Station Hollands Spoor (Den Haag)

Horizontal tabs

Beschrijving

Station Hollands Spoor is een van de oudste en mooiste stations van Nederland, en is daarom als rijksmonument aangewezen. Station Hollands Spoor gold lange tijd als het hoofdstation van Den Haag. Waarom werd er later een nieuw Centraal Station op een andere plek gebouwd? 

In 1839 reed de eerste stoomtrein van Nederland, De Arend, op het gloednieuwe spoor tussen Amsterdam en Haarlem. Deze ‘Oude Lijn’, evenwijdig aan de Haarlemmertrekvaart, verbond station d’Eenhonderd Roe boven Amsterdam met station Willemspoort in Haarlem. Na de feestelijke openingsritten op 20 en 21 september werd op 24 september voor het eerst volgens een dienstregeling gereden. Een ritje van Amsterdam naar Haarlem duurde 25 minuten.

Aanvankelijk bestond er veel weerstand tegen deze nieuwigheid die zoveel snelheid en lawaai produceerde. Later bleek de stoomtrein echter een geduchte concurrent voor de aloude trekschuit te zijn. Drie jaar na de opening van de eerste spoorlijn verlengde de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (H.IJ.S.M) het tracé naar Leiden en het jaar daarop werd het spoor doorgetrokken naar Den Haag.

Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij

Station Hollands Spoor dankt zijn naam aan de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij uit Amsterdam, die de ‘Oude Lijn’ exploiteerde. Het uitbaten van spoorlijnen in Nederland was in het midden van de negentiende eeuw voornamelijk een privéaangelegenheid, waarmee de staat geen tot weinig bemoeienis had. Hierdoor waren er meerdere spoorwegmaatschappijen actief, die elk hun eigen spoorweg exploiteerden en bijbehorende stations beheerden.

De H.IJ.S.M. liet in Den Haag een station bouwen in neoclassicistische stijl, dat in 1891 werd vervangen door het huidige stationsgebouw. Dit gebouw in neorenaissancestijl is ontworpen door architect D. Margadant, die meerdere stations ontwierp, waaronder die van Haarlem. De luifel links van de hoofdingang van het station toont de niet meer in gebruik zijnde Koninklijke Wachtkamer. De glas-in-loodramen in de wachtkamer tonen de wapens van de belangrijkste Hollandse steden die door het spoornetwerk van de H.IJ.S.M. met elkaar verbonden waren.

Tweede Haags station

In 1870 legde een andere spoorwegmaatschappij, de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (NRM), een spoorlijn aan tussen Den Haag en Gouda. In Den Haag liet de NRM station Staats Spoor bouwen, dichterbij het centrum dan Hollands Spoor. Op deze locatie staat nu het Centraal Station van Den Haag. Hierdoor kreeg Den Haag twee hoofdstations, waardoor reizigers die wilden overstappen een stuk door de stad moesten reizen. Later werd wel een spoorlijntje tussen beide stations aangelegd, maar gebruiksvriendelijk is het nooit geweest.

In 1937 gingen HSM en NRM beide op in de Nederlandse Spoorwegen. Om de situatie in Den Haag te vereenvoudigen wilden de NS van het mooie station Hollands Spoor het hoofdstation maken, maar de gemeente Den Haag wilde per se een hoofdstation bij het centrum. Uiteindelijk verrees op de plek van het station van de NRM een groot, lelijk Centraal Station.

Betekenis van het spoor

Na de aanleg van Hollands Spoor en het Staats Spoor zouden nog vele stations in Nederland volgen. De trein deed relatief snel zijn intrede in Nederland. Voornamelijk dankzij Koning-koopman Willem I, die persoonlijk geld stak in de aanleg van spoorwegen. Rond 1900 was de trein al het belangrijkste vervoermiddel van het land geworden. De aanleg van allerlei spoorverbindingen met bijbehorende stationnetjes was een zichtbare uiting van de eenwording van Nederland, die zo kenmerkend is voor de negentiende eeuw. Door de aanleg van een spoorwegnetwerk raakten verschillende, tot dan toe redelijk op zichzelf staande, regio’s in Nederland met elkaar verbonden.

De ontwikkeling van de stoommachine was natuurlijk een voorwaarde voor de ontwikkeling van spoorverbindingen, maar op haar beurt maakte de ontwikkeling van het spoorwegnetwerk de industrialisatie van Nederland mogelijk. Grondstoffen, producten en arbeiders konden vervoerd worden naar in ontwikkelingzijnde industriegebieden zoals Twente, Limburg en Brabant, waar de basis werd gelegd voor de economische vooruitgang in de komende decennia. 

Adres

Stationsplein 1
2515 BT Den Haag

Openingstijden

Altijd geopend! 

Facilities

  •  
  •  
  •  
  •  
  •  

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0