Voormalige batterij als onderdeel van de hollandse waterlinie

Horizontal tabs

Beschrijving

Inleiding

Voormalige BATTERIJ als onderdeel van de Hollandse Waterlinie. De batterij onder Brakel werd gebouwd in 1879-1884 ten zuidwesten van het dorp Brakel aan de Nieuwendijk en sloot de Waal met de uiterwaarden en de Nieuwendijk af. De batterij verdedigde samen met de identieke batterij bij Poederoijen het inundatieveld in de Bommelerwaard, dat de achtergelegen oudere werken voor een beschieting moest vrijwaren. Deze batterijen zijn berucht geworden door hun langdurige bouw, die werd veroorzaakt door een zeer slechte ondergrond, waardoor het opgeworpen aardwerk diverse keren spectaculair verzakte. Deze verzakkingen hebben de uiteindelijke vorm van de batterijen beïnvloed; de oppervlakte moest bijvoorbeeld worden verkleind, waardoor de geplande keelborstwering verviel. Zij werden uiteindelijk ovaalvormig, met een platte zijde en omvatten een bomvrij gebouw met een begane grond met remises en twee kelders.

De batterij is in 1956 opgeheven.

Omschrijving

De batterij bevat een bomvrij gebouw met aarden dekking van in totaal drie bouwlagen. Het is opgetrokken in baksteen en gemetseld in kruisverband. De gevelopeningen zijn ontlast door steens segmentbogen met natuurstenen sluitsteen. De bovenste koppen van de boog steken enigszins uit, evenals het bakstenen waterlijstje dat de bovenzijde van de boog volgt. De uitstekende koppen, de waterlijst en de randen van de gevelopeningen zijn uitgevoerd in gele baksteen. De vensters zijn afsluitbaar met houten luiken, de onderdorpels hebben een natuurstenen grendelsteen, de zijkanten natuurstenen duimstenen. De kozijnen waren geschilderd in een zandsteenkleur. In het midden van de gevel bevinden zich twee stukken hardsteen, de één met het opschrift "BRAKEL", de ander met "1880". Hieronder een geschilderde `A'. De gevel heeft een gecementeerde plint en een gecementeerde afdekking van de gevel. Daar waar het hellende gedeelte van de gevel de grond raakt bevindt zich een blok hardsteen.

De toegang wordt gevormd door twee taluds die toegang geven tot getoogde openingen, afsluitbaar met eveneens getoogde schuifdeuren. Boven de rail waaraan de schuifdeuren hangen heeft zich een afdakje bevonden. Hiervan resten de haken waaraan het afdakje was opgehangen en de sleuf in het metselwerk waar het afdak waterdicht aansloot op de gevel. De gevel bevat naast beide grote toegangen het restant van gietijzeren verlichtingsarmaturen.

Tussen de twee taluds bevindt zich de toegang tot de bovenste kelder, ingeklemd tussen twee keermuren. In de linker keermuur bevinden zich drie toiletten.

Het INTERIEUR is nog grotendeels intact en bestaat uit verscheidene ruimten, die gespiegeld zijn rondom een middenas. Achterin de ruimten geheel links en rechts op de begane grond bevindt zich een liftje naar de kelder. In de bovenste kelderlaag bevinden zich de ruimten waar het kruit was opgeslagen. Aan de voorzijde liep voor deze ruimten een gang langs, van waaruit men met een lamp achter dik glas de ruimten kon verlichten.

De onderste kelder bevat onder meer een opvang voor het lekwater uit de aarden dekking, dat via buizen wordt afgeleid.

Het terrein is bereikbaar via een dam. Of er hier een brug heeft gelegen zoals in Poederoijen is niet bekend. Het terrein is omzoomd met een haag van meidoorn. Aan de rand staan ook enkele wilgen. In de afdekking van het bomvrije gebouw hebben zich ook enige bomen genesteld, die grote schade aan het onderliggende metselwerk kunnen aanrichten.

Waardering

Batterij met bomvrij gebouw uit 1879-1886.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een batterij. Het is een goed voorbeeld van een functionele en typologische ontwikkeling op het gebied van defensiewerken. Het bomvrije gebouw is van belang, onder meer vanwege de indeling en de daarin aanwezige zaken als liftjes, pomp, lekwaterafvoer, e.d.

- Van landschappelijke waarde door de duidelijke en beeldbepalende ligging in het landschap.

- Van cultuurhistorische waarde als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die loopt van de voormalige Zuiderzee tot aan de Biesbosch, gebouwd van 1815-ca. 1940.

Adres

hoek Waaldijk/Nieuwendijk
5300 AA Brakel

Openingstijden

Website

Facilities

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0