt zowel in de siertuin als in de groentetuin gekweekt. Er zijn diverse rassen van deze plant, die onder andere in hoogte kunnen verschillen van ongeveer 1,5 m tot 3,5 m.

Zoals de naam aardpeer al doet vermoeden worden de ondergrondse delen (wortelknollen) gebruikt.
Aardpeer is rijk aan ijzer, fosfor en vitamine B1. Verder bevat het voor een groente relatief veel kilocalorieën (82 per 100 gram, dus nog steeds erg weinig), hetgeen vooral komt door koolhydraten.
Ook bevat het veel onverteerbare suikers, in de vorm van het koolhydraat inuline. Dat bevordert de werking van de darmflora, maar kan bij overmatige consumptie wel leiden tot winderigheid.

In Noordwest-Europa is deze plant alleen in mooie zomers getooid met gele bloemen. Een hoekje van 2 m² kan in een jaar 10 kg eetbare knollen opbrengen. Oogsten van de knollen kan gebeuren na de eerste nachtvorst en kan vervolgens gedurende de gehele winter.

Dunne schil

De knol heeft slechts een dunne schil en schillen is niet nodig. De aardpeer kan rauw gegeten worden, bijvoorbeeld als salade. De smaak van de knol is lichtelijk zoet, notig en heeft iets van een artisjok. De witte of roze knollen verkleuren aan de lucht snel naar bruin. De aardpeer kan gekookt worden en zo gegeten. Door hem te koken of anderszins te garen wordt de aardpeer nog heel wat zoeter, met eenzelfde vrij zachte, bijkans romige textuur als van bijvoorbeeld aardappels. Schillen kan nogal een uitdaging zijn door de gekke, grillige vorm. Als je ze gaat koken, kun je het schillen prima na het koken doen; dan kun je de schil er gewoon met de hand af trekken.

Na het schillen kun je de aardperen desgewenst snijden. Snijd ze niet te klein, want overgare aardpeer valt gemakkelijk uit elkaar. Gelijkmatigheid is van meer belang. Eventueel kun je ze na bereiding nog wat kleiner snijden.  

De kooktijd varieert van 10 minuten voor de kleine aardperen, tot 30 minuten voor de grote. Ook is het mogelijk de aardpeer na kort koken te bakken, net als aardappelen, al dan niet met toevoegen van kruiden, knoflook, etc.

Aardpeer leent zich uitstekend om smakelijke, romige soepen mee te maken.

Het waterliniegebied

In het waterliniegebied is er veel belangstelling voor het zelf telen van groenten, ook de heel oude. Zo is er in en rond Utrecht veel activiteit, onder andere bij UFF (Utrecht Food Freedom) en in de Workshop Koningshof. Het Happyland Collectief heeft een diepgaand onderzoek gedaan naar voedselvoorziening rond Utrecht door de eeuwen heen. Dat heeft een mooi document opgeleverd. Zie de bijlagen van dit bericht.   

Met dank aan: groentegroente.nl, foodiesmagazine.nl, stadstuinieren.nl, Veggipedia.nl, wikipedia.org, aardpeer.nl

https://www.utrechtfoodfreedom.nl/
https://www.visitutrechtregion.com/nl/wat-te-doen/waterlinies/nieuwe-hollandse-waterlinie
www.hetsmaakmuseum.nl     

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0